ضرورت سرویس وسایل سرمایشی برای کاهش مصرف و هزینه برق
به گفته همایون حائری معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، در اوج بار تابستان سال ۱۴۰۰، مصرف لوازم سرمایشی به ۲۳ هزار مگاوات رسید و این در حالی بود که مجموع مصرف برق کشور در این ایام ۵۷ هزار مگاوات بود.
به گفته مسئولان، لوازم سرمایشی در ایران به تنهایی معادل کل مصارف برق در چهار کشور همسایه ایران برق مصرف می‌کنند و این در حالی است که مدیریت مصرف برق سیستم‌های سرمایشی به تنهایی قادر است کشور را به سلامت از تنگنا‌های اوج بار مصرف عبور دهد.
در حال حاضر ۸۰ درصد مشترکان برق کشور در مناطق عادی و ۲۰ درصد در مناطق گرمسیر ۱ تا ۴ به سر می‌برند و با توجه به اقلیم نسبتاً معتدل و خشک مناطق عادی، توصیه کارشناسان برای مشترکان ساکن در این مناطق استفاده از کولر‌های آبی است که علاوه بر تهویه و تامین هوای مطبوع از مزایایی، چون قیمت مناسب، بازده سرمایش بالا، هزینه نصب و راه‌اندازی مناسب، مصرف پایین برق و تعمیر و نگهداری آسان برخوردارند، این در حالی است که برای مناطق گرمسیر که به طور همزمان با شدت بالای دما و رطوبت مواجه هستند، کولر‌های گازی پیشنهاد می‌شوند.
در این میان یکی از پیشنهادات مهم کارشناسان برای افزایش راندمان سیستم‌های خنک‌کننده و کاهش مصرف برق آنها، توجه به سرویس و تعمیرات دوره‌ای و سالیانه این سیستم‌ها، آن‌هم پیش از ورود به ماه‌های گرم سال است.
اما پیشنهادات کارشناسان چیست؟
کولر‌های آبی
کارشناسان معتقدند با تعمیر و سرویس کولر‌های آبی پیش از ورود به دوره گرم سال می‌توان تا ۳۰ درصد در مصرف برق و به تبع آن در هزینه‌های قبوض صرفه‌جویی کرد. در کولر‌های آبی، آب از طریق واسط‌هایی تبخیر شده و باعث تولید باد خنک می‌شود. برخی افراد به محض احساس هوای گرم از کانال‌های کولر به سراغ دکمه دور تند کولر آبی می‌روند، در حالی که در بسیاری موارد، خنک نکردن هوا به دلیل درست کار نکردن سیستم آبرسانی کولر است و از آنجایی که پوشال‌ها به خوبی خیس نمی‌شوند، کولر به جای خنک کردن هوا باد گرم را وارد خانه می‌کند؛ بنابراین برای کاهش مصرف برق و افزایش بازدهی کولر‌های آبی، باید تعویض سالیانه پوشال و تسمه را پیش از راه‌اندازی سیستم سرمایشی مورد توجه قرار داد. تعمیرکاران کولر آبی علاوه بر این، شستشو، جرم گیری و رسوب زدایی و همچنین بررسی شلنگ آب به منظور جلوگیری از پارگی و نشت آب را مورد تاکید قرار می‌دهند.
تنظیم شناور و ارتفاع آن در کف کولرها، روغن کاری یاتاقان‌های کولر، نصب سایبان و قرار دادن آن در مسیر باد، عایق کاری کانال‌ها در طول مسیر رو باز، تعویض پمپ آب با نوع کم مصرف و جایگزینی الکتروموتور راندمان بالا از دیگر مواردی است که باید آنها را پیش از ورود به دوره گرم سال مورد توجه قرار داد.
کولر‌های گازی
سرویس کاران کولر‌های گازی نیز معتقدند مراقبت و انجام تعمیرات مورد نیاز این سیستم‌ها اعم از اسپلیت و داکت اسپلیت‌ها پیش از فرا رسیدن فصل گرما می‌تواند مصرف برق آنها را تا ۱۵ درصد کاهش دهد، هر چند صرفه‌جویی ریالی آن در قبوض برق قابل توجه‌تر خواهد بود. به طور معمول یک کولر گازی بیش از ۵ برابر کولر آبی برق مصرف می‌کند، یعنی در حالی که مصرف برق یک کولر آبی در ماه ۱۲۰ کیلووات ساعت و کاملاً در چارچوب الگوی مصرف خانوار یعنی ۳۰۰ کیلووات ساعت قرار دارد، مصرف نوع گازی آن به ۷۵۰ کیلووات ساعت می‌رسد.
بر این اساس تعمیرات و سرویس دوره‌ای کولر‌های گازی نقش قابل توجهی در کاهش هزینه قبوض مشترکانی دارد که از این نوع سیستم‌ها استفاده می‌کنند، به خصوص مشترکانی که در مناطق عادی ساکن بوده و به دلیل استتفاده از کولر گازی، مصارفشان از الگوی مصرف بالاتر رفته و ناگزیرند هزینه مصارف مازاد بر الگوی خود را به شکل غیریارانه‌ای و با تعرفه‌های پلکانی بپردازند.
انجام سرویس و یا تعمیر و نگهداری به موقع کولر‌های گازی، شستشو و جرم‌گیری کویل‌های اواپراتور و کندانسور (لوله‌های مارپیچی)، شستشو، غبارگیری پره‌ها و دریچه هوای خروجی و ورودی و روغن کاری کمپرسور و سایر قطعات از جمله موارد لازم در هنگام استفاده از کولر گازی است.
در عین حال کنترل فشار سیال مبرد و اطمینان از عدم وجود نشتی نیز ضروری است، همچنین نصب سایبان و یا قرار دادن کولر در مکان سایه و نصب ترموستات‌های اتاقی به منظور امکان تنظیم درجه حرارت از دیگر مواردی است که در استفاده از کولر‌های گازی باید رعایت کرد.
کارشناسان علاوه بر این رعایت دمای آسایش را برای کاهش مصرف برق و افزایش طول عمر کولر‌های گازی به شدت توصیه می‌کنند، چرا که در این شرایط کمپرسور با رساندن دما به حد مطلوب خاموش شده و باعث کاهش مصرف برق و صرفه‌جویی در هزینه‌ها از یک سو و افزایش طول عمر دستگاه از سوی دیگر می‌شوند.
بر اساس آئین‌نامه ابلاغی هیئت دولت برای تعیین تعرفه برق مشترکان، افرادی که اقدام به کاهش مصرف برق خود در ایام گرم سال کنند، نه تنها در این ایام مشمول افزایش هزینه نخواهند بود که مشمول دریافت پاداش نیز شده و در قبوض برقشان بستانکار می‌شوند؛ بنابراین بهتر است هم اکنون مدیریت مصرف برق را آغاز کرده، آستین‌ها را بالا زده و به همراه یک سرویس‌کار مجرب سری به سیستم‌های خنک‌کننده خانه و یا محل کار خود بزنیم.