استاندارد 17025
نیره شمشیری
ISO 17025 استانداردي است كه در سال 2000 تدوين شده و بر بهبود مستمر تاكيد دارد. هدف اصلي این استاندارد، كنترل فعاليت آزمايشگاه‌هاي نمونه‌برداري و كاليبراسيون از دو منظر كيفي و فني است. مهم‌ترين دستاورد انطباق يك آزمايشگاه با اين استاندارد، اطمينان از صحت نتايج آزمون مربوطه است. به همين دليل سازمان‌هاي اعتبار دهنده مميزي خود را بر اساس روشهاي آزمون انجام مي‌دهند.
به كارگيري اين استاندارد بين المللي تشريك مساعي ميان آزمايشگاه ها و ساير مراجع، مشاركت در تبادل اطلاعات و تجارب، هماهنگ سازي استانداردها و روشهاي اجرايي را تسهيل مي كند. آزمايشگاه هايي که الزامات ايزو 17025را برآورده نمايند، خودبه خود الزامات استانداردهاي ايزو 9001 را نيز برآورده خواهند نمود. در صورتي که آزمايشگاه ها الزامات استاندارد ايزو 17025را برآورده نمايند و توسط مراجعي که داراي موافقت نامة شناسايي متقابل با مراجع هم تراز خود در ساير کشورهاي استفاده کننده از اين استاندارد هستند، تأييد صلاحيت شوند، پذيرش نتايج آزمون و کاليبراسيون کشورها آسان خواهد شد. به کارگيري اين استاندارد همکاري بين آزمايشگاه ها و ساير سازمانها را تسهيل و به تبادل اطلاعات، تجارب و نيز هماهنگ کردن استانداردها و روشهاي اجرايي کمک ميکند.
اين استاندارد شامل دو بخش الزامات مديريتي و الزامات فني مي باشد. برآورده شدن اين دو به معني داشتن صلاحيت بر اساس ايزو 17025 است. هر يک از اين موارد داراي روش هاي عملياتي و اجرايي خاص خود و رويه هايي ميباشد که هر آزمايشگاه ملزم به رعايت آن در چارچوب هاي تعريف شده مي باشد.
توانایی شرکت کنندگان پس از پایان دوره عبارتند از:
- استفاده بهینه از شرايط مناسب محيطي آزمايشگاه
- به کارگيري روشهاي آزمون مناسب
- به کارگيري تجهيزات مناسب و منطبق با آخرين تکنولوژي هاي جهاني که توانايي برآورده سازي الزامات روش آزمون را دارا باشند.
- قابليت رديابي اندازه گيري ها طبق استاندارهاي بين المللي
- به کارگيري روشهاي مناسب جهت دريافت، نگهداري و تحويل نمونه هاي آزمون
- استفاده از روش هاي مناسب جهت كنترل كيفيت فعاليتهاي آزمون آزمايشگاه
- انتشار گزارش آزمون بر طبق الزامات استاندارد و خواسته مشتريان
در اين ايزو بر استفاده از روشهاي آزموني كه منطبق بر يكي از استانداردهاي بين‌المللي، منطقه‌اي و يا ملي باشد تأكيد شده است ولي با اين همه براي جلوگيري از ايجاد محدوديت، راه استفاده از روشهاي ابتكاري بسته نشده و استفاده از هر روش آزمون به شرط اثبات درستي آن آزاد است. از طريق روش‌هايي مثل مقايسه بين آزمايشگاهي و يا مقايسه با يك روش استاندارد و امثال آن مي‌توان درستي روش آزمون مورد نظر را ثابت كرد. ضمن آنكه تحت كنترل بودن شرايط محيطي انجام آزمون، صلاحيت اپراتورها، كاليبره و تحت كنترل آزمايشگاه بودن دستگاه‌ها از اهميت فراواني برخوردار است و چگونگي خريد كالاها و خدمات، ارائۀ گزارش به مشتري، چگونگي دريافت نمونه يا نحوه و طول مدت نگهداري آن نيز مورد توجه اين استاندارد قرار دارد. ضمن آنكه بر مبناي ايزو 17025، قالب كنترل فرايند انجام آزمون و منطبق نگه داشتن آن بر مبناي استاندارد، مشخص شده است. بحث آموزش نيز از اركان اصلي استاندارد مورد اشاره است و به هر نوع پيشرفت علمي و كسب مهارت از سوي كاركنان، توجه فراواني شده است. مهم‌ترين خصوصيت استاندارد 17025 را بايد در اطمينان از صحت نتيجۀ آزمون بدانيم كه بر مبناي آن نتيجۀ آزمون انجام شده در سازمان صاحب اعتبار استاندارد، براي همه معتبر است.