الزامات باز آفرینی شهری
به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از روابط عمومی شورای مرکزی مطلب دکتر طاهره نصر رييس گروه تخصصي معماري شورای مرکزی رادر روزنامه اعتمادچهارشنبه ۱۶اسفند مرور می نماییم.
فرسودگي ساختمان ها و محله ها در نابرابري ميان «خدمات عرضه شده توسط بافت و نياز امروز» نمود مي يابد. بافت هاي فرسوده شهري كه ساكنان بسياري را نيز در خود جاي داده است داراي شرايط بحراني هستند.
بافت هاي فرسوده شهري در فرآيند زماني شكل گرفته و امروزه در محاصره تكنولوژي عصر حاضر و توسعه شهري جديد گرفتار شده اند و از لحاظ ساختاري و عملكردي دچار كمبودهايي هستند كه نمي توانند جوابگوي نياز ساكنين خود باشند. آسيب پذيري خانه هاي بافت هاي فرسوده در برابر زلزله كاملا جدي است.
زيرساخت هاي بافت فرسوده از متوسط شهر بسيار كمتر است و فقر اقتصادي در بافت هاي فرسوده، توان مشاركت و نظارت مردم را سلب كرده است.
در توسعه پايدار شهرها، توجه به بافت هاي فرسوده و نوسازي و بهسازي آنها بسيار قابل توجه است. هنگامي كه حيات هر محدوده از شهر به هر علتي رو به ركود مي رود بافت شهري آن محدوده در روند فرسودگي قرار مي گيرد و فرسودگي شهري به زدودن خاطرات جمعي، افول حيات شهري واقعه اي و شكل گرفتن حيات شهري روزمره اي كمك مي كند.
آنچه قابل توجه است اينكه فضاهاي شهري فرسوده مي تواند موجب بسترسازي ناهنجاري هاي اجتماعي شود كه ناامني نيز در آنها وجود دارد.
اين موارد متذكر اهميت موضوع در جوامع امروز بوده و بهسازي و نوسازي بافت هاي فرسوده شهري، بيانگر نياز به تغيير در نقش ظاهري و دروني آن است كه در جهت نيل به اهداف توسعه پايدار حركت مي كند.
بنابراين مي توان به مفهوم فرسودگي بافت هاي شهري و به تبع آن ساختمان هايي كه مردم در آن سكني گزيده اند، نگريست. فرسودگي به كالبد منحصر نمي شود: بلكه معرف وجود شرايطي است كه زندگي انسان ها را از ابعاد مختلف تهديد مي كند.
در نگاهي كلي به بافت هاي فرسوده، تنها فرسودگي كالبدي قابل رويت نيست بلكه فرسودگي امنيتي، اقتصادي، بهداشتي، اجتماعي، فرهنگي نيز قابل رويت است.
زيرا جرايم در بافت فرسوده بيشتر از نقاط ديگر است، آسيب پذيري خانه هاي بافت فرسوده در برابر زلزله كاملا جدي است، امداد و خدمات رساني در مواقع بحران با مشكلات جدي روبه رو است، امكان حفظ حرمت انسان ها به حداقل مي رسد، رشد و تربيت در بافت فرسوده با موانع جدي محيطي روبه رو است، زيرساخت هاي بافت فرسوده از متوسط شهر بسيار كمتر است، فقر اقتصادي در بافت فرسوده توان مشاركت و نظارت مردم را سلب مي كند.
تجديد حيات، به روز كردن، تبديل و دگرگوني، حفاظت، نو شدن، احيا و تعمير اقدامات بازآفريني هستند كه اين روزها در كشور ما بسيار از آن نام برده مي شود و به عنوان يكي از سياست هاي دولت بيان شده است: اقدامي كه مي تواند در زمينه توجه به شهرها بسيار موفق باشد. بازآفريني يا احياي شهري به مفهوم تجديد حيات يا باز زنده سازي بخش هايي از نواحي شهري است كه فاقد استانداردهاي عمومي رايج زندگي شهري هستند. اين نواحي در بخش هاي مختلف شهر شكل مي گيرند اما معمولا در بخش مركزي شهرها قرار دارند و با مسائلي از قبيل كمبود مسكن مناسب، تضادهاي غيرمنطقي كاربري اراضي، مشكلات ترافيك، محدوديت فضايي، مشكلات اجتماعي دست به گريبانند.
«احياي شهري» به عنوان يك برنامه طراحي شده براي دستيابي به اهدافي از قبيل رساندن ساختمان هاي موجود به استانداردهاي قابل قبول، نگهداري و حفاظت از ساختمان هاي داراي ارزش تاريخي- فرهنگي، تخريب و پاكسازي ساختمان هاي فرسوده مطرح است. بنابراين احياي شهري با تغيير بناهاي فرسوده و كهنه و جايگزيني آنها توسط سازه ها و كاربري هاي جديد شهري از جمله خيابان ها و پارك ها همراه است. احياي شهري فرآيندي است كه از مراحل متوالي تشكيل شده و با ايجاد زمينه مناسب براي مشاركت شهروندان در برنامه هاي توسعه شهري انجام مي شود.
جامعه شهري براي اصلاح، توسعه و تكامل شهر بايد برنامه مناسب و مشخصي داشته باشد و آنها را بر اساس چارچوبي شامل سيستم و مقررات قانوني كه بطور كارآمد برنامه ها را تهيه و اجرا كند، تدوين برنامه هاي جامع براي توسعه اجتماعي و اقتصادي، مبارزه با مشكلات محلي، تشكيلات منظم احياي شهري، توانايي مالي از راه درآمدهاي محلي، طرح هايي براي مسكن خانوارهاي جابه جا شده و مشاركت شهروندان در حل مسائل و مشكلات شهري را دنبال كند.
بنابراين بازآفريني شهري را مي توان جنبه اي از مديريت و برنامه ريزي نواحي شهري موجود به جاي برنامه ريزي و توسعه نواحي كاملا جديد دانست.
همچنين مي توان بازآفريني شهري را بيش از نوسازي دانست، چرا كه تلاش براي بازگرداندن سرمايه گذاري و افزايش كيفيت زندگي در نواحي شهري است. اما بايد توجه داشت كه فهم نادرست از مشاركت و عدم اعتقاد به آن مي تواند موجب تداوم رويه هاي ناكارآمد در حوزه «اسناد فني» و «مديريت» طرح هاي بازآفريني در كشور شود.
همچنين «مردم گريزي» در سياست هاي دولتي در ايران مي تواند موجب عدم تحقق باز زنده سازي و در نتيجه حقوق و خواسته ساكنان بافت هاي فرسوده شود. در هر حال بايد به ياد داشت كه ايران كشوري است كه بر خط زلزله قرار گرفته و خطر هر لحظه در كمين است.
انتهای خبر