تعیین تکلیف فروش نفت ارزان در دولت چهاردهم

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور:  به استناد اخبار و گزارش های منتشره از سوی دولت و برخی از رسانه ها؛ ایران با وجود اِعمال تحریم های فراوان به ویژه درسالیان اخیر توانسته است با دورزدن سیاست های تحریمی، فروش نفت خوبی داشته باشد، هر چند بخشی از این میزان افزایش فروش را مدیون شُل گرفت سیاست های تحریمی علیه ایران به ویژه از سوی بایدن علیه کشور ذکر می کنند، اما در مجموع افزایش فروش نفت با احتساب تخفیفات اجباری و همچنین موانع پیش روی انتقال پول فروش حاصل از آن، آنچنان نفعی برای کشور به همراه نداشته است و با وجود گذشت مدت نسبتاً زیاد، تغییری در بهبود وضعیت اقتصادی، معیشتی مردم مشاهده نشد و همچنان گرانی میهمان سفره های مردم بود و هست .

سیاست برد – باخت در چانه زنی های نفتی

دور زدن تحریم های نفتی برای ایران هر چند با تَرفندهای مختلف انجام شد، اما به دلیل چانه زنی های مشتریان نفت ایران که در مجموعه دوستان ایران نیز قرار دارند، بیشتر فرصت برای آنها را ایجاد کرد تا برای ایران و منتفع شدن ایران از درآمدهای حاصله از فروش نفت. از سوی دیگر تحریم های طولانی مدت ایران با توجه به کاهش اجباری سهم ایران از بازار فروش جهانی، باعث شد تا حضور و سهم ایران در بازارهای نفتی کمتر شود و به تدریج جای خالی ایران با افزایش سهم و فروش آنها پر شود و به این ترتیب فرصت های چانه زنی نفتی برای آنها هر روز بیش از روز گذشته شد. در این بین، قطعاً سایر کشورهای تولیدکننده نفت، مانند عربستان سعودی و روسیه، ظرفیت مازاد قابل توجهی دارند که پیدا کردن خریدار را برای ایران دشوارتر می کند.

امید به حضور «بابک زنجانی ها» برای فروش نفت بیشتر

از سویی دیگر صاحبنظران معتقدند؛ زیرساخت های نفتی ایران به خوبی برای فروش نفت با قیمت پایین مجهز نیست. پالایشگاه ها و تاسیسات ذخیره سازی این کشور برای فرآوری و ذخیره نفت با قیمت های بالاتر طراحی شده اند . این در حالی است که  تحریم‌های آمریکا دسترسی ایران به سیستم بانکی بین‌المللی را محدود کرده و انجام معاملات و دریافت وجه برای فروش نفت را با مشکل مواجه کرده و معدود راه باقیمانده برای ایران فروش نفت درازاء دریافت خدمات و محصولاتی و غذا و دارو که آن هم با قیمت پایین نفت در این دوران ممکن می شود. ورود حلقه های واسط چون «بابک زنجانی» برای فروش نفت در سالهای گذشته به صورت رسمی و غیررسمی، جزو سیاست های دولت قرار گرفت که از طریق امکان فروش نفت به برخی از کشورهای دیگر را مهیا ساخت، اما قطعاً چنین راهکارهایی به دلیل حرکت در مسیر خلاف تحریم همواره با خطراتی مواجه است که احتمال به هدررفتن منابع نفتی یا درآمدهای حاصل از آن وجود دارد.

امید به سامان بازار نفت در دولت چهاردهم

کارشناسان معتقدند؛ پیدا کردن مشتری برای نفت با قیمت ارزان شاید راهکاری در کوتاه مدت باشد، اما قطعاً فروش این ثروت ملی با این روش در درازمدت برای ایران نفعی ندارد . از این رو صاحبنظران بر این باور هستند؛ دولت چهاردهم باید فضای اقتصادی – سیاسی کشور را سامان دهند تا بتوان با کاهش تهدید ها و محدودیت ها فشارهای موجود ناشی از تحریم ها را کاهش داده و این مهم نیز قطعاً با تعامل بیشتر با جهان و نظام بین الملل مقدور می شود. به عبارتی به کارگیری سیاست گذاری های مطلوب ملی باید راه برون رفت از موقعیت سرشار از موانع  را شناسایی و بهبود بخشد. الحاق ایران به پیمان هایی نظیر شانگهای، بریکس و … تا کنون هیچ سودی برای ایران نداشته است و کشورهای دوست ایران در این گروه ها نیز به صراحت اعلام کرده اند هیچگاه منافع ملی خود را به قیمت ارتباط تجاری – مالی با ایران به خطر نمی افکنند و به این ترتیب با تشدید تحریم های روزافزون وضعیت کنونی ایران هر روز بحرانی تر از قبل می شود و حوزه های پیشران در اقتصاد کشور قابلیت حضور و پیشبرد توسعه را تضعیف می شود.

ناکامی به تعامل اعراب در بازار نفت با ایران

بیگدلی کارشناس اقتصادی درباره احتمال همپایی کشورهای عربی با ایران در تعاملات اقتصادی، نفتی و … گفت: درباره تاًثیر تعامل با کشور‌های عربی برای کاهش مشکلات باید گفت که عربستان، امارات و حتی قطر به هیچ وجه خود را در کنار ایران قرار نخواهند داد. بلکه تلاش شان را به کار خواهندگرفت تا ایران را در حالت محدود و محصور قرار بدهند تا از این طریق سیر پیشرفت و توسعه ملی خود را شتاب ببخشند. اکنون امارات سومین کشور منطقه است که با اسرائیل سفیر رد و بدل کرده است. عربستان هم در حال آشکارا صلح ریاض و تل آویو را تبلیغ می‌کند، به گونه‌ای که اکنون عربستان پلی میان اسرائیل و امارات است. سئوال این است، با وجود این خبر‌ها می‌توان مدعی شد عربستان، امارات و حتی قطر در فضای بین المللی با وجود فشار‌های کاخ سفید و اتحادیه اروپا و نزدیک شدن چین به این کشور‌ها و همچنین موضع ضعفی که روسیه در این زمینه دارد، با ایران همکاری صادقانه‌ای داشته باشند؟ از این رو ما تا زمانی که نفت را ارزان بفروشیم و به دلیل تحریم‌ها در تولید فراورده‌های نفتی ناکام باشیم، نمی‌توانیم به گذر از این موقعیت خطیر امیدی داشته باشیم.