ضرورت استفاده بهینه از منابع برای سرمایش و گرمایش ساختمان‌ها، محققان را به تلاشی دائمی برای یافتن روش‌های جدید ترغیب کرده است. در یک مطالعه در همین زمینه، پژوهشگران، وضعیت تهویه مناسب را در ساختمان‌های مناطق گرم و نیمه مرطوب بررسی کرده‌اند.
به گزارش تاسیسات نیوز، لزوم صرفه‌جویی در مصرف انرژی در دنیا با بروز بحران انرژی در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ میلادی مطرح شـد و تاکنون در زمینه‌های مختلف، پیشرفت قابل‌توجهی داشـته است. در جهان برای تولید برق از منابع سوخت فسیلی به میزان بیش از ۸۰ درصد استفاده می‌شود. در ایران نیز میزان رشد در مصرف انرژی با سرعت بالایی روبه‌رو است و بنا بر برخی آمارها، پنج برابر مصـرف جهانی اسـت. همچنین میزان مصرف انرژی در ساختمان‌های بلندمرتبه در جهان ۳۵ تا ۴۰ درصد از سهم مصارف انرژی را به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین تقاضا برای ارائه راه‌حل‌هایی به‌منظور کاهش مصرف انرژی در سـراسـر جهان به‌ویژه در مناطق گرم افزایش‌یافته اسـت.
بهینه کردن اجزا و المان‌های ســاختمانی مانند پنجره نه‌تنها می‌تواند منجر به مصرف بهینه انرژی در حال حاضر شود، بلکه می‌تواند به کم کردن اثرات تغییرات اقلیمی، رفاه و سلامتی انسان در محیط‌های مسکونی کمک کند. زندگی بشـر همواره با نیازهایی مانند گرمایش در زمستان و سرمایش و تهویه در تابستان همراه بوده است. در طول تاریخ او در جستجوی راه‌هایی بوده که با حداقل هزینه و کار به سرمایش و گرمایش مطلوب برسـد و بیشترین بازدهی و کمترین اتلاف را برنامه‌ریزی کند. به همین دلیل کاهش تقاضای انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها موردتوجه روزافزونی قرارگرفته است.
در همین رابطه، یک پژوهش توسط محققان دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول با همکاری دانشگاه صنعتی پوزنان لهستان انجام شده که در آن، تهویه آپارتمان‌های اقلیم گرم و نیمه مرطوب مورد بررسی قرار گرفته است.
این پژوهش از بررسی‌های موجود برای تهویه هواکشی که غالباً جنبه مکانیکی دارند، فراتر رفته است و بر اساس کاربرد هواکش در معماری با تمرکز بر شهر دزفول واقع در استان خوزستان به‌عنوان یکی از استان‌های گرمسیر ایران به بررسی پرداخته است. بخش اول مطالعات این تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای بوده و سپس مدل‌سازی‌های لازم با استفاده نرم‌افزارهای پیشرفته انرژی انجام شده است.
نتایج این تحقیق که در فصل‌نامه «نقش‌جهان – مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی» وابسته به دانشگاه تربیت مدرس منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند که توده رایج برای ساخت‌وساز در بخش مورد مطالعه از شهر ۱۰ در ۲۰ مترمربع است. همچنین با توجه به بررسی‌ها در جهت‌گیری‌های مختلف ساختمان، یافته‌ها نشان می‌دهند که تغییرات مصالح هواکش بر روی عملکرد هواکش تأثیر دارد.
در این خصوص، محسن تابان، استادیار و محقق دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول و همکارانش می‌گویند: «نتایج شبیه‌سازی نشان داد که تغییرات مصالح و چرخش در مکان می‌تواند باعث تغییر عملکرد هواکش شود. مشخصاً عملکرد شیشه می‌تواند بهتر از آلومینیوم باعث افزایش سرعت هوا شود. اما موقعیت هواکش در پلان، تفاوت چشمگیری را در عملکرد هواکش ایجاد نمی‌کند».
آن‌ها اضافه می‌کنند: «زمانی که جداره بیرونی هواکش کاملاً با شیشه جایگزین می‌شود، هواکش در سمت جنوب عملکرد بهتری دارد و هواکش در سمت شمال زمانی که متریال جبهه بیرونی آن تغییر نکند و تمام مصالح آن آلومینیوم باشد، عملکرد بهتری دارد».
بر اساس این تحقیق که بر مبنای شبیه‌سازی انجام شده است، موقعیت هواکش، تفاوت چشمگیری در عملکرد هواکش ندارد. بااین‌وجود، زمانی که هواکش هم‌اندازه با کل سطح مجاور و یا در سمت جنوب باشد، شرایطی مطلوب نسبت به دیگر مدل‌ها دارد.
به اعتقاد تابان و همکارانش، بررسی انجام شده در این تحقیق می‌توانند مرجعی برای ساخت‌وساز خانه‌ها در این آب‌وهوا یعنی اقلیم گرمسیری باشند.
