برنامه ملی تولید داده‌های پایه آب و هواشناسی تهیه شود

اتاق ایران هر سال مراسمی به مناسبت ۱۳ اسفند، روز ملی آب، برگزار می‌کرد اما مراسم امسال به دلیل شیوع کرونا، به صورت مجازی برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این رویداد، تقویت ارتباط سه رکن دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی برای اصلاح فرایندها و گذار از چالش‌های ناشی از بحران آب اعلام شده است.

متن کامل پیام رئیس اتاق ایران به شرح زیر است:

فرارسیدن این روز باستانی را خدمت همه دست‌اندرکاران آب کشور اعم از دینفعان، ذ‌ی‌مدخلان و جوامع مدنی تبریک عرض می‌نمایم.

ایرانیان باستان در چنین روزی که به‌نام «نوروز آب‌ها» نامیده می‌شد طی مراسمی به شکرگزاری و شادمانی می‌پرداختند و از درگاه ایزد منان درخواست سالی پربار و همراه با باران کافی تقاضا می‌نمودند.

اتاق ایران ظرف مدت شش سال اخیر نیز این روز را به‌نام «روز ملی آب» گرامی می‌دارد و طی مراسمی از اقدامات، خدمات و توجه خدمت‌گزاران به آب تجلیل و قدردانی می‌نماید و مسائل و چالش‌های روز آب را به بحث و تبادل‌نظر می‌کشاند.

هرچند مراسم امسال به دلیل عارضه کووید -۱۹ به‌صورت مجازی برگزار می‌شود، لیکن تلاش شده که کلیه عناصر مراسم مشابه سال‌های قبل موردنظر قرار داده شود.

موضوع بحران آب بایستی به‌عنوان ابرچالش امروز و آینده این سرزمین موردبحث قرارگرفته و چالش‌های ذی‌ربط  مورد چاره‌جویی قرار گیرد. اگرچه بحران عمیق است ولی هنوز فرصت ترمیم وجود دارد مشروط به اینکه از فرصت‌ها به‌درستی استفاده شود.

موضوع اصلی بیانیه سال ۱۳۹۹ اتاق ایران مرتبط با مدیریت آمار و اطلاعات منابع و مصارف آب هست. آمار و اطلاعات دقیق و موثق، اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین ابزار برای توسعه و بهره‌برداری پایدار از منابع آب در کلیه جنبه‌های مصرفی و غیرمصرفی محسوب می‌شود. مروری بر وضع موجود و مقایسه آن با شرایط مطلوب و البته دست‌یافتنی نشان می‌دهد که شکاف و خلا بزرگی بین این دو حالت در کشور حاکم است. نظر به اهمیت و جایگاه این ابزار مهم در سپهر مدیریت منابع و مصارف آب در کشور، آسیب‌شناسی و ارزیابی وضع موجود درباره مدیریت اطلاعات منابع و مصارف یک ضرورت ملی محسوب می‌شود تا از این طریق راهکارها و برنامه‌های مناسبی برای حل‌وفصل این چالش مهم در فرایند تکاملی مدیریت آب در کشور فراهم شود.

اجماع نظر کارشناسان و صاحب‌نظران بر این است که در وضع موجود نظام مدیریت اطلاعات منابع و مصارف آب و مقادیر حدی در کشور، از جنبه‌ها و ابعاد مختلف دارای کاستی‌های اساسی است.

تعمق در محتوای هر یک از کاستی‌های موجود آشکار می‌سازد که اصلی‌ترین و مبرم‌ترین سیاست برای ساماندهی نظام مدیریت اطلاعات آب و هواشناسی و مصارف آب در کشور بایستی تولید در داده‌های خام که خمیرمایه گام‌های بعدی را در فرآیند تکوین مدیریت اطلاعات تشکیل می‌دهد، متمرکز شود.

شایان‌ذکر است که براساس بررسی‌های متنوعی که از سوی نهادهای بین‌المللی و همچنین کارشناسان ذی‌صلاح در مورد سرمایه‌گذاری برای ایجاد زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و نهادسازی درخصوص استقرار نظام‌های تولید و جمع‌آوری داده‌های پایه در کشورهای مختلف به‌عمل‌آمده، آشکارشده است که سرمایه‌گذاری در این عرصه با ارزش‌افزوده بسیار بالایی توأم است، به‌گونه‌ای که ارزش‌افزوده حاصل از اجرای هیچ‌کدام از طرح‌های توسعه منابع آب نمی‌تواند با آن برابری و رقابت کند؛ زیرا تمام دولت‌ها به‌منظور برنامه‌ریزی و زمینه‌سازی برای اتخاذ تصمیمات دقیق و صحیح نیازمند تولید داده‌های خام می‌باشند. به‌عبارت‌دیگر ایجاد شبکه‌های پایش، تولید، انتقال، پردازش، انتشار و استقرار نظام‌های آمار ثبتی به‌عنوان تأمین‌کننده نیرو در موتور محرکه برنامه‌های توسعه در هر کشوری محسوب می‌شود.

با عنایت به مطالب فوق و با تأکید مجدد این موضوع که علی‌رغم گذشت بیش از ۷ دهه از استقرار نظام نوین مدیریت آب در کشور، هنوز داده‌های پایهٔ کافی، دقیق و موثق از منابع آب و هواشناسی و مصارف آب به‌عنوان ابزار کلیدی مدیریت این منبع حیاتی در دسترس نیست، اتاق ایران پیشنهاد می‌نماید به‌عنوان یک مؤلفه اولویت‌دار، نسبت به تهیه و تدوین یک برنامه ملی مدیریت تولید داده‌های پایه آب و هواشناسی و مصارف آب بر اساس کاربرد روش‌های هوشمند پس از بازبینی شیوه‌های موجود تولید و جمع‌آوری این داده‌ها در شبکه‌های اندازه‌گیری و پایش کشور اقدام گردد.

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بنا به مسئولیت‌های اجتماعی و قانونی خود اعلام می‌نماید که در صورت تأیید و تصویب این پیشنهاد در نظام اجرایی کشور، آمادگی دارد با استفاده از توان تخصصی و ظرفیت‌های بخش خصوصی و با بهره‌گیری از کلیه ظرفیت‌های تخصصی و مدیریتی موجود در اتاق‌های استانی کشور در مطالعه و تدوین برنامه پیش‌گفته و اجرای آن در حد ظرفیت‌های موجود مشارکت نماید.