موتورسیکلت ها و سهم آنها از آلودگی هوا

به گزارش تاسیسات نیوز، موتورسیکلت از اجزای مختلفی چون موتور، سیلندر، سر سیلندر، صفحه کلاچ، زین، باک سوخت، سیستم اگزوز، کاتالیست و… تشکیل شده است. طبق آمارهای اعلام شده در کشور، سالانه به طور متوسط ۴۰۰ هزار موتورسیکلت پلاک میشوند که حدود ۶۰ واحد تولیدی در زمینه ساخت موتورسیکلت ثبت شده اند که تنها ۳۰ تا ۳۵ کارخانه در حال حاضر فعال بوده و بقیه شرکت ها از این حوزه خارج و یا با مجموعه های دیگر ادغام شده اند. از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۹حدود ۵٫۲۱۱٫۵۸۰ عدد موتورسیکلت در ایران تولید شده است، اکثر این تولیدات دارای موتورهایی با سیستم کاربراتور می باشد که متاسفانه بیشترین مصرف سوخت و آلایندگی را برای محیط زیست ایجاد می کنند.

برتری سیستم های انژکتوری به کاربراتوری در موتورسیکلت ها

در حال حاضر بیش از سه میلیون موتورسیکلت کاربراتوری در سطح استان تهران تردد دارند که تولید آلایندگی آنها ۱۰ برابر خودروها می باشد. سیستم کاربراتوری یکی از روش های ساده و ارزان قیمت برای کنترل نسبت میزان هوا و سوخت است اما کاربراتورها بهترین نیستند؛ آنها دقت کافی برای کنترل دقیق جریان سوخت و هوا را ندارند تا بتوانند قدرت قابل قبول همراه با انتشار کمتر آلایندگی را سبب شوند. به علاوه سیستم های کاربراتوری نیازمند نگهداری، تعمیر و تنظیم دوره ای و همچنین شستشو هستند تا عملکرد قابل قبول آن ها حفظ شود، از این رو طرح “توقف شماره‌گذاری موتورهای کاربراتوری” از سال ۹۵ به منظور کاهش آلودگی هوا تصویب شده است. در مقایسه با کاربراتورها سیستم های انژکتوری (EFI) سیستمی دقیق تر است که کنترل بسیار زیادی بر میزان بنزین مصرفی و زمانبندی احتراق را دارد. در واقع EFI مقدار مطلوب و بهینه ی نسبت هوا به سوخت و زمانبندی مناسب احتراق را تعیین می کند. از دیگر نقاط قوت سیستم های انژکتوری نسبت به کاربراتوری، قابلیت نصب کاتالیست در مسیر گازهای خروجی از موتور می باشد، قطعه ای که  سیستم های کاربراتوری قادر به استفاده از آن نیستند. کاتالیست موتورسیکلت، قطعه ای است که در مسیر خروجی موتور سیستم های انژکتوری موتورسیکلت نصب می شود و تا ۹۰ درصد از گازهای آلاینده حاصل از احتراق سوخت در موتور را به گازهای بی خطر تبدیل می کند.

انجین های مجهز به سیستم EFI دارای قدرت و دقت بالاتری هستند و در نتیجه عملکرد مطلوبتری نیز دارند. این سیستم ها مقدار سوخت و زمانبندی احتراق صحیح را براساس شرایط محیط و وضعیت وسیله نقلیه تعیین کرده که دقت در این اقدامات باعث کاهش مصرف سوخت و آلایندگی می شود.

لزوم اجرای دقیق الزامات آلایندگی در تولید موتورسیکلت و مراکز معاینه فنی

عوامل زیادی باعث عدم کنترل سطح آلایندگی موتورسیکلت ها از تولید تا مصرف در مقایسه با خودروها وجود دارند که می توان به عاملی همچون پراکندگی و تنوع موتورسیکلت سازها در کل کشور و عدم تمرکز آنها مانند تولید خودرو در دو شرکت اشاره کرد. همچنین برای موتورسیکلت ها هیچ الزام قانونی جهت انجام تست های سالیانه معاینات فنی مثل خودروها وجود ندارد در حالی که بستر انجام تست های معاینات فنی موتورسیکلت در بسیاری از مراکز معاینه فنی مهیا می باشد، اما متاسفانه استقبال عمومی و الزام قانونی برای این مهم وجود ندارد و بر طبق آمارهای موجود در طی سال گذشته با وجود ۱۰ خط مکانیزه فعال معاینه فنی موتورسیکلت در تهران، تنها ۳۴ مورد مراجعه ثبت گردیده است.

همانطور که اشاره شد کاتالیست موتورسیکلت، قطعه ای است که در مسیر خروجی موتور سیستم های انژکتوری موتورسیکلت نصب می شود و ۹۰ درصد از گازهای آلاینده خروجی اگزوز موتور نظیر هیدروکربن های نسوخته و مونواکسید کربن را به گازهای بی خطر تبدیل می کند. شرکت ایران دلکو یکی از بزرگترین تولیدکنندهای دانش بنیان مبدل های کاتالیستی در ایران و خاورمیانه می باشد که از سال ۱۳۹۷ با بهره مندی از دانش متخصصان داخلی موفق به راه اندازی اولین و مکانیزه ترین خط تولید کاتالیست موتورسیکلت در خاورمیانه شده است. شرکت ایران دلکو قادر به تولید انواع کاتالیست موتورسیکلت ها درابعاد مختلف طبق استانداردهای روز دنیا و الزامات آلایندگی جهت تأمین نیاز شرکت های تولید کننده موتورسیکلت در کشور میباشد.