سلام سرمایه

روح اله واصف

مدیرعامل آکادمی کاشانه

برای انجام پروژه‌های بزرگ و ملی راه‌های متفاوتی وجود دارد که البته استفاده از سرمایه‌های سرگردان داخلی بهترین راه‌حل ممکن است. با این ترفند از حجم عظیم نقدینگی، این بمب ساعتی خطرناک، کاسته می‌شود و در عین حال، یک سرمایه‌‌گذاری مولد انجام می‌شود. البته به شرط آنکه پروژه سودآور در بازه زمانی کوتاه و مفید در طولانی‌مدت باشد تا طعم آن برای سرمایه‌گذار شیرین باشد. به همین دلیل پروژه‌هایی مانند کارخانه‌های داروسازی جذاب است و می‌بینیم که رویکرد ساخت به سمت چنین سازه‌هایی رو به افزایش است؛ اما پروژه آزاد راه شمال چندان جذاب نیست.

گاهی در تجهیز پروژه‌ها با مشکل عدم سرمایه داخلی روبرو هستیم. می‌توان با استقراض خارجی این مشکل را حل کرد. ترفندی که دولت سازندگی برای تجهیز کشور به موبایل انجام داد چنین راهکاری بود. چنان که مهندس غرضی وزیر مخابرات وقت اعلام کرد که با نخستین واردات، وام‌های خارجی به راحتی بازپرداخت شد.

راه‌حل دیگر برای تعریف و انجام پروژه‌های ملی، استفاده از سرمایه مشارکت‌کنندگانی خارج از کشور است. اگر ایرانی باشند که بهتر و اگر خارجی هم باشند قابل استقبال است. فیدل کاسترو با وجود تفکرات عمیق استکبارستیزی و در عین حال اعتقاد به نظام کمونیستی، ناچار به اصلاح در عقاید خود شد و رسما اعلام کرد جهان هنوز قادر به هضم چنین روندی نیست و لاجرم باید سرمایه‌داری را پذیرفت. چنین تصوری راه را برای سرمایه‌گذاری در صنعت هتل‌داری کوبا باز کرد. با سرمایه‌گذاری افرادی خارج از کشور، ارتباطات خارج به داخل نیز باز می‌شود و شاید این خود یکی از بهترین روش‌های حفظ کشور در برابر حمله یا تحریم باشد. زیرا هیچ دولتی علاقه ندارد از کسب و کار شهروندان خود جلوگیری کند حتی اگر این سرمایه‌گذاری در ایران باشد. این خود پدافندی غیرعامل است.

پروژه ایران‌مال، نمونه‌ای از سرمایه‌گذاری داخلی است که با استفاده از خدمات طراحی و اجناس مشاوران و تامین‌کنندگانی عموما خارجی و البته بخشی داخلی انجام شده است. پروژه‌ای که به تنهایی، رکوردهایی را جابه‌جا کرده و مرزهایی را در نوردیده است. شاید لازم باشد دقیق‌تر و مفصل‌تر به این پروژه نگاه شود که از فرصت خارج است. اما تعریف پروژه‌ای با این ابعاد در داخل کشور و خودداری از خارج کردن سرمایه به خارج از کشور برای خرید ویلا، هتل، کارخانه یا هر چیز دیگر، اقدامی قابل تقدیر است.

ای کاش رقم‌های سودآوری پروژه‌، سودرسانی به برندهای پیمانکار، مشاور و یا تامین‌کننده کالا در داخل و یا خارج به‌صورت شفاف مطرح می‌شد تا تلنگری باشد به کسانی که سرمایه‌های خود را خارج می‌کنند و یا در سکه و اتومبیل و خانه حبس می‌کنند.