سران اوپک: سهمیه ایران در اوپک افزایش می یابد

جو بایدن ممکن است در روابط دیپلماتیک آمریکا با سه عضو اوپک شامل عربستان سعودی، ایران و ونزوئلا و همچنین روسیه که عضو اوپک نیست، تغییراتی دهد. روسیه در راس گروهی از تولیدکنندگان قرار دارد که با اوپک در چارچوب گروه اوپک پلاس پیمان همکاری بسته و در حال حاضر تولیدشان را برای کمک به بازیابی توازن بازار و تقویت قیمتها، محدود کرده اند.

تحریمهای سخت گیرانه آمریکا علیه ایران و ونزوئلا باعث حذف میلیونها بشکه در روز نفت از بازار شد و اگر بایدن بخواهد در سالهای آینده این تحریمها را تسهیل کند، افزایش تولید این کشورها تلاش اوپک برای متوازن کردن عرضه و تقاضا در بازار را دشوار خواهد کرد.

بایدن اظهار کرده که دیپلماسی چندجانبه را به تحریمهای یکجانبه ای که ترامپ وضع کرده است، ترجیح می دهد اما این گفته به معنای آن نخواهد بود که تحریمها به این زودی تسهیل می شوند. بایدن در کمپین خود گفت: اگر تهران پایبندی به توافق را ازسربگیرد به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ بازخواهد گشت.

ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و تحریمها علیه صادرات نفت ایران را مجددا وضع کرد. برخی در اوپک از این نگرانی دارند که بازگشت نفت ایران، به مازاد عرضه در بازار اضافه خواهد کرد و نگران ادامه همکاری مسکو با این گروه هستند.

یک منبع آگاه در اوپک پیش از این که نتیجه انتخابات آمریکا معلوم شود، به رویترز گفته بود تحریمهای ایران ممکن است مورد بازنگری قرار گیرند و سپس نفت ایران به بازار برگردد؛ بنابراین مازاد عرضه ایجاد خواهد شد و توافق فعلی اوپک پلاس به خطر می افتد.

این ریسک وجود دارد که روسیه از توافق اوپک پلاس خارج شود و در نتیجه این پیمان دچار فروپاشی شود زیرا این ترامپ بود که مسکو را به توافق با اوپک بازگرداند.

تهدید جهانی

بایدن روسیه را به عنوان مهمترین تهدید جهانی واشنگتن معرفی کرده و در طول کارزار انتخاباتی خود، وعده داد در روابط با عربستان سعودی بازنگری کند.

ترامپ در آوریل بر مذاکراتی که به توافق اعضای گروه اوپک پلاس با کاهش کم سابقه تولید منتهی شد، نظارت کرد. وی با اعمال فشار سیاسی روی عربستان سعودی و روسیه، سران این دو کشور را وادار کرد اختلافی که به بروز جنگ قیمت نفت منتهی شده بود را کنار بگذارند و توافق جدیدی را برای متوقف کردن ریزش قیمتها مهندسی کنند.

نتیجه این مذاکرات توافق با کاهش تولید ۹.۷ میلیون بشکه در روز توسط اوپک پلاس بود که با کاهش داوطلبانه یا اجباری تولید از سوی سایر کشورهای خارج از این گروه به حدود ۲۰ میلیون بشکه در روز رسید.

برای ترامپ انگیزه از صورت دادن این توافق، پشتیبانی از قیمتهای جهانی نفت و جلوگیری از ورشکستگی شرکتها و بیکاری هزاران نفر در صنعت انرژی آمریکا در روزهای نزدیک به انتخابات بود.

ترامپ مدافع صنعت نفت و گاز بوده و مقررات محیط زیستی را تسهیل کرد و به مسئله آلایندگیهای تاثیرگذار بر گرمایش جهانی اهمیتی نداد. وی در ابتدای ریاست جمهوری از اوپک برای بالا بردن قیمتها انتقاد کرده و از اعضای این گروه خواسته بود نفت بیشتری تولید کنند. با این حال لایحه نوپک که در دوران ریاست جمهوری وی مورد پیگیری قرار گرفت تا به مصونیت اوپک پایان دهد، به قانون تبدیل نشد.

یک مقام ارشد یکی از متحدان نزدیک آمریکا در اوپک در این باره گفت: ترامپ پس از یک چرخش تاریخی، اکنون دوست ماست.

پیامدهای قابل ملاحظه

ترامپ روابط نزدیکی با عربستان سعودی داشت که حاکم واقعی آن محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور است و روی دریافت تسلیحات آمریکایی حساب می کند.

اوپک پلاس از سال ۲۰۱۷ با اجرای محدودیت عرضه به حمایت از قیمتها پرداخته و هر گونه تحولی که آینده این گروه را تهدید کند، ممکن است بازار را تضعیف کند و پیامدهای جدی برای اوپک و سایر تولیدکنندگان، دولتها و بازرگانان داشته باشد.

ترامپ برخلاف روسای جمهور قبلی آمریکا ارتباط بیشتری با اوپک داشت و با ارسال پیامهایی در توییتر، درباره تصمیمات تولید و روند قیمتهای نفت اظهارنظر می کرد اما تصور می رود بایدن فاصله خود را با این گروه حفظ کند.

شکیب خلیل که به مدت یک دهه وزیر نفت الجزایر و رییس سابق اوپک بوده، اظهار کرد: از نظر من بایدن بیشتر به مشورت حرفه ای با مشاورانش تکیه خواهد کرد و مانند ترامپ به کنترل ریز امور نمی پردازد. بایدن روابط صمیمانه ای که به نظر می رسید ترامپ با پوتین داشته را نخواهد داشت.

با وجود اظهارات انتخاباتی بایدن، تصور نمی رود روابط میان آمریکا و عربستان سعودی تغییر اساسی پیدا کند. منابع منطقه ای و دیپلماتها به رویترز گفتند پیروزی بایدن اتحاد چند دهه ای میان دو کشور را برهم نخواهد زد.

یک منبع آگاه دیگر با استقبال از پیروزی بایدن، به رویترز گفت: تردید دارد تحریمها به سرعت برداشته شوند. این امر به اعضای اوپک پلاس فرصت کافی خواهد داد تا با بازنگری در توافقشان، فضا برای ورود نفت بیشتر ایران به بازار را فراهم کنند. وی در ادامه افزود: حتی اگر تحریمهای ایران برداشته شوند، به دلیل مسائل فنی دو یا چهار ماه طول خواهد کشید تا صادرات نفت ایران به سطح پیش از تحریمها برگردد. بنابراین اوپک پلاس زمان کافی برای تصمیم گیری درباره سقف جدید تولید خواهد داشت.