شیرینی انتقال آب دریاها، به کام صنعت یا آیندگان؟!

حرکت جهان امروزی، در مسیر صنعتی شدن هر چه بیشتر قرار گرفته و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته، «ایران» برای توسعه صنعتی تا افق ۱۴۲۰ در این مسیر، دو برابر ظرفیت کنونی ، به آب نیاز دارد و چنانچه تمهیدی اساسی در این مسیر اندیشیده نشود، کشور علاوه بر مشکل تامین آبِ بخش صنعتی با مشکل تامین آبِ شرب مواجه خواهد شد.

تاسیسات نیوز / صدیقه بهزادپور: «انتقال و شیرین سازی آبِ دریا» یکی از اصلی ترین راهکارهایی به شمار می آید که «ایران»، همانند دیگر کشورهای دنیا که با بحران کم آبی با آن مواجه هستند، به آن توجه کرده است .
با توجه به اینکه هزینه اجرای طرح «شیرین سازی آب» هر روز با استفاده از تکنولوژی های نوین کاهش می یابد، تامین آب از طریق طرح شیرین سازی آبِ دریا، با اقبال بیشتری روبرو می شود .
ایران نیز با استفاده از ظرفیتهای شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها، به توانمندی بومی سازی «شیرین سازی آب» دست یافته، هرچند اجرای این طرح با موافقان و مخالفانی در سطوح مختلف مواجه شده ا ست.
با وجود اختلاف نظرهای موجود، اولین پروسه انتقال آبِ دریای خزر در سال ۹۱ به کویر ، کلید خورد .
بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در این طرح، ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب در سال از دریای خزر و یک میلیون متر مکعب آب از دریای عمان و خلیج فارس، در راستای اجرای این پروسه، انتقال خواهد یافت.
بر اساس این گزارش، عطارزاده معاون وزیر وقت نیرو، اجرای این طرح را در تضاد با مسائل زیست محیطی، اجتماعی و استملاک ندانسته و هزینه آب استحصالی را بین ۱۵ تا ۲۵ هزار ریال در هر متر مکعب برآورده کرد و ابراز امیدواری کرد که بر اساس برنامه های پیش بینی شده اجرایی شود.
انتقال آب خلیج فارس نیز با تمرکز بر سه بخش؛ “طرح‌های برداشت و استفاده از آب دریا بدون نمک‌زدایی در استان‌های ساحلی برای مصارف آبزی‌پروری و خنک کردن برج های نیروگاه‌ها”، “طرح‌های برداشت آب از دریا و نمک‌زدایی آن برای مصرف در استان‌های ساحلی ” و “طرح‌های برداشت آب از دریا و نمک‌زدایی آن برای انتقال به استان‌های غیرساحلی” اجرایی می شود.
مطالعات مربوط به انتقال آب دریا در قالب طرح مطالعه تأمین و انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به مرکز فلات ایران، نشان می‌دهد در افق سال ۱۴۲۵، در تأمین نیاز آبی صنایع این استان‌ها با استفاده از منابع آب متعارف درون سرزمینی، معادل ۹۰۰ میلیون مترمکعب کسری وجود خواهد داشت که تأمین آن از آب نمک‌زدایی شده دریا برنامه‌ریزی شده است.

چالش ها و مزایای انتقال آب دریا
انتقال آب دریا از نظر گروهی از طرفداران محیط زیست، برابر است با برهم زدن موازنه های اکونومیک طبیعت و معتقدند که؛ در برابر الزامات توسعه صنعتی در دنیای کنونی ، استقرار صنایع آب بَر در کنار آبِ دریاها و دیگر منابع آبی، راهکاری مناسب تر از انتقال آب دریا و … است.
قاسم تقی زاده خامسی؛ مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب، با تاکید بر مطلوبیت استقرار صنایع در کنار دریا و سواحل بکر مکران می گوید:
استقرار صنایع در نواحی مانند دریا و دیگر منابع آبی به عنوان راهکار اولیه خوب است، اما برای صنایعی که دیگر امکان جابه جایی ندارند، انتقال آب با لحاظ مسائل زیست محیطی چندان کار نامطلوبی به نظر نمی رسد.
بر اساس این گزارش، انتقال آب دریا، از جمله طرح هایی محسوب می شود که بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای همسایه ایران نیز به آن اقدام کرده اند. بنا به گفته مدیران وزارت نیرو، ایران حتی در این زمینه از بسیاری کشورهای همسایه خود عقب مانده تر هم هست و میزان انتقال آب دریا و شیرین سازی آن در مقایسه با کشورهای همسایه حتی یک درصد از مجموع فعالیتهای آنها را نیز شامل نمی شود.

الزامات انتقال آب بر اساس پراکندگی های جغرافیایی کشور

با توجه به قرار گرفتن ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک و پراکندگی جغرافیایی و جمعیتی نامتوازن، کشور را ناچار به اجرای انتقال آب دریا از مناطق پربهره به مناطق کم برخوردار کرده است.
از سوی دیگر تکنولوژی های نوین و قرار گرفتن کشورمان در مسیر صنعتی شدن و الزام بر رفع نیازهای داخلی و حضور در بازارهای صادراتی به منظور رفع نیازهای داخلی و همچنین برقراری تعاملات جهانی و بهره وری بهینه از منابع داخلی در حوزه صنعت، استفاده معقولانه از منابع آبی داخلی کشور را برای ایران ضروری ساخته است.
در نتیجه دست یافتن ایران به فناوری های نوینی که بتواند هزینه انتقال آبِ دریا کاهش دهد، ضرورتی محسوب می شود تا بتواند با آمادگی بیشتر با «بحرانِ کم آبی» به عنوان واقعیتی تلخ مواجه شود تا علاوه بر حفظ رشد صنعتی در مواجهه با تامین آبِ شرب و دیگر بخش های مورد نیاز با چالش مواجه نشود.