بیابانی به وسعت ایران!

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: این روزها در بعضی نقاط کشور شاهد حضور ریزگردها و گرد و غبارهای غیر منتظره هستیم.همه در ابتدا فکر می کردند که این پدیده پدیده ای زود گذر است و به زودی و خود به خود رفع خواهد شد اما با گذشت زمان شاهد استقرار مداوم این پدیده در کشورمان هستیم.مسئولان دولت هم از این مهم غافل نبوده و در فکر چاره این مشکل هستند اما شاید کمی دیرتر! ایران و اوضاع اقلیمی آن در حال تحول به سوی خشکسالی قرار گرفته و این ریزگردها نتیجه تحول منطقه بسوی خشکسالی است.اما سوال اینجاست که راهکار چیست؟در کشوری که با ذخایر بسیار کم آب روبروست چه چاره ای باید اندیشید تا این شرایط را بخوبی پشت سر بگذاریم؟

کارشناسان گسترش «بیابان» را نشانه روشنی از تغییرات اقلیمی می دانند که هر سال در هر حال افزایش است، ایران نیز به طور فزاینده با معضل گرد وغبار روبرو است که نیازمند یافتن کارهای علمی و فناورانه برای مقابله با این چالش است.

استحصال رطوبت هوا، جذب مه و شبنم، انتقال آب بین حوضه ای، مدیریت جذب ابر، بازچرخانی آب و … از جمله راهکارهایی است که تا کنون توسط ستاد توسعه فناوری آب صورت گرفته است اما مسلماً تاکنون از همه ظرفیت های موجود به ویژه در شرکت های دانش بنیان به نحو بهینه استفاده نشده است و از این رو هر روز دامنه خشکسالی ها از با نماد خشک شدن باتلاق گاوخونی، دریاچه ارومیه و …. خود را در کشور نشان می دهد، هر چند که تغییرات اقلیمی سهم موثری در گسترش خشک شدن منابع آبی کشور را دارند اما مدیریت نامطلوب نیز سرعت این رویداد را صدچندان کرده است.

افزایش ریزگردها در نقاط مختلف کشور که در ابتدا همه گمان می کردند پدیده ای زودگذر است نه تنها ماندگار شد بلکه به شدت محیط زیست و حیات اجتماعی مردم را نیز با خطر مواجه کرده است . هرچند دولت گاه و بیگاه در اندیشه مقابله با این معضل بوده است اما گویا این مشکل را نیز مانند آلودگی هوا به دست خدا سپرده است و در اندیشه اینکه «شاید وقتی دیگر…!» اما غاقل از اینکه ایران و واوضاع اقلیمی آن به شدت در حال حرکت شتابان به سوی خشکسالی و کاهش ذخایر آبی است و حتماً باید با مشکلات آن مواجهه مطلوبی داشت.

مالچ پاشی  یکی از اقدامات دولت برای مقابله با این معضل است، در صورتی که کارشناسان معتقدند که چنانچه برای مهار ریزگردها از مواد شیمیایی استفاده شود که کارایی لازم را نداشته باشند، غباری که به هوا برمی‌خیزد مواد شیمیایی را نیز در هوا پراکنده می‌کند که در این حالت به جای حل یک مشکل کوچک، مشکل بزرگتری را برای مردم ایجاد می‌شود.

طرح بارورسازی ابرها از جمله دیگر اقدماتی است که ایران نیز به آن مانند دیگر کشورها روی آورده و ادعاهایی داشته است و در صدد است تا هر ایده و خلاقیتی در این حوزه را به کار گیرد تا علاوه بر مقابله با کاهش آب و توسعه بیابان ها با کاهش قطعی فرسایش خاک نیز مبارزه کنند، مسئولان در صدد هستند تا متناسب با  شرایط سرزمینی برای برون رفت از این بحران، انواع فناوری‌ها را به صورت مستقیم و غیر مستقیم به کار گیرند اما متاسفانه از فناوری های روز دنیا اندک استفاده می شود و حتی راهکارهای قدیمی نیاکان خود را نیز به فراموشی سپرده ایم.

اما باید به خاطر داشت که از آنجایی که بحران کم آبی و خشکسالی یک موضوع حاکمیتی است و چندان درآمدزا نیست از این رو وارد شدن شرکت‌های دانش بنیان در مباحث شیرین سازی و تصفیه آب به خودی خود ممکن است صرفه اقتصادی نداشته باشد و ضرورت دارد تا نسبت به خرید تضمینی محصولات این شرکت‌ها اقدام شود و در این زمینه باید تمهیدات و پیش‌بینی‌های لازم صورت گیرد در غیر اینصورت جبران ضرر و زیان های اقتصادی و اجتماعی و … آن بسیار هزینه برتر مبارزه با بیابانی به وسعت ایران و چالش های پیش روی خواهیم داشت.