صنعت تهویه مطبوع طی ۱۲۰ سال گذشته به صورت گسترده در پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار گرفت.
به گزارش تاسیسات نیوز به کمک تهویه مطبوع انسان ساکن بسیاری از مناطقی از کره‌ی زمین که در فصل زمستان غیرقابل سکونت شد، ساختمان‌های بلندمرتبه ساخت و صنایع دارویی و بیمارستان‌ها را گسترش داد.
اگر هوارسان های هایژنیک و اتاق‌های تمیز تولید نمی‌شدند، بسیاری از داروهایی که در حال حاضر جان انسان‌های زیادی را نجات می‌دهند در دسترس نبود.
در تهویه مطبوع چهار نوع تجهیز نقش اساسی را ایفا می‌کنند. تجهیزات مولد برودت و حرارت، تجهیزات انتقال برودت و حرارت، تجهیزات توزیع حرارت و برودت و تجهیزات کنترلی.
در برخی از تجهیزات مانند پکیج هوایی یکپارچه، تولید توزیع برودت و حرارت در یک دستگاه انجام می‌شود. در سیستم‌های دیگر، جمعی از تجهیزات مختلف در کنار هم نقش تهویه مطبوع را ایفا می‌کنند.
یکی از محبوب‌ترین این سیستم‌ها استفاده از چیلر به‌عنوان مولد برودت، بویلر به‌عنوان مولد حرارت، فن کویل و هوارسان به‌عنوان توزیع‌کننده‌های حرارت و برودت ولوله‌های انتقال آب سرد و گرم به‌عنوان تکمیل‌کننده‌ی مسیر گردش است.
طراحی و اجرای این نوع سیستم ترکیبی در حدود بیش از نیم‌قرن پیش در ایران آغاز شد و جامعه‌ی مهندسین، پیمانکاران و تامین کنندگان از توان فنی اجرایی بالایی در زمینه ی این نوع سیستم تهویه مطبوع برخوردار هستند.
چیلر که به‌عنوان خنک‌کننده‌ی سیستم تهویه مطبوع کاربرد دارد دارای انواع مختلفی است که می‌توان به چیلر جذبی در مدل‌های شعله مستقیم، آبگرم و بخار و چیلر تراکمی در مدل‌های آب‌خنک و هوا خنک اشاره کرد.
فن‌کویل که جز واحدهای توزیع یا پایانه‌های حرارتی به‌حساب می‌آید نیز تنوع گوناگونی دارد که می‌توان به مدل سقفی توکار، کانالی، زمینی، کاستی چهار طرفه، کاستی یک‌طرفه و سقفی روکار اشاره کرد.
در چیلرهای تراکمی، انرژی مورد استفاده برق است و این دستگاه با فشرده سازی گاز مبرد در کمپرسور سیکل تبرید را به راه می‌اندازد. کمپرسورهای چیلر تراکمی می‌توانند کمپرسور اسکرو، اسکرال، رفت و برگشتی، روتاری و سانتریفیوژ باشند.
عضو مهم دیگر چیلرهای تراکمی، اواپراتور است که در آن مایع مبرد تغییر فاز می‌دهد و حرارت آب در گردش مدار فن کویل ها را می‌گیرد و به بخار تبدیل می‌شود. اواپراتور یک مبدل حرارتی است که می‌تواند به شکل پوسته ولوله یا صفحه‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
مبدل‌های پوسته ولوله احتمال رسوب‌گیری کمتر و سهولت بیشتری در تعمیرات و نگهداری دارند. قسمت مهم دیگر در این چیلرها، کندانسور است که اگر آب‌خنک باشد می‌تواند همانند اواپراتور به دو شکل پوسته ولوله یا صفحه‌ای تولید شود و بااتصال به برج های خنک‌کننده و باکمک پمپ های سیرکولاتور عملیات خنک سازی کندانسور را انجام دهد.
درصورتی‌که کندانسور هوا خنک باشد، ساختار آن از لوله‌های مسی با پره‌های آلومینیومی تشکیل شده است که باکمک فن های متعدد، جریان هوا را از روی کندامبرد عبور می‌دهد و دمای آنرا کاهش می‌دهد تا آماده‌ی ورود به شیر انبساط شود.
در شیر انبساط که دارای انواع مختلفی ازجمله حرارتی و الکتریکی است جریان مبرد با توجه به نیاز سیستم تغییر می‌کند و فشار مبرد افت می‌کند تا دوباره وارد اواپراتور شود و چرخه ادامه یابد. نیروی محرک چیلر تراکمی جهت ادامه چرخه را کمپرسور تامین می‌کند.
در چیلر ها سیال انتقال حرارت آب است و آب سرد شده در اواپراتور به دمای ۷ درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد که باکمک پمپ های سیرکولاتور در مدار سرمایش به گردش درمی‌آید و به فن کویل ها و هوارسان ارسال می‌شود.
فن کویل ها آب سرد را دریافت می‌کنند، درون کویل آب سرد می‌چرخانند و به کمک فن تعبیه‌شده هوای محیط را مکیده و از روی کویل سرد عبور می‌دهند و آنرا خنک می‌کنند. در این عملیات می‌توان توقع داشت که مقداری از رطوبت هوا گرفته شود و به صورت آب به روی سینی درین فن کویل جمع‌آوری گردد که پس‌ازآن باید به‌وسیله‌ی سیستم لوله‌کشی به خارج از واحد هدایت شود.
در مناطقی که باکم آبی مواجه هستند می‌توان باکمک سیستم درین آب حاصل از رطوبت را جمع‌آوری و برای آبیاری گیاهان ساختمان از آن استفاده کرد.
در پایان می‌توان گفت که زندگی در بسیاری از مناطق جغرافیایی و گسترش تمدن و بهره‌وری نیروی کار بدون کمک تهویه مطبوع و استفاده از تجهیزاتی ازجمله چیلر و فن کویل امری بسیار محال بود.
