ابتکارات در اقتصاد مدور آب

اقتصاد مدور عبارتی است که به نظر می‌رسد در سال‌های آینده یکی از مولفه‌های اصلی سازمان‌های بین‌المللی در طراحی راهبردهای تجارت و رشد اقتصادی باشد، یکی از راهکارهای مهم اقتصاد مدور در زمینه بحران آب، بازچرخانی و استفاده مجدد از آب خاکستری است که منجر به کاهش مصرف آب شهری و روستایی می‌گردد و بخصوص برای مناطقی که با مشکل کمبود آب مواجه هستند توصیه می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری تاسیسات نیوز، از زمان انقلاب صنعتی، میزان زباله های جهان به طور چشمگیری افزایش داشته است، زیرا رشد اقتصادی بر اساس یک مدل “مصرف-دور ریز پیش رفته است، یعنی هرآنچیز که مصرف گردد به عنوان یک محصول غیر قابل استفاده به شمار می رود و در چرخه بازیافت یا استفاده دوباره یا چندگانه قرار نمی گیرد.

این مدل خطی فرض می کند که منابع فراوان، در دسترس و ارزان هستند و از همین روی، تولید پسماندهای جهان را با رشد روز افزون مواجه کرده است.

در رابطه با موضوع آب، نیز یک سناریو وجود دارد که بیان می کند تا سال ۲۰۵۰، تقاضای جهانی برای آب به طور معمول فراتر از میزان عرضه آن خواهد بود، واین در حالی است که انتظار می رود، کیفیت آب نیز بدتر و بحرانی تر گردد، در حال حاضر ۸۰ درصد از فاضلاب در جهان بدون تصفیه به محیط زیست منتقل می شود.

رویارویی با این موضوع سراسر جهان را به سمت “اقتصاد مدور” سوق می دهد، اقتصاد مدور رویکردی است که بر روی کاهش مصرف مواد، استفاده مجدد از مواد و بازیابی، بازیافت و بازچرخانی موادی که مورد استفاده قرار گرفته اند، تاکید دارد، و مدل مصرف-دور ریز را یک مدل منسوخ می شمارد.

در زمینه مدیریت منابع آب، برخی از شهرها به شکل جدی، شروع به کاهش مصرف آب، استفاده مجدد از آب ، بازچرخانی آب، بازیافت و جداسازی مواد زائد از فاضلاب کرده اند. در ادامه اشاره مختصری به آن شده است.

کاهش مصرف آب

استفاده بهینه از آب با استفاده از انواع ابزارهای مدیریت تقاضا برای کاهش مصرف آب امکان پذیر می باشد، از جمله قیمت گذاری مناسب و به اندازه قیمت واقعی آب، استفاده از تجهیزات مناسب به منظور کاهش نشت در سیستم های آب و فاضلاب، استفاده از یارانه ها و ارائه تخفیف های ویژه برای تشویق نصب فن آوری ها و لوازم آب که موجب استفاده بهینه تر از آب به هنگام کار و یا در خانه می شود و ایجاد و تبلیغ ابتکارات آموزشی و آگاه سازی که مردم را به استفاده هوشمندانه تری از آب آموزش می دهد.

هدف کلی مدیریت تقاضا، تغییر نگرش و رفتار مشتریان نسبت به استفاده و میزان مصرف آب در طی زمان های عادی و غیر معمول است.

برنامه Bits and Bobs آب انگلستان

این برنامه بیشترین رشد در مدیریت آبهای انگلیس را به همراه داشته است و در آینده، آب و هوای این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

این برنامه در ابتدا به عنوان بخشی از مدیریت مصرف آب انگلیس ، با هدف کاهش مصرف ۲۰ لیتر در روز، آغاز به کار کرده است. در این راستا با توزیع دستگاه های ذخیره ساز آب به ذخیره مازاد آب اضافه در خانه ها می انجامد و به این صورت موجب صرفه جویی میزان مصرف آب در خانه ها می شود.

استفاده مناسب از این محصولات به راحتی موجب صرفه جویی بخش عظیمی از مصارف روزمره آب خواهد شد، برای مثال برخی از آیتم های رایگان شامل یک مبدل دوگانه که با وصل آن این امکان فراهم می شود تا حجم آب مصرفی تا ۵۰٪ کاهش یابد، همچنین با گذاشتن یک درپوش برای شیرهای خانه، درجه حرارت و جریان قدرتمندی میزان آب به راحتی کنترل می شود، استفاده از این درپوش تنها در حمام صرفه جویی ۴۰ تا ۶۰ درصدی در استفاده از آب منازل را به همراه داشته است.

برنامه آب MyWaterToronto در تورنتو

برنامه MyWaterToronto در تورنتو اجازه می دهد تا مشتریان اطلاعات مربوط به میزان مصرف آب خود را به صورت آنلاین در هر زمان و هر مکان و هر دستگاه (لپ تاپ، تلفن همراه) مشاهده کنند. مصرف کنندگان می توانند میزان مصرف روزانه، یا متوسط مصرف آب خود را در روز، ماه، یا سال در یک نمودار گراف یا نمودارشکلی ساده برای خواندن مشاهده کنند.

جزئیات اضافی از جمله درجه حرارت و میزان بارندگی نیز به منظور ارائه اطلاعات بیشتر برای کمک به کاربران آب اضافه شده است.

بازچرخانی آب

بازچرخانی آب شامل جمع آوری، گندزدایی و استفاده مجدد از فاضلاب (به نوعی بازیافت آب استفاده شده) می شود. این امر همچنین می تواند موجب استفاده دوباره از آب های سطحی یا آب باران در خانه ها یا ساختمان ها شود.

آب بازچرخانی شده را می توان برای استفاده های غیر قابل شرب، صنعتی، کشاورزی و غیره، مصرف و استفاده کرد. آب خاکستری به جز فاضلاب توالت به باقی فاضلاب تولید شده در خانه شامل فاضلاب تولیدی آشپزخانه، حمام و ماشین لباسشویی و … گفته می‌شود که تقریباً ۵۰ تا ۸۰ درصد فاضلاب یک خانه را تشکیل می‌دهد.

آب خاکستری پس از تصفیه، می‌تواند بسته به نوع و میزان تصفیه اعمال شده، دوباره برای مصارف غیر شرب (شامل سرویس بهداشتی، لباسشویی، آب‌شویه‏ی توالت و …) به کار رود.

اگر آب بازیافت شده به طور مناسب و با کیفیت گندزدایی شود، می تواند دوباره به مجموع آب های سطحی یا آبهای زیرزمینی مخلوط شود و موجب افزایش ظرفیت منابع آب گردد. این موضوع هزینه های اقتصادی و زیست محیطی مربوط به تأمین منابع آب جدید را نیز به شکل موثری کاهش می دهد.

NEWater در سنگاپور

NEWater فرآیندی است که شامل استفاده مجدد از آب می گردد، در این راستا آب با امکانات و تجهیزات فوق العاده حساس تصفیه می شود. لازم به ذکر است، تا ۴۰ درصد از نیازهای فعلی آب سنگاپور از این طریق فراهم می شود.

آب بازیافت شده عمدتا برای مصارف صنعتی و تهویه مطبوع هوا استفاده می شود و از طریق یک لوله اختصاصی به شبکه اصلی تحویل داده می شود، علاوه بر آن، در طول دوره های خشک، آب حاصل شده از فرایند NEWater به مخازن آب عمومی اضافه می شود تا با آب به اصطلاح خام (آب موجود در محیطی است که تحت عملیات تصفیه قرار نگرفته است و هیچکدام از مواد معدنی، یون، ذرات، باکتری و یا انگلهای آن حذف نشده است. آب خام شامل آب باران، آبهای زیرزمینی، آب چاه و آب موجود در دریاچه ها و رودخانه ها است.)

مخلوط شود. سپس این منابع آبی قبل از تبدیل شدن به آب آشامیدنی به شکل جدی تصفیه و گندزدایی می شود. انتظار میرود، تا سال ۲۰۶۰ حدود ۵۵ درصد از تقاضای آب در آینده کشور، از این طریق تامین شود.

کاهش استفاده از آب در شهر گلف

شهر گلف، کانادا، یک مشوق ۱،۰۰۰ دلاری برای صاحبان خانه ها پیشنهاد می کند تا سیستم های آب منازل خود را به روز گردانند. این سیستم که تحت عنوان سیستم Greywater شناخته شده است، آب مازاد را از دوش و حمام های خانگی جمع آوری می کند و آن را به شکل سطحی با کلرین تصفیه و گندزدایی مینماید، سپس این آب در سرویش بهداشتی موجود در خانه مورد استفاده قرار می گیرد، به عبارتی هر خانه به شکل یک سیکل دایره ای موجب بازچرخانه میزان آب مصرفی خود شده و خود نیز آن را مورد استفاده قرار می دهد، البته لازم به ذکر است، سیستم های نصب شده؛ می بایست استانداردهای کیفیت آب کشور را داشته باشند.

بازیابی منابع از فاضلاب

به طور سنتی، فاضلاب به عنوان یک محصول اضافی و ناکارآمد شناخته شده است که عملا باید بلااستفاده باقی بماند و به دور ریخته شود اما این تصور عمومی صحیح نیست! کافی است از زاویه دید دیگری به آن نگاه کرد، در واقع فاضلاب دارای منابع ارزشمندی از قبیل انرژی و مواد مغذی است.

به همین منظور می توان با کمک گرفتن از تأثیرات مثبت آن از طریق بازیابی منابع از فاضلاب، به انرژی رسید.

بیوگاز شهری هامبورگ Wasser

برج Wasser هامبورگ ۹۵،۰۰۰ متر مکعب گاز هیدروژنتیک در روز تولید می کند، این گاز یا به صورت الکتریکی برای استفاده در محل و یا به عنوان biomethane به شبکه گاز شهری تبدیل می شود.

ساکنین شهری می توانند انرژی مورد نیاز برای چرخه تصفیه آب را از طریق محتوای گاز هیدروژنتیک تولید شده و یا حتی بیوگاز گیاهان تامین نمایند.

ابتکار آب DC Bloom

بلوم District of Columbia Water & Water Authority (DC Water) نام تجاری برای محصول EIA با کیفیت بیولوژیک و منحصر به فرد است.

در ایستگاه تصفیه فاضلاب و پساب، در ابتدا مواد جامد از مایع جدا شده و با فرآیند هیدرولیز حرارتی پیشرفته و اعمال گرما، فشار و باکتری های مفید موجب حذف پاتوژن های مضر و کاهش بو در آب شوند.

خروجی بلوم، یک محصول بیولوژیکی است که می تواند در هر منطقه، از مزارع بزرگ تا باغ های حیاط و چمن استفاده شود. در حال حاضر آب حاصل از فرایند بلوم به قیمت ۳.۵۰ دلار در هر متر مکعب است.

نتیجه گیری

به طور کلی، شهرها و خدمات آبرسانی مربوطه می توانند با استفاده از استراتژی های مدیریت تقاضا برای کاهش مصرف آب، از جمله صرفه جویی در مصرف آب در مصارف خانگی، توزیع دستگاه های صرفه جویی آب و پورتال های آنلاین برای برای مشاهده میزان مصرف مشتریان، در هر زمان و هر جا و … بهره برد، همچنین می توان منابع ارزشمندی را از فاضلاب به دست آورد، و از انرژی بیوگاز برای تصفیه آب و استفاده مجدد نیز استفاده نمود و در نهایت از آب های بازچرخانی شده در فرایندهای صنعتی و سایر فعالیت هایی که نیازی به آب آشامیدنی ندارند، استفاده مجدد کرد.