«دیلی‌میل» در مصاحبه‌ای با برخی از دانشمندان پیش‌بینی‌های آنها را در مورد سرنوشت آخرالزمان زمین و نحوه از بین رفتن این سیاره و ساکنان آن جویا شده است.
به گزارش تاسیسات نیوز و به نقل از دیلی‌میل، با توجه به همه هرج‌ومرج‌هایی که روی زمین در جریان است، باید فراموش کرد که ما در یک کهکشان فرار پر از خطرهای وحشتناک زندگی می‌کنیم. گاهی بهتر است به چنین خطرهایی، از سنگ‌های فضایی که با سرعت هزاران مایل در ساعت پرواز می‌کنند گرفته تا سیاه‌چاله‌هایی که می‌توانند سیاره ما را در هم بریزند، فکر نکنیم.
اما اگر قرار باشد که انسان به دست این پدیده‌های نجومی وحشی از بین برود، واقعا چه اتفاقی برای بدن او خواهد افتاد؟ دیلی‌میل با کارشناسان مصاحبه کرده تا بفهمد آیا احتمال می‌رود وقوع چنین خطرهایی در زمانی که هنوز بشریت وجود دارد، رخ بدهد یا خیر.
از سوی دیگر ممکن است پیش از آنکه هر یک از این پدیده‌ها اتفاق بیفتد، انسان با ایجاد هوش مصنوعی خطرناک یا انتشار گازهای گلخانه‌ای، مسئول مرگ خود باشد.
اگر خورشید بمیرد، چه اتفاقی می‌افتد؟
دانشمندان تخمین می‌زنند که خورشید ما حدود ۴.۵ میلیارد سال دارد و اکنون تقریبا در نیمه راه عمر پیش‌بینی‌شده ۹ میلیارد یا ۱۰ میلیارد ساله خود قرار گرفته است.
هنگامی که خورشید شروع به مردن کند، به شکل یک غول سرخ‌رنگ درمی‌آید و آن قدر بزرگ می‌شود که سیاره‌های عطارد، زهره و احتمالا زمین را نیز در بر می‌گیرد. در چهار یا پنج میلیارد سال دیگر، انسان‌ها احتمالا مدت زیادی است که از بین رفته‌اند و شاید این نابودی در اثر یک فاجعه اقلیمی یا برخورد سیارک رخ دهد. با وجود این، در صورتی که هنگام مرگ خورشید هنوز روی زمین باشیم، اثرات آن فورا احساس می‌شوند و ما به یک مرگ سریع دچار می‌شویم.
پروفسور «آلبرت زیجلسترا»(Albert Zijlstra)، استاد اخترفیزیک «دانشگاه منچستر»(University of Manchester) گفت: فرض کنید خورشید تصمیم می‌گیرد جهان را ترک کند. ما خیلی سریع به دنبال آن نابود می‌شویم زیرا تا حد مرگ یخ می‌زنیم.
به گفته زیجلسترا، نزدیک‌ترین زمانی که زمین چنین رویدادی را دیده، عصر «زمین گوی برفی»(Snowball Earth) بوده است که به حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش بازمی‌گردد.
وی افزود: کل جهان در آن زمان یخ زده بود و دریا با ضخامت یک کیلومتر یخ از قطبی به قطب دیگر پوشیده شده بود. این شرایط ۵۰ میلیون سال طول کشید. خیلی گونه‌ها از آن وضعیت جان سالم به در نبردند و با وجود این، چنین شرایطی در حالی پیش آمد که خورشید تقریبا به روشنی حالا بود.
حتی اگر برای چند روز از سرما جان سالم به در ببریم، گیاهان و محصولات به دلیل کمبود نور خورشید مورد نیاز برای فتوسنتز از بین می‌روند و مطمئنا ما از گرسنگی می‌میریم.
زیجلسترا ادامه داد: خوشبختانه خورشید به طور قابل توجهی پایدار است و خطر ناپدید شدن آن را تهدید نمی‌کند. در واقع خورشید به آرامی در حال روشن‌تر شدن است. این موضوع در مقیاس‌های زمانی بشر قابل درک نیست اما اگر یک میلیارد سال به آن زمان بدهید، بسیار قابل توجه می‌شود.
اگر زمین در یک سیاه‌چاله سقوط کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
شاید یکی از ترسناک‌ترین ویژگی‌های کیهان، سیاه‌چاله‌ها باشند. سیاه‌چاله‌ها، مناطقی از فضا-زمان هستند و گرانش در آنها تا اندازه‌ای است که حتی به نور هم اجازه بیرون رفتن نمی‌دهد.
سیاه‌چاله‌ها به عنوان منابع گرانشی شدید عمل می‌کنند که گرد و غبار و گاز اطراف و همچنین سیارات و حتی سایر سیاه‌چاله‌ها را به سوی خود می‌کشند. آنها اغلب به عنوان هیولاهای مخرب توصیف می‌شوند زیرا ستاره‌ها و هر چیزی که خیلی به آنها نزدیک شود، فرومی‌پاشد و نور نیز در آنها اسیر می‌شود. با توجه به ناتوانی نور در سیاه‌چاله‌ها، زمین نیز شانس کمی خواهد داشت.
پروفسور «خاویر کالمت»(Xavier Calmet)، استاد فیزیک «دانشگاه ساسکس»(University of Sussex) گفت: نیروی گرانشی یک سیاه‌چاله آن قدر قوی می‌شود که ما ممکن است «اثر اسپاگتی»(Spaghettification) را تجربه کنیم. بدن ما مانند رشته‌های اسپاگتی کشیده خواهد شد تا این که توسط نیروی گرانشی قوی درو شود.
دکتر «دیوید کلمنتز»(David Clements)، مدرس ارشد بخش فیزیک «امپریال کالج لندن»(Imperial College London) گفت: اگر در یک سیاه‌چاله بیفتیم، احتمالا پایان سریعی خواهیم داشت. اگر اتمسفر از بین برود، ممکن است به خفگی ما منجر شود یا فرآیند اثر اسپاگتی پیش بیاید که در آن نیروهای جزر و مدی همه چیز را می‌کشند و به صورت رشته‌های بلند در می‌آورند. بدین ترتیب، شاید این تجربه برای مدت کوتاهی دردناک باشد.
به گفته دکتر کلمنتز، احتمال بلعیده شدن زمین توسط یک سیاه‌چاله تقریبا صفر است. وی افزود: این واقعیت که ما هنوز روی زمین هستیم، نشان می‌دهد که چنین اتفاقی در کل تاریخ زمین رخ نداده است. بنابراین، احتمال وقوع آن حداقل کمتر از یک بار در هر ۴.۵ میلیارد سال است و شاید هم بسیار کمتر باشد.
کارشناسان اخیرا گفته‌اند که نزدیک‌ترین سیاه‌چاله به زمین موسوم به «گایا بی‌اچ۱»(Gaia BH۱)، حدود ۱۶۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد و اندازه آن ۱۰ برابر خورشید است.
اگر خورشید ما با خورشید دیگری برخورد کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
کهکشان راه شیری در مسیر برخورد با کهکشان دیگری به نام «آندرومدا»(Andromeda) است که در حال حاضر حدود ۲.۵ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. این دو کهکشان دارای جاذبه گرانشی قوی هستند و در مدت زمان تقریبی چهار میلیارد سال بعد با هم ادغام می‌شوند و یک ابرکهکشان جدید را به وجود می‌آورند که ستاره‌شناسان از آن به عنوان «میلکدرومدا»(Milkdromeda) یاد می‌کنند.
پروفسور «اریک بل»(Eric Bell)، استاد ستاره‌شناسی «دانشگاه میشیگان»(UMich) گفت: به احتمال زیاد در صورت برخورد دو کهکشان، هیچ اتفاقی برای ما رخ نخواهد داد.
با ادغام دو کهکشان، به احتمال زیاد خورشید به منطقه جدیدی از کهکشان ما پرتاب خواهد شد اما زمین و بقیه منظومه شمسی در خطر نابودی قرار نخواهند داشت. یکی از خطرات بالقوه ادغام دو کهکشان، برخورد یا برخورد نزدیک خورشید ما با یک ستاره دیگر است اما احتمال بسیار کمی وجود دارد که این اتفاق بیفتد.
بل ادامه داد: ابهام قابل توجهی در مورد زمان وقوع ادغام دو کهکشان وجود دارد. پیش‌بینی می‌شود که این زمان تقریبا چند میلیارد سال دیگر باشد. در هر حال، برخورد کهکشان‌ها فقط به دلیل افزایش اندک احتمال برخورد ستاره‌ها خطرناک است.
حتی وقوع برخورد نزدیک با یک ستاره دیگر یا یک «گذر نزدیک»، بر مدار ما تأثیر خواهد گذاشت که به گفته بل، بسیار بد خواهد بود. وی افزود: گذر نزدیک، مدار را تغییر می‌دهد و ما را به خورشید نزدیک یا از آن دورتر می‌کند. سرنوشت ما دقیقا به چگونگی تغییر مدار ما بستگی دارد. بنابراین، ما یا از منظومه شمسی فرار می‌کنیم که در این صورت، به آرامی طی ماه‌ها یخ می‌زنیم یا توسط خورشید پخته می‌شویم. سرنوشت دوم با توجه به مداری که در آن قرار گرفته‌ایم، ممکن است بسیار سریع باشد یا ماه‌ها طول بکشد.
اگر یک سیارک به زمین برخورد کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
برخورد یک سیارک بزرگ به زمین، علت معروف انقراض دایناسورها در حدود ۶۶ میلیون سال پیش است. در آن زمان، سنگ فضایی موسوم به «چیکشلوب»(Chicxulub) که قطر آن حدود شش مایل بود، به یک دریای کم‌عمق در «شبه‌جزیره یوکاتان»(Yucatán peninsula) در مکزیک امروزی برخورد کرد. این برخورد، حجم زیادی از گرد و غبار و دوده را منتشر کرد که باعث وقوع تغییرات آب‌وهوایی در جهان شد و ۷۵ درصد از همه گونه‌های جانوری و گیاهی را از بین برد.
دانشمندان ناسا معتقدند که برای از بین بردن حیات روی زمین به طور کامل، یک سیارک به عرض ۶۰ مایل(۹۶ کیلومتر) نیاز خواهد بود که تقریبا ۱۰ برابر بزرگتر از سنگ چیکشلوب است.
پژوهشی که در سال ۲۰۲۲ توسط «ژان مارک سالوتی»(Jean-Marc Salotti) پژوهشگر «دانشگاه بوردو»(University of Bordeaux) انجام شد، نشان داد یک سیارک ۶۰ مایلی در صورت برخورد با زمین، به استثنای گونه‌های کوچک حیات موسوم به «اکستروموفیل‌ها»(Extremophiles) که می‌توانند در دمای بالا، شرایط اسیدی و تشعشع زنده بمانند، همه گونه‌های حیات را از بین خواهد برد.
چنین سیارکی، زمین را به یک سیاره غیر مهمان‌نواز تبدیل می‌کند و به انقراض بسیاری از شکل‌های حیات از جمله گونه‌های انسانی منجر می‌شود. هرچه سیارک بزرگتر باشد، به احتمال زیاد پایان ما سریع‌تر خواهد بود.
اگر امروز یک غبار کوچک به زمین برخورد کند، مقدار زیادی غبار به اتمسفر پرتاب می‌شود که می‌تواند جلوی نور خورشید را بگیرد. این رویداد، ما را تا حد مرگ منجمد می‌کند که احتمالا ناخوشایندتر خواهد بود.
اگر زمین به آب برخورد کند، بخار آب در جو افزایش می‌یابد که به افزایش باران، رانش زمین و شکل‌گیری گل‌ولای منجر می‌شود. به دلیل افزایش انرژی جنبشی ممکن است در زمین زلزله، طوفان و سونامی رخ دهد.
دکتر «کلی فست»(Kelly Fast)، مدیر برنامه «رصد اجرام نزدیک به زمین»(NEOs) ناسا گفت: سیارک‌ها پیش از این به زمین برخورد کرده‌اند و این رویداد باز هم اتفاق خواهد افتاد. یافتن زودهنگام سیارک‌ها، برای ارائه هشدارهای پیشرفته و کاهش تهدیدهای احتمالی ناشی از تأثیرات آتی آنها مهم است.
اگر جو زمین ناپدید شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
جو زمین به عنوان پتوی امنیتی آن توصیف می‌شود زیرا حاوی اکسیژنی است که ما برای زنده ماندن نیاز داریم و هوا را قابل تنفس می‌کند. همچنین، این جو از ما در برابر تشعشعات مضر فرابنفش خورشیدی محافظت می‌کند و فشار لازم برای شکل‌گیری آب مایع را به وجود می‌آورد.
اگر این جو چندلایه گران‌بها به نحوی ناپدید شود، بیشتر مهره‌داران از جمله انسان‌ها در عرض چند ثانیه خفه می‌شوند. موجودات دریایی که به اکسیژن محلول در آب متکی هستند، ممکن است کمی بیشتر دوام بیاورند اما از سوی دیگر، دریاها نیز به دلیل تابش پرتوهای خورشید، به بخار تبدیل می‌شوند.
در صورت ناپدید شدن جو ممکن است مجبور شویم گنبدهایی را مجهز به محافظ تشعشع بسازیم که یک محیط تحت فشار و دارای اکسیژن فراوان را فراهم می‌کند.
آیا چنین احتمالاتی به وقوع خواهند پیوست؟
پژوهشی که در سال ۲۰۲۱ در مجله «Nature Geoscience» به چاپ رسید، نشان داد که جو غنی از اکسیژن زمین حدود یک میلیارد سال آینده از بین خواهد رفت اما این امر به تدریج با گرم‌تر شدن خورشید اتفاق خواهد افتاد. سطح دی‌اکسید کربن موجود در جو به دلیل وجود گاز جاذب گرما و تجزیه آن کاهش خواهد یافت و این امر به از بین رفتن زندگی گیاهی و کاهش یافتن تولید اکسیژن منجر خواهد شد.
در مجموع به نظر می‌رسد که واقعی‌ترین خطرها برای بشریت، خطرهایی مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای و ساخت ربات‌های قاتل هستند که خودمان آنها را ایجاد می‌کنیم.
به گفته یکی از اعضای جامعه دانشگاهی، ۵۰ درصد احتمال دارد که هوش مصنوعی بشریت را از بین ببرد و این اتفاق ممکن است به همان روشی رخ دهد که انسان، حیوانات منقرض‌شده مانند «دودو»(Dodo) را از بین برد.
