رییس مرکز لرزهنگاری کشوری مؤسسه ژئوفیزیک پیشبینی زلزله را مشروط بر توسعه شبکه دادهبرداری جهانی دانست و گفت: در صورتی که این شبکه جهانی گسترش یابد، میتوان انتظار داشت که در بازه زمانی بلندمدت بتوان زلزله را پیشبینی کرد.
دکتر محمد رضا حاتمی در گفتوگو با ایسنا، در خصوص پیشبینی زلزلهها گفت: مطالعات نشان میدهد که در زمان وقوع زلزله یکسری تغییراتی در پارامترهای فیزیکی رخ میدهد، به گونهای که برخی از مطالعات نشان میدهد در زمان وقوع زلزله، میدانهای مغناطیسی زمین و میزان گاز “رادون” و جریانهای الکتریکی زمین دستخوش تغییر میشوند.
وی اضافه کرد: ما برای انجام مطالعاتی در زمینه پیشبینی زلزله، مرکز مطالعات پیش نشانگرها را در این مؤسسه راهاندازی کردیم تا در زمینههایی چون تغییرات مغناطیس زمین، تغییرات میدان الکتریکی، تغییر جزر و مدی و تغییرات یونوسفری و سایر پارامترهای مرتبط مورد بررسی قرار گیرد.
حاتمی یادآور شد: اگر کشورها با گسترش شبکه دیتا برداری، اقدام به دادهبرداری کنند، ممکن است تا ۲۰ سال آینده بتوانند زمینلرزهها را پیشبینی کنند، مشروط بر اینکه این شبکه دادهبرداری جهانی را که ایران نیز عضوی از آن است، گسترش دهیم.
وی با اشاره به اقدامات مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در زمینه راهاندازی ایستگاههای پیشنشانگرهای زلزله، تاکید کرد: توسعه این ایستگاهها نیازمند سرمایهگذاری است.
حاتمی با بیان اینکه فرونشستهای زمین تاکنون آسیبی به تجهیزات ما وارد نکرده است، خاطر نشان کرد: لایههای آبرفتی زمین مانند اسفنجی است که هر چه اسفنج فشردهتر شود و آب بیشتری برداشت شود، فرونشست رخ خواهد داد که باید با یک سیاست درست مصرف آب را مدیریت کنیم.
رییس مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با اشاره به سابقه ایران در ساخت قنوات، تاکید کرد: سابقه قنوات ایران ۲۵۰۰ ساله است و این امر نشان میدهد که ایران همواره با خشکسالی و کم آبی مواجه بوده است، ولی هم اکنون ما موتورهای برقی پمپ آب را جایگزین قنوات کردیم و شاهد فرونشست بیشتر زمین شدهایم.
حاتمی با اشاره به آمارهای منتشر شده با بیان اینکه ایران آب انباشته شده ۵۰۰ ساله ذخیره شده در آبرفتها را در مدت ۵۰ سال مصرف کرده است، گفت: در این شرایط اگر فرونشست رخ ندهد، جای سوال است؛ چون اگر آبهای زیرزمینی بی رویه برداشت شوند، آبرفتها فشرده میشود و اگر نخواهیم این روند را متوقف نکنیم، پدیده فرونشست در اطراف راه آهنها و فرودگاهها رخ میدهد. تنها راهکار کاهش عوارض فرونشست، مصرف بهینه آب است.