ریخت شناسی موتور خانه ها – قسمت دوم
محمدرضا سلطاندوست
طراح و نویسنده کتاب های تاسیساتی
نوشته ای که در پی می آید از تالیفات گرانقدر استاد است که سالها قبل در مجله تهویه مطبوع چاپ شده است. از آنجایی که این مقاله هنوز هم بیانگر مشکلات فراوان ماست باردیگر در این فرصت بازنشر می یابد تا مطالعه آن مجدداً ممکن شود.
– مکانی است برای جود و احسان و گذشت. می توان از جوشکاری دلمه، دلمه لوله ها و نریختن گل جوشکاری به دلیل پوشانده شدن آنها به وسیله عایق گذشت کرد.
پیچ های یک فلنج را می توان کوتاه و بلند و در خلاف جهت هم بست، مهم این است که اتصال برقرار شده باشد، زنگ زدگی اضافه دنباله پیچ ها در اثر مرور زمان اصلا مهم نیست، زیرا قراری برای باز کردن مجدد آنها منعقد نشده است.
چنانچه درب تابلوی برق دیگ یا چیلری باز نشد ( به دلیل وجود مانع) می توان آن را از لوله درآورد و به گوشه ای انداخت، به هر حال دسترسی به آلات برقی از این طریق نیز میسر می گردد.
میتوان روکش دستگاه ها را برای تعمیراتی جزیی و البته توام با عجله از روی آنها برداشت و دیگر در جای خود قرار نداد.
می توان لوله های برگشت چگالیده را در کانال های آبرو موتورخانه اجرا کرد و از ریزش آب موتورخانه به داخل چاله کندانس و روی پمپ های چگالیده گذشت کرد. عدم هم ترازی نافی شیرهای جمع شده روی یک کلکتور، نافی باز و بسته شدن آنها نیست، بنابراین قابل گذشت است.
از قرار گرفتن ناهماهنگ لوله های ورودی و خروجی به یک کلکتور، بدون تناسب و تقارن، چه از نظر نزولی و چه ترتیب صعودی، به دلیل امکان عبور سیال می توان گذشت.
اگر به دلیل تنگی جا، پمپی قابل نصب نبود، باید دانست که آن پمپ، از جمله پپ های ذخیره ای است که طراح بیهوده آن را در نظر گرفته است. می توان از خیر آن گذشت.
با کنار شیر کنار گذر نیازی به استفاده از تله بخار نیست، به همین دلیل وجود شیرهای کنترل نیز زائد به نظر می رسند.
– مکانی است غریب که همه سر و صداها را در خود خفه می کند. مادامی که سر و صدای غیر معمول پمپ و مشعل به بیرون از آن درز نکند، همه چیز طبیعی و بی صداست. گرمای مناسب و خنکای دلپذیر در خارج از این فضا نیز به گونه ای دیگر از سر و صداها می کاهد، و آن سر و صداهای انسانی است.
– مکانی است که همه خرابی ها در آن نگهداری و غیر مترقبه روی می دهد. به ناگاه الکترو موتور پمپی بدون دلیل می سوزد ( بدیهی است که سوختن الکتروپمپ ربطی به تنظیم نادرست رله اضافه بار و سرکشی های دوره ای و سرویس دهی ادواری ندارد.)
دیگ بخاری بدون دلیل به یکباره پر از رسوب می شود. ( و البته باز هم بدیهی است که سختی گیر و دی اریتور از جمله تجهیزات نمایشی و دکوراتیو موتورخانه محسوب می شوند و عدم بهره برداری یا سرویس و نگهداری آنها ربطی به موضوع ندارد، از طرفی دیگر زیر آب کشی دیگ نیز از جمله اعمال بیهوده است که در این باب ذی مدخل نیست.)
– مکانی است ورزشی، چرا که در آن می توان تجهیزات را به گونه ای چید که به هنگام حرکت در میان آنها به طور مستمر و مداوم خم و راست و یک وری شد. با عایق لوله های بالاتر از هشت اینچ می توان تمرین بوکس نمود و با کمتر از آن تمرین ورزش های رزمی و بدنسازی، عملیات پارالل، دار حلقه، بارفیکس و خرک از فراوانی بیشتری برخوردار است.
– مکانی است برای عقده گشایی و گروکشی. با درستکاری و انواع انگولک های علمی و زیرکانه می توان ضمن اثبات توانایی های خود به هنگام رفع عیب، با دشمنانی که چشم دیدن حریف را ندارند، تسویه حساب نمود.
– مکانی است چون نانوایی، زیرا با یک کلاغ و چهل کلاغ کردن و رفع عیبی خرد و دریافت دستمزدی کلان می توان ” نانی به کف آورد و به غفلت خورد”
– مکانی است چون بیغوله، که می توان با آن کودکان را ترساند و احیانا آنان را برای تنبیه و تادیب در آن به بند کشید.
– مکان ممتازی است برای انباشتن انواع کالاهای اسقاط و گونه ای متنوع از قفس پرندگان متوفی گرفته تا صندلی شکسته و آفتابه لگن مسی.
– مکان مناسبی است برای خشک کردن انواع البسه، پرده و ملحفه در فصول سرد و بارانی.
– مکان دلپذیری است برای استراحت، تکه مقوایی در پشت دیگ می تواند، بستر گرم و نرمی برای چرت بعد از نهار باشد.
– مکانی است تمیز، زیرا هیچ گاه گردگیری و نظافت نمی شود و حتما همواره تمیز می ماند که نیازمند رفت و روب و شستشو نیست.
– مکانی است همچون لوکیشن های پر درخت فیلم های هندی که روی دیوارهای آن می توان یادگاری نوشت و از فراق یار و دیار نالید، یا آوازی سوزناک سرداد.
– مکانی است روحیه بخش. جزو معدود اماکنی است که تمامی لامپ های آن نسوزد، می توان تا سوختن آخرین لامپ و حتی پس از آن مقاومت کرد و دست به تعویض لامپ ها نزد.
– مکانی است آزاد، انواع نشت از آب گرفته تا گازوئیل در آن مجاز است، حتی بوی گاز ناشی از خام سوزی مشعل را می توان در آن تحمل کرد.
– مکانی است با تجهیزات چند منظوره ، از لوله های آن می توان به صورت نردبان استفاده نمود و از آن بالا رفت. اگر دست روغنی و سیاه را با منقال و کرباس رویه عایق پاک کنی، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد، چون اصولا یکی از کاربری های آن همین است.
از جمله فضاهایی است که می توان در یکی از کنج های آن دوشی نصب کرد و حمامی اپن به مانند آشپزخانه های مدرن در آن برپا نمود.
نشانگرهایی چون دماسنج شیشه ای و فشارسنج برای آویزان کردن لباس کار یا رخت خیس مناسب هستند. منفذ رویت شعله دیگ از بهترین نوع فندک ها برای روشن کردن سیگار است.
روی خط گاز که معمولا دارای ارتفاع مناسبی از کف موتورخانه است، می توان نشست و دقایقی به دوردست خیره شد.
– مکانی است که می توان در تمام طول مدت بهره برداری، آنرا رنگ آمیزی نکرد.
– مکانی است که اگر گچ و سیمان سقف و دیوار آن بریزد و یا سنگ و کاشی آن بشکند، نیازی به ترمیم ندارد.
– مکانی است رویایی برای سوسک ها و موش ها و محلی است مناسب برای رشد و نمو انواع قارچ و اما در پایان می باید به اعجاب انگیزترین ویژگی این مکان پرداخت و آن خاصیت ارزش زدایی آن است.
تمامی تجهیزات تا قبل از ورود به این مکان دارای ارج و قرب ویژه ای هستند. به نحوی که کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران برای تهیه و تدارک آنها درگیر انواع مزایده، مناقصه، مباحثه، مجادله و مقایسه می شوند.
بسیاری از تولیدکنندگان ملزم به ارائه ضمانت های محکم و طولانی مدت می گردند.
مطالعات فراوانی در خصوص مزایا و معایب هر یک از تجهیزات به عمل می آید، انواع دستورالعمل ها و آیین نامه ها برای چگونگی اجرا و نصب ابلاغ می گردد. چه نامه ها که نگاشته نمی شود و چه جهدها که صورت نمی گیرد، تا عاقبت پس از صرف وقت و هزینه، کلیه تجهیزات چون عروسی خوش آب و رنگ در مقابل ورودی موتورخانه که چون حجله گاه می نمایاند، استقرار می یابند.
اما بعد از ورود به این مکان جادویی گویی که عجوزه ای هزار دامادند، می توان روی پوشش استیل زیبای یک دیگ ضد رنگ ریخت، سقوط چکشی روی فشارسنج، دلی را به درد نمی اورد.
جرثقیل و سیم بکسل را می توان به هر جای دستگاه بست و آن را به این سو و آن سو کشاند، تعجیل در اتمام پروژه چندین و چند ساله، مجوزی می شود برای اجرا لوله کشی سرآسیمه، مهم این اسن که لوله آب سرد چیلر به کلکتور پمپ متصل گردد که تابستان قدار در راه است، و اینکه از کدام مسیر، به چه شکل و با رعایت چه اصولی، چندان مهم نیست.
فضای سرویس تجهیزات، مقوله ای است که فقط مربوط به کاتالوگ شیک کارخانجات سازنده می شود و همچون سایر تجهیزات لوکس و تشریفاتی مانند لوازم سنجش و کنترل، بهتر است تنها در کتب راهنما، اندر مزایای آنها قلم فرسایی شود. بست چیزی نیست جز تکه آهنی که به هر صورت ممکن، سنگینی لوله را تحمل کند و هیهات از باقی قضایا.
در فیلم های تاریخی، کشتی های عظیم پارویی به هنگام حرکت در آب های نیلگون اقیانوس ها بسیار خوش منظر و شکوهمند جلوه می کنند، به ویژه از نمایی بالا، از کناره ها تنها پاروهایی را می بینیم که به گونه ای منظم و مرتب بر امواج فرود آمده و کشتی را به جلو می رانند، اما با ورود دوربین به محل حضور بردگان و پارو زنان و نمایش حال زار و رقت بار آنان، فر و شکوه کشتی و امواج را از یاد می بریم.
فضاهای نسبتا شیک برخی ساختمان ها و وضعیت نا به هنجار موتورخانه آنها، یادآور همان کشتی های پارویی است.
انتهای خبر