موریانهها معماران طبیعت هستند و لانههایی با تهویه مناسب میسازند.
به نقل از ارث، ما اغلب آسمانخراشها را بهعنوان شگفتیهای مهندسی بشر تحسین میکنیم اما طبیعت، معماران خاص خود را دارد و آنها مدت طولانیتری در اطراف ما زندگی کردهاند. موریانهها میتوانند لانههای پیچیده و عظیمی بسازند که ارتفاع آنها چندین متر است.
موریانهها فقط تودههای تصادفی نمیسازند، بلکه تونلهای پیچیدهای میسازند که دارای تهویه مطبوع طبیعی هستند اما این موجودات کوچک چگونه برای ایجاد چنین ساختارهای چشمگیری هماهنگ میشوند؟
تحقیق محققان مدرسه IMT در ایتالیا، این راز را کشف کرده است. به نظر میرسد موریانهها رازی ساده و در عین حال مبتکرانه دارند.
موریانه ها بدون نقشه لانه میسازند
پروژه ساختوساز را به تصویر بکشید. گروهها از طرح دقیق معماری پیروی میکنند و مطمئن میشوند که همه چیز در مکان تعیینشده خود قرار دارد اما به نظر میرسد طرحهای بزرگ موریانهها طراحی نشدهاند.
دانشمندان نظریههای زیر را برای توضیح هماهنگی موریانه ارائه کردند:
نظریه یک: فرومونها
برخی از حشرات مانند مورچهها از مواد شیمیایی به نام فرومون به عنوان سیگنال استفاده میکنند.
نظریه ۲: سنجش ارتفاع
شاید موریانهها راهی برای اندازهگیری ساختارهای موجود داشته باشند. اگر آنها سازههای بلندتر را ترجیح میدهند، این نشان میدهد که قصد دارند در سریعترین زمان ممکن به سمت بالا بروند.
موریانهها هنگام ساختن لانه از منحنی مناسب استفاده میکنند. چیزی که دانشمندان متوجه شدند این بود که موریانهها به انحنا وسواس داشتند. در حالی که موریانهها به یک نقطه نمیچسبیدند یا فقط روی ارتفاع تمرکز نمیکردند، دانشمندان دریافتند که ترجیح واضحی داشتند.
این رفتار متمرکز بر ساختمان، محققان را به بررسی امکان جدید سوق داد. از آنجایی که سطوح منحنی بر چیزهایی مانند جریان هوا و رطوبت تأثیر متفاوتی نسبت به نواحی مسطح میگذارند، پیشنهاد میشود که موریانهها ممکن است تغییرات محیطی ظریف ناشی از شکل ساختارها را حس کرده و نسبت به آن واکنش نشان دهند.
موریانهها رطوبت را برای ساختن لانه حس میکنند
موریانهها نسبت به رطوبت فوقالعاده حساس هستند. بر خلاف بسیاری از حشرات، پوست نرم، آنها را در برابر خشک شدن آسیبپذیر میکند.
محققان مشکوک بودند که موریانهها میتوانند تفاوتهای ظریفی را در سطوح رطوبت احساس کنند که تحت تأثیر شکل سازههایی است که میسازند.
موریانهها بسیار ظریفتر از بسیاری از حشرات دیگر هستند. نداشتن پوسته بیرونی سخت به این معنی است که در محیطهای خشک به سرعت رطوبت خود را از دست میدهند که میتواند خطرناک باشد. این مورد باعث شد دانشمندان فکر کنند که شاید رطوبت نقش مهمی در رفتار ساختمان موریانه ایفا کند.
شکل یک سازه میتواند نحوه حرکت هوا در اطراف آن را تغییر دهد که به نوبه خود بر سرعت تبخیر رطوبت تأثیر میگذارد.
در این آزمایشها، پیچیدگی لانه تنها از مکانیسم ساده ناشی میشود که موریانهها فقط باید با توجه به رطوبت محلی گلولههایی از مواد اضافه کنند اما گلولههایی که اضافه میکنند به نوبه خود تمام الگوی تبخیر و رطوبت را تغییر میدهند و موریانههای دیگر را وادار به ساختن میکنند.