لزوم توجه به ایمنی در بالابرها
به گزارش تاسیسات نیوز، از بررسی معماری ساختمانها در گذشته می‌توان فهمید که درگذشته توان ساخت ساختمانهای بلند وچود داشته‌است ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پله‌های بسیار بوده‌باشد.
این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی به نام الیشا اوتیس ایمنی را در بالابر با به کارگیری چرخی ضامن‌دار که در صورت پاره‌شدن طناب، اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف می‌کرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پرده‌برداری شد، مقدمه‌ای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود.
ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور می‌گوید: رفتیم به مریض‌خانه سنت توماس … از مرتبه‌های زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اتاق زیر می‌کشند به مرتبه بالا می‌برند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند.
در حال حاضر یکی از مشکلات ساختمانهای بزرگ کافی نبودن فضای در نظر گرفته شده برای آسانسور است. این امر یعنی پیش‌بینی و منظور نمودن فضای کافی با محاسبه تعداد ظرفیت و سرعت مناسب آسانسورها باتوجه به ارتفاع و جمعیت ساکن و کاربری ساختمان باید در ابتدای کار یعنی در زمان طراحی ساختمانها مد نظر قرار گیرد؛ وگرنه پس از اجرای ساختمان معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور بسیار مشکل و در اکثر موارد غیرممکن است.
آسانسور وسیله‌ای است الکترومکانیکی، در ابتدای اختراع آسانسور به شکل امروزی، بیشتر قطعات و لوازم آسانسورها مکانیکی و الکتریکی بود ولی با پیشرفت علوم در حوزه الکترونیک و نیمه‌هادیها و همچنین ورود حوزه علوم هوش مصنوعی به صنعت این وسیله نیز تکامل یافت و به عنوان یک وسیله کاملاً کاربردی با حوزه سطح دسترسی کاملاً گسترده در بین جوامع شهری قرار گرفت.
در طراحی آسانسور علومی همچون مکانیک، برق و الکترونیک، معماری و صنایع مورد استفاده‌است. به همین علت هیچگاه یک متخصص به تنهایی قادر نخواهد بود که یک آسانسور را به تنهایی و با تکیه بر یکی از شاخه‌های علوم طراحی نماید. تا قبل از دهه ۱۹۹۰، عمده اموزش‌ها در این صنعت بصورت اموزش‌های محدود و استاد و شاگردی و صرفاً در کارخانه‌های بزرگ آسانسورسازی معمول بود.
به همین سبب آموزش در این صنعت محدود و پنهان بود. برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ میلادی اتحادیه آسانسور و پله برقی انگلستان (LEIA) با همکاری پروفسور یانوفسکی و پروفسور جینا بارنی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت ماژولاری در انگلستان نمود که بیشتر مورد استفاده نصابان و متخصین این کشور بود.
در ادامه این اتحادیه با همکاری دانشگاه نورث همپتون انگلستان دوره‌های دانشگاهی این رشته را در مقطع کاردانی و کارشناسی آغاز نمود. اولین دوره این مقاطع در سال ۱۹۹۸ در نورث همپتون انگلستان با هدایت جانات آدامز، برایان واتز، استفان کازمارسیزیک که از اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک و علوم کاربردی بودند آغاز شد. از سال ۲۰۰۰ به بعد مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی تحت عنوان elevator and escalator engineering آغاز گشت.
آسانسورها در گذشته نه چندان دور بوسیله تابلوهای رله‌ای فرماندهی می‌شدند. فرمان از این تابلوها به موتورهای به اصطلاح دوسرعته می‌رسید. این موتورها بوسیله دو سیم پیچی که داشتند قادر بودند با دو سرعت تند و کند حرکت کنند. آسانسور با سرعت تند حرکت می‌کرد و برای ایستادن در سطح طبقات و کاهش تکان زمان ایستادن با تغییر به سرعت کند و طی مسیر کوتاهی با این سرعت می‌ایستاد.
تابلو فرمان درایودار آسانسور
ایراد بزرگ این سیستم تکان در سه زمان در حرکت است. تکان در هنگام راه افتادن، تغییر سرعت به دور کند و ایستادن است. ایراد دیگر مصرف بالای برق و کاهش ضریب توان در این سیستم به دلیل اتصال مستقیم برق سه‌فاز به موتور جهت حرکت است. ضمناً ابعاد این تابلوها بسیار بزرگ و سیستم آن بسیار پیچیده بود و رفع خرابی آن به زمان و مهارت بسیاری نیاز داشت.
ایراد دیگر این سیستم متغیر بودن سطح کابین با طبقات با بارهای متفاوت است چون به دلیل عدم اطلاع موتور از وزن کابین (پر یا خالی بودن آن) همیشه نیروی یکسانی به موتور وارد می‌شود. ایراد دیگر این سیستم آسیب‌هایی است که در دراز مدت به موتور به دلیل اتصال ناگهانی ولتاژ وارد و باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود. ضمناً این شوک در هنگام استارت آسانسور باعث نوسان ناگهانی ولتاژ می‌شود که نه تنها برای آسانسور بلکه برای سایر وسایل برقی مضر است. هر چند از این آسانسورها دیگر نصب نمی‌شود اما تعداد قابل توجهی از این آسانسورهای قدیمی در حال کارکردن هستند.
اما برای رفع اشکالات این تابلوهای رله‌ای بتدریج تابلوهای میکروپروسسوری وارد بازار شد؛ که در آن آی‌سیها و میکروها جایگزین رله‌ها شدند و با زبانهای مختلف برنامه‌نویسی برنامه‌ریزی می‌شدند تا حجم تابلوها کوچکتر شود و تعمیرات و رفع خرابی آن توسط افراد متخصص‌تر اما با راحتی بیشتری انجام شود.
این نوع تابلو که به تابلوی دوسرعته معروف است تمام ایرادات تابلوهای رله‌ای را جز ابعاد بزرگ و پیچیدگی تابلو داراست. نصب این تابلو همچنان ادامه دارد با اینکه به دلیل تأثیرات مخرب بر ولتاژ و مصرف بالا در برخی شهرهای بزرگ در ایران ممنوع شده‌است. اما در ساختمانهایی که نیاز به پروانه پایان کار ندارند و یا در تعمیرات آسانسورهای قدیمی همچنان به دلیل قیمت پایین‌تر آن نسبت به تابلوهای جدید پیشنهاد می‌شود.
با پیشرفت الکترونیک صنعتی و ارزان‌تر شدن اینورترها استفاده از آن‌ها در تابلوهای فرمان آسانسور رایج شده است و کم‌کم جایگزین سیستم‌های کنتاکتوری می‌شوند. کاهش تکان‌ها در هنگام تغییر سرعت و افزایش ضریب توان به دلیل اتصال با واسطه از طریق بانک خازنی اینورتر از مزایای تابلوهای فرمان اینورتری است که به تابلوهای درایودار شناخته می‌شوند. آسانسور کلمه‌ای فرانسوی می‌باشد.
همچنان استانهای ما درگیر مساله امنیت آسانسورها باید باشند
داود کارگرزاده مدیر کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان زنجان تاکید کرد با بازرسی های ادواری انجام شده از آسانسورهای دستگاه های اجرایی استان کمتر از 50 درصد آسانسورهای بازدید شده در دستگاههای دولتی گواهی ایمنی و کیفیت را دریافت کرده اند.
داود کارگرزاده در گفت وگو با موج رسا با اشاره به ضرورت استانداردسازی آسانسورهای دستگاه های دولتی در استان اظهار داشت: لازم است دستگاه های دولتی استان حداکثر در دوماه نسبت به رفع نواقص آسانسور مجموعه های خود اقدام و اخذ تاییدیه کنند که در صورت عدم اجرا اداره استاندارد استان نسبت به انجام اقدامات حقوقی طبق مقررات سازمان ملی استاندارد اقدام می کند.
وی تصریح کرد: با بررسی انجام شده 40درصد آسانسورهای بازدید شده در دستگاههای دولتی گواهی ایمنی و کیفیت را دریافت کرده اند.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: وضعیت آسانسورها در زنجان به لحاظ برخورداری از شاخصه‌های موردنظر اداره کل استاندار نامناسب بوده و در بازرسی هایی که طی سال جاری انجام شده است کیفیت تعداد خیلی کمی از آسانسورها در استان مطلوب ارزیابی شد.
مدیر کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان زنجان ابراز کرد: با توجه به مشکلات استاندارد سازی آسانسورهای مسکن مهر استان موضوع در کمیته استاندارد سازی بتوسعه کیفیت کالا و خدمات استان با مسئولیت اداره راه و شهرسازی بررسی شده است.
وی تصریح کرد: بر اساس گزارش اداره راه و شهرسازی استان زنجان مسئولیت استاندارد سازی آسانسورهای نصب شده تعاونی های تعاون هستند که در این راستا لازم است شرکتهای تعاونی اقدام به اخذ تاییدیه ایمنی و کیفیت کنند.
کارگرزاده با اشاره به وضعیت آسانسورهای مجتمع های مسکن مهر استان زنجان ابراز کرد: در خصوص آسانسورهای مجتمع های نگین، بهاران و ارغوان، رنگین کمان ، باران واقع در گلشهر و نیز پروژهای 160 واحدی شهرستان ابهر گواهی استاندارد صادر شده است .
وی تاکید کرد: در خصوص پروژه 144 واحدی شهرستان ابهر نیز صدور گواهی استاندارد در حال انجام است با این حال در پروژه های 224 و 42 واحدی مسکن مهر هیدج تا کنون اقدامی انجام نشده است.
مدیر کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان زنجان عنوان کرد: شرکت های طراحی و مونتاژ ( نصابین آسانسور) مجوز خود را از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اخذمی کنند، که اداره استاندارد استان در راستای نظارت بر نصب و استانداردسازی آسانسورهای استفاده شده در ساختمانها پیشنهاد آموزش مهندسان معماری و عمران بصورت تئوری و عملی را دارد.
وی گفت: بایستی کنترل نقشه های آسانسور توسط مهندسان ناظر و سازمان نظام مهندسی ساختمان به عمل آید و ارائه گزارش نهایی به سازمان نظام مهندسی انجام شود.
کارگر زاده با اشاره به انجام طرح بازرسی ادواری آسانسورها ابراز کرد: با توجه به بازرسی های انجام شده بخش عمده آسانسورها کیفیت لازم و استاندارد را ندارند .
انتهای خبر