دیپلماسی نفتی کلید خورد

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، حضور علی ماجدی، معاون سابق امور بین‌الملل وزارت نفت در سفارت ایران در آلمان موجب شد که صنعت نفت بین تمام صنایع داخل کشور پیش قدم برای حضور ژرمن‌ها در تهران شود. روز گذشته تهران میزبان هیات 60 نفره آلمانی با حضور زیگمار گابریل، قائم مقام صدر اعظم آلمان بود. ژرمن‌ها که با دعوت وزیر نفت، بیژن نامدار زنگنه به ایران آمدند در اولین روز حضور خود در تهران با وزیر نفت و معاون بین‌الملل وی، حسین زمانی‌نیا دیدار کردند.

روز گذشته وزیر نفت بعد از دیدار با هیات آلمانی بر بازگشت همکاری با آلمان‌‌ها برای تامین قطعات و تکنولوژی مورد نیاز در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی اشاره کرد و گفت که ایران امروز با ایران 12 سال پیش تفاوت دارد چراکه در حال حاضر شرکت‌های ایرانی می‌توانند بسیاری از تکنولوژی‌ها مورد نیاز این صنایع را تامین کنند. قائم‌مقام صدر اعظم آلمان نیز در این نشست با تایید سخنان وزیر نفت، اعلام کرد: هدف آلمان از این سفر صرفا عرضه محصولات به ایران نیست و ایران می‌تواند یک منبع مهم در تامین مواد خام مورد نیاز آلمان باشد. وزیر نفت همچنین اعلام کرد که پنجمین اجلاس مشترک ایران و آلمان اواخر تابستان یا اوایل پاییز امسال بعد از ١٤ سال برگزار خواهد شد.

در هیات همراه قائم‌مقام صدر اعظم آلمان مدیران برخی شرکت‌های پتروشیمیایی این کشور به چشم می‌خورد که با توجه به سابقه حضور برخی شرکت‌های آلمانی در صنعت پتروشیمی ایران پیش از تحریم‌ها احتمال گمانه‌زنی برای حضور دوباره این شرکت‌ها بعد از رفع تحریم‌ها قوت گرفت. در این بین خبر دیدار جداگانه عباس شعری مقدم با مدیران دو شرکت پتروشیمیایی آلمانی بی‌ای‌‌اس‌اف (BASF) و لینده احتمال حضور آلمان‌ها در صنعت پتروشیمی ایران را قطعی کرد.

از سوی دیگر با توجه به نگرانی‌های اخیر آلمان درخصوص تامین گاز مورد نیازشان احتمال می‌رود یکی از جنبه‌های مذاکرات با مقامات ایرانی برای واردات گاز از کشورمان باشد. آلمان بیش از 40 درصد گاز مورد نیاز خود را از روسیه وارد می‌کند که موجب وابستگی این کشور به روس‌ها و نگرانی دیگر اعضای اتحادیه از این وابستگی شده است. تا پیش از مسائل اوکراین و تیره شدن روابط اتحادیه اروپا و روسیه کشورهای اروپایی به منبع دیگری برای تامین انرژی خود فکر نمی‌کردند و از طرفی بین بزرگ‌ترین دارندگان منابع گازی(ایران، روسیه، قطر و آمریکا) تنها روسیه و ایران توان صادرات با خط لوله را به این قاره دارند و ایران نیز به دلیل تحریم‌ها تا چندی پیش گزینه مورد نظر اروپا برای تامین گاز نبود. در این میان قابل توجه است که ایران به دلیل پایین بودن قیمت گاز در اروپا و هزینه بالای انتقال گاز به این قاره همواره بر به صرفه نبودن آن تاکید کرده است.

تحریم‌های بانکی بزرگ‌ترین‌ مانع مشارکت ایران و آلمان
با توافق موقت ژنو در پاییز 92 برخی از تحریم‌ها علیه ایران به حالت تعلیق درآمد. یکی از این تحریم‌ها، تحریم صنعت پتروشیمی بود اما به دلیل اینکه مهم‌ترین‌ تحریم یعنی تحریم پولی و بانکی ایران همچنان پا‌برجا ماند رفع تحریم پتروشیمی تاثیر چندانی روی این صنعت نگذاشت. بر همین اساس زنگنه و قائم مقام صدراعظم آلمان در جلسه‌ای مشترک بر حل مسائل بانکی و بیمه‌ای برای شکل‌گیری روابط دو‌جانبه تاکید کردند.

به گزارش «شانا»، در این نشست، وزیر نفت ایران، زمینه‌های مختلف همکاری را میان دو کشور در زمینه نفت‌، گاز، پالایش و پتروشیمی و دیگر بخش‌های اقتصادی ایران تشریح کرد و با اشاره به اینکه ایران با ١٢ سال گذشته تفاوت‌هایی دارد، تصریح کرد: شرکت‌های آلمانی باید برای همکاری با شرکت‌های ایرانی این موضوع را در نظر بگیرند؛ به‌عنوان نمونه برخی تجهیزات که در گذشته وارد کشور می‌شده است هم‌اکنون در ایران تولید و در برخی زمینه‌ها ایران صاحب تکنولوژی شده است. وی همچنین درباره پیشنهاد برگزاری اجلاس مشترک ایران و آلمان گفت: این اجلاس قرار است هر‌چه سریع‌تر و بعد از ١٤ سال برگزار شود.

قائم‌مقام صدر اعظم آلمان نیز در این نشست با تایید سخنان وزیر نفت ایران درباره تفاوت ایران با ١٢ سال گذشته، به نیازمندی‌های اقتصاد آلمان اشاره کرد و گفت: هدف آلمان از این سفر صرفا عرضه محصولات به ایران نیست. وی گفت: اقتصاد آلمان به مواد خام نیاز دارد و ایران می‌تواند شریک مطمئنی در این زمینه باشد؛ ضمن اینکه دو کشور در بسیاری از زمینه‌های اقتصادی نیز می‌توانند همکاری کنند.

صادرات نفت به آلمان؟
«آلمان هیچ‌گاه مشتری مستقیم نفت ایران نبوده است.» این پاسخ وزیر نفت است به سوالی مبنی بر اینکه آیا مذاکراتی با آلمان‌ها درخصوص صادرات نفت انجام شده است یا خیر؟ وی با اعلام این خبر گفت: صادرات نفت به آلمان همواره از طریق واسطه‌ها بوده است؛ ضمن اینکه ایران دغدغه‌ای برای صادرات نفت ندارد. در عین حال وزیر نفت از رونمایی قراردادهای جدید نفتی (IPC) در شهریورماه خبر داد و گفت: ظرفیت تولید نفت ایران در آینده‌ای نزدیک به ٤ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در روز خواهد رسید. وی با بیان اینکه امیدواریم شرکت‌های آلمانی پس از رونمایی قراردادهای جدید نفتی در پروژه‌های صنعت نفت حضور پیدا کنند، درباره زمینه‌های حضور شرکت‌های آلمانی هم گفت: سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی، پالایش، ذخیره‌سازی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، توسعه انرژی‌های نو و… طرح‌های متعددی هستند که با شرکت‌های آلمانی برای انجام آن مشارکت خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه ما نه تنها برای شرکت‌های بزرگ آلمانی برنامه داریم بلکه روی شرکت‌های کوچک و متوسط آنها نیز برای انجام پروژه‌هایی در ایران حساب ویژه‌ای باز کرده‌ایم، گفت: در زمینه پیمانکاری و شرکت‌های EPC به مصلحت شرکت‌های آلمانی است که در ایران شرکتشان را ثبت یا در کنار شرکت‌های ایرانی حضور پیدا کنند. وی افزود: شرکت‌های آلمانی در زمینه ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات فقط به بازار ایران توجه نکنند بلکه می‌توانند از ظرفیت ایران برای پوشش تمام منطقه استفاده کنند.

معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت، زمانی‌نیا نیز پس از این دیدار درباره میزان افزایش تولید نفت و گاز تا پایان امسال گفت: بنا به اعلام وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت طی سه تا چهار ماه آینده میزان تولید نفت ٥٠٠ هزار بشکه افزایش می‌یابد و این رقم طی یک سال آینده به یک میلیون بشکه خواهد رسید که این افزایش تولید از میادین مشترک نفتی و میادین قدیمی خواهد بود. وی در پاسخ به اینکه آیا با توجه به افزایش تولید نفت ایران، اوپک اقدام به برگزاری نشست اضطراری نخواهد کرد،‌ گفت: ‌در آخرین اجلاس اوپک، وزیر نفت کشورمان نظر قطعی خود را شفاهی و کتبی به اعضای اوپک اعلام کرد و اکنون انتظار داریم که با هماهنگی اعضای اوپک در بازار جا برای نفت ایران باز شود.

زمانی‌نیا در ادامه با اشاره به اینکه پروژه‌های بسیاری در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی برای جذب سرمایه‌گذاری وجود دارد، تصریح کرد: حوزه پتروشیمی طی ١٠ سال آینده به ٨٠ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد و صنعت نفت نیز برای چهار الی پنج سال آینده حدود ١٢٠ میلیارد دلار پروژه تعریف کرده است که این پروژه‌ها در سطح بین‌المللی معرفی خواهد شد تا در شرایط رقابتی تصمیم بگیریم با چه شرکت‌هایی کار کنیم. معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت درباره افزایش تولید نفت و گاز کشور پس از لغو تحریم‌ها، گفت: ایران افزایش تولید نفت خام و فرآورده را خواهد داشت و قراردادها و پروژه‌ها به‌صورت بین‌المللی مطرح خواهند شد و در کنار شرکت‌های مختلف، ‌شرکت‌های‌ چینی هم شانس بسیار خوبی برای انعقاد این قراردادها دارند. وی در پاسخ به اینکه آیا انعقاد قرارداد پس از لغو تحریم‌ها سختگیرانه‌تر خواهد بود، اظهار کرد: ما اکنون در موقعیتی قرار گرفته ایم که حق انتخاب داریم.

صادرات گاز به اروپا عملی است؟
آلمان‌ بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده گاز در اروپا است و بیش از 40 درصد از طریق روسیه تامین می‌شود. از آنجا که در حال حاضر روسیه بزرگ‌ترین‌ تامین‌کننده گاز اروپا است و با توجه به اختلافاتی که بر سر مسائل اوکراین بین اتحادیه اروپا و این کشور رخ داده است اروپا با هدف تنوع بخشی در تامین انرژی مورد نیاز خود بیش از پیش برای واردات گاز از ایران مشتاق شده است.

ایران بر‌اساس آخرین آمار منتشر شده توسط BP دارنده بزرگ‌ترین‌ ذخایر گازی جهان است و در دو سال اخیر با سرعت هرچه تمام‌تر به افزایش تولید گاز خود از مخزن گازی پارس‌جنوبی افزوده و بنابراین یکی از گزینه‌های مهم تامین گاز اروپا است. اما ایران با توجه به هزینه بالای انتقال گاز به اروپا از طریق خط لوله چندان روی این گزینه حساب نمی‌کند.

روزگذشته زمانی نیا نیز درباره صادرات گاز به آلمان با بیان اینکه صادرات گاز به آلمان یک برنامه بلندمدت است که باید مقرون به صرفه باشد، تصریح کرد: با قیمت‌های فعلی، صادرات گاز به آلمان پروژه‌ای مقرون به صرفه نیست مگر آنکه شرایط عوض شود و صادرات گاز به اروپا به‌صورت LNG انجام شود. معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در شرایط فعلی صادرات گاز به‌صورت LNG دارای صرفه اقتصادی است، گفت: می‌تواند به صرفه باشد، اما در حال حاضر صنعت LNG نداریم. وی اظهار کرد: ایران یک برنامه بزرگ LNG دارد که به خاطر تحریم‌ها راکد مانده است و در صورتی که تعاملات صورت بگیرد و تفاهم‌ها انجام و قراردادها منعقد شود پروژه ایران LNG عملیاتی خواهد شد.

حضور در پتروشیمی مهم‌ترین‌ محور مذاکرات با ژرمن‌ها
مدتی بود که اخباری مبنی بر حضور آلمان‌ها در ایران برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران به گوش می‌رسید و بالاخره در اولین هفته بعد از توافق ایران و غرب بر سر مساله هسته‌ای کشورمان تیم اقتصادی آلمانی وارد ایران شد. پیش از این نیز اخباری مبنی فروش کالا و قطعات توسط شرکت بازل آلمان، معتبرترین شرکت فعال در زمینه پتروشیمی در دنیا منتشر شده بود. شرکت بازل قصد دارد فناوری و دانش فنی یکی از واحدهای پتروشیمی ایران را به ارزش بیش از 300 میلیون دلار تامین کند و مذاکرات مربوط به آن نیز انجام شده است.

سفیر آلمان در ایران نیز چندی پیش سفری به عسلویه داشت و از تاسیسات پتروشیمی و گازی عسلویه دیدن کرده بود. با این پیش زمینه می‌توان پیش‌بینی کرد که حضور آلمان‌ها بیشتر در صنعت پتروشیمی ایران باشد. روز گذشته معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی با مدیران دو شرکتی که پیش از تحریم‌ها در صنعت پتروشیمی ایران سرمایه‌گذاری کرده بودند دیدار کرد.عباس شعری‌مقدم با اشاره به حضور هیات ٦٠ نفره آلمانی در ایران و مذاکره با این شرکت‌ها گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای آغاز دوباره همکاری‌ها با دو شرکت آلمانی لینده و باسف (BASF) که از فعالان صنعت پتروشیمی هستند و در گذشته نیز همکاری خوبی با ایران داشتند اعلام آمادگی کرده است.

وی با بیان اینکه شرکت‌های سرمایه گذار می‌توانند در واحدهای پایه پتروشیمی ایران حضور داشته باشند، اظهار کرد: این شرکت‌ها دارنده دانش فنی تولید پلیمرها، ریفرمرها، کلدباکس‌ها و … هستند.شعری مقدم با اشاره به گفته وزیر نفت که صنعت پتروشیمی ایران قابلیت جذب ٧٠میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را دارد، تصریح کرد: این مذاکرات برای انتقال فناوری انجام می‌شود ولی برای فعال بودن آنها در این بخش باید سرمایه‌گذاری نیز انجام دهند.

وی با بیان اینکه همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی با شرکت‌های آلمانی منوط به سرمایه‌گذاری است، گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم‌اکنون ١٠٠ طرح تعریف شده دارد که منتظر تامین منابع ارزی آنها است که این تامین مالی می‌تواند با سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها در صنعت پتروشیمی ایران فراهم شود.مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به اینکه این هیات آلمانی آشنایی کامل با صنعت نفت و پتروشیمی ایران دارند، اظهار کرد: تحریم‌ها سبب کمرنگ شدن حضور شرکت‌های سرمایه‌گذار اروپایی در صنعت پتروشیمی ایران شد. شعری‌مقدم افزود: شرکت ملی صنایع پتروشیمی مذاکره با شرکت‌های فرانسوی، هلندی را نیز در دستور کار خود دارد