ترکتازی تجدیدپذیرها در تامین برق جهان

به گزارش تاسیسات نیوز، آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) در تازه‌ترین گزارش خود با عنوان «آمار ظرفیت تجدیدپذیر ۲۰۲۵» اعلام کرد که در سال ۲۰۲۴، ظرفیت جهانی تولید برق از منابع تجدیدپذیر به ۴۴۴۸ گیگاوات رسیده که نشان‌دهنده‌ی رشد چشمگیر و رکوردشکن این حوزه در یک سال اخیر است؛ این افزایش شامل ۵۸۵ گیگاوات ظرفیت جدید است که ۹۲.۵ درصد از کل گسترش ظرفیت برق جهان را شامل می‌شود، رقمی بی‌سابقه است که نرخ رشد سالانه انرژی‌های تجدیدپذیر را به ۱۵.۱ درصد رسانده است.
اگرچه این ارقام حاکی از پیشرفت بزرگ در حوزه انرژی پاک است، اما بنا به اعلام آیرنا، جهان هنوز با هدف تعیین‌شده در کنفرانس اقلیم دبی (COP28) برای سه‌برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ فاصله دارد. برای تحقق این هدف، رشد سالانه باید از سال ۲۰۲۵ به بعد به ۱۶.۶ درصد افزایش یابد.

بیشترین سهم از افزایش ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در دنیا مربوط به قاره آسیاست

‌طبق این گزارش، بیشترین سهم از این افزایش ظرفیت مربوط به قاره آسیاست و چین با افزودن نزدیک به ۲۷۸ گیگاوات تنها در سال ۲۰۲۴، سهمی نزدیک به ۶۴ درصد از کل ظرفیت جدید جهان را به خود اختصاص داده است. در رتبه‌های بعدی هند، ایالات متحده و چند کشور آسیایی و آفریقایی مانند اندونزی، اتیوپی و پاکستان قرار دارند. از سوی دیگر، آمریکای مرکزی و حوزه کارائیب کمترین سهم را در افزایش ظرفیت داشته و تنها ۳.۲ درصد از ظرفیت افزوده شده را تأمین کرده‌اند. کشورهای عضو G7 در مجموع ۱۴.۳ درصد و کشورهای G20 بالغ بر ۹۰ درصد از ظرفیت جدید را در سال ۲۰۲۴ به ثبت رسانده‌اند.‌

بیشترین نقش انرژی خورشیدی با رشد ۳۲.۲ درصدی در توسعه ظرفیت‌های جدید

‌انرژی خورشیدی با رشد ۳۲.۲ درصدی و افزودن ۴۵۱.۹ گیگاوات، بیشترین نقش را در توسعه ظرفیت‌های جدید ایفا کرده است. چین و هند به ترتیب با ۲۷۸ و ۲۴.۵ گیگاوات، پیشتاز این بخش بوده‌اند. پس از آن انرژی بادی قرار دارد که مجموع ظرفیت جهانی آن اکنون به ۱۱۳۳ گیگاوات رسیده، هرچند نرخ رشد آن نسبت به سال گذشته کمی کاهش یافته است.
در بخش انرژی آبی نیز با بازگشت رشد، ظرفیت به ۱۲۸۳ گیگاوات رسیده و کشورهایی مانند چین، اتیوپی، نپال، ویتنام و تانزانیا رشد محسوسی داشته‌اند. زیست توده نیز با افزایش ۴.۶ گیگاوات نسبت به سال گذشته، شاهد جهشی دوباره بوده است.
ظرفیت برق خارج از شبکه (off-grid) به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه تقریباً سه‌برابر شده و به ۱۴.۳ گیگاوات رسیده که بخش عمده آن از انرژی خورشیدی تأمین می‌شود.
فرانچسکو لاکمرا، مدیرکل IRENA در واکنش به این گزارش گفت: رشد سالانه انرژی‌های تجدیدپذیر، نشان‌دهنده اقتصادی بودن، در دسترس بودن و پتانسیل بالای این منابع است، اما ما همچنان با چالش‌های جدی مانند شکاف‌های منطقه‌ای و زمان محدود تا سال ۲۰۳۰ روبه‌رو هستیم.
او از دولت‌ها خواست که از فرصت دور سوم تعهدات تعیین‌شده ملی (NDCs 3.0) برای تعریف برنامه‌ای روشن و عملیاتی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنند و همکاری‌های جهانی به‌ویژه برای حمایت از کشورهای جنوب جهانی را تقویت کنند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز ضمن استقبال از این دستاورد جهانی گفت: انرژی‌های تجدیدپذیر در حال پایان دادن به دوران سوخت‌های فسیلی هستند. این رشد بی‌سابقه در حال ایجاد شغل، کاهش هزینه انرژی و پاک‌تر کردن هوای ما است، اما این گذار باید سریع‌تر و عادلانه‌تر باشد تا همه کشورها بتوانند از انرژی ارزان و پاک بهره‌مند شوند.