دارپا (آژانس پژوهش‌های دفاعی پیشرفته آمریکا) کار ساخت هواپیمایی بزرگ که بر پایه یک اصل علمی خاص کار می‌کند را آغاز کرده است.
این هواپیما با استفاده از اصل آیرودینامیک «اثر زمین» توانایی پرواز در ارتفاع بسیار کم بدون برخورد با سطح را داراست. این هواپیمای خاص که «اکرانوپلان» نامیده می‌شود پای جای پای هواپیمای مشهور شوروی می‌گذارد که در دوران خود با ابعاد عظیم و طراحی تهاجمی شهرت پیدا کرده بود.
فاز نخست توسعه این هواپیمای را کمپانی «آرورا فلایت ساینس» بر عهده دارد. «آرورا فلایت ساینس» که از زیرمجموعه‌های بویینگ است در فاز نخست ساخت این هواپیمای خاص هدف طراحی، ساخت و به پرواز درآورد هواپیما و به نمایش گذاشتن توانایی پرواز آن در فاصله کم از آب دریاست.
اکرانوپلان چیست؟
اکرانوپلان یا هواگرد اثر زمین، ترکیبی از کشتی و هواپیما است. این پرنده‌ها بدون لمس آب در فاصله‌ای بسیار کم از سطح آب پرواز می‌کنند. سازمان جهانی دریانوردی (آیمو) اکرانوپلان را در دسته‌بندی کشتی‌ها قرار می‌دهد. هر چند که اصول کار آن‌ها هیچ شباهتی به کشتی ندارد.
اکرانوپلان با پرواز در ارتفاع حدود ۵ متری سطح آب می‌تواند به سرعت بالایی دست پیدا کند که برای کشتی‌های معمولی ناممکن است. آن‌ها در برخی اصول همانند هاورکرافت‌ها و هیدروفویل‌ها عمل می‌کنند.
از بعد نظامی پرواز در ارتفاع پایین تشخیص این پرنده را تا حدودی برای رادار دشوار می‌کند و از این همین رو ارتش شوروی اقدام به سرمایه‌گذاری روی این مفهوم کرد.
مشخص نیست که رادارهای کنونی تا چه حد توانایی برای تشخیص این پرنده‌ها دارند اما قطعا لمس نکردن آب کار کشف آن‌ها را برای زیردریایی‌ها دشوار می‌کند.
آمریکا دنبال چیست؟
مفهومی که آمریکایی‌ها در زیرمجموعه بویینگ دنبال می‌کنند، ساخت هواگردی آب‌نشین است با بالاهایی نصب شده در قسمت فوقانی از پس انجام عملیات در هر شرایطی در دریا برآید.
یکی از مشکلات ساخت چنین پرنده عظیم‌الجثه‌ای که در نزدیکی آب پرواز می‌کند، سیستم کنترل قابل اتکا است که بتواند به موقع به امواج و دیگر موانع موجود واکنش نشان دهد.
قطعا پرواز در این شرایط احتیاج به حسگرها، آویونیک و سیستم‌های الکترونیکی متفاوتی دارد.
دارپا در طرح خود خواستار پرنده‌ای با برد عملیاتی ۱۰ هزار کیلومتر شده است که با استفاده از «اثر زمین» در ارتفاع ۵ متری سطح آب پرواز کند و قادر به حمل نیرو و تجهیزات سنگین نظامی باشد.
هیولای دریای خزر
اتحاد جماهیر شوروی در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی «Lun» یا همان هیولای دریای خزر را به جهان معرفی کرد. این هیولای پرنده از ۸ موتور توربوفن کوزنتسف ان‌کی-۸۷ بهره می‌برد.
بیشینه سرعت کروز هیولای دریای خزر به ۵۵۰ کیلومتر در ساعت می‌رسید. این کشتی پرنده برای نابودی اهداف سطحی به موشک‌های پی-۲۷۰ موسکیتو مجهز شده بود.
شوروی در نهایت فقط یک مدل از این کشتی پرنده ساخت که در سال ۱۹۸۷ به ناوگان دریای سیاه ملحق شد. عمر هیولای دریای خزر کوتاه بود و در دهه ۱۹۹۰ بازنشسته شد.
روسیه در ادامه قصد داشت مدلی از این پرنده را در نقش بیمارستان صحرایی بسازد که هیچگاه به سرانجام نرسید.
در سال ۲۰۲۰ این هیولا به ساحلی دورافتاده در داغستان منتقل شد تا به یک موزه تبدیل شود.
