نیروگاه های هسته ای و فرصت از دست رفته

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور:  اِعمال تحریم های فراوان علیه ایران به دلیل فعالیت های هسته ای با وجود تاکید مسئولان در سطوح مختلف حاکمیت بر استفاده صلح آمیز، تاکنون هیچ تغییری در میزان تحریم ها برای ایران به همراه نداشته است. تحمل سختی های اقتصادی، انزوای جهانی و… برای ایران در حالی صورت می گیرد که به گفته کارشناسان ایران نتوانسته است از این فرآیند در رفع چالش های صلح آمیز خود مانند؛ رفع کمبود برق و تامین انرژی مورد نیاز بهره جوید.

سهم نیروگاه های هسته ای ایران در تراز کردن برق

ایران دارای دو نیروگاه اتمی بوشهر و دارخوین است. این در حالی است که نیروگاه های هسته ای کشور علیرغم داشتن پتانسیل قابل توجه برای تولید برق، نتوانسته اند تقاضای روزافزون برق را برآورده کنند. نیروگاه بوشهر که بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین نیروگاه هسته‌ای ایران است، با مشکلات فنی متعددی از جمله تاخیر در فرآیند ساخت، خرابی تجهیزات و مشکلات تعمیر و نگهداری مواجه بوده است. این مسائل منجر به کاهش تولید برق و خاموشی مکرر شده است.  ایران برای تامین پایدار سوخت هسته‌ای تلاش کرده است که ظرفیت نیروگاه را برای کار با تمام قدرت محدود کرده است، از این رو مجبور به اتکا به واردات از روسیه است که تحت تأثیر تحریم های بین المللی قرار گرفته است. از سوی دیگر نوسازی و ارتقاء نیروگاه ها و تجهیزات مورد نیاز از ضروریان بهره برداری مناسب در این زمینه است که به دلیل شرایط دشوار کنونی فرصت مناسبی برای عملیاتی شدن نیافته است.

رونق فسیلی ها در تامین انرژی ایران

به گفته کارشناسان؛  سیاست انرژی ایران، سوخت های فسیلی را بر انرژی هسته ای در اولویت قرار داده است که منجر به عدم تمرکز بر توسعه زیرساخت های انرژی هسته ای کشور شده است. علیرغم داشتن نیروگاه های هسته ای، ایران همچنان با کمبود برق دست و پنجه نرم می کند، به ویژه در ماه های اوج تابستان. این امر منجر به قطع مکرر برق و جیره بندی شده است. علاوه بر این عملکرد ضعیف نیروگاه های هسته ای ایران منجر به هزینه های اقتصادی قابل توجهی از جمله از دست دادن درآمد، کاهش رشد اقتصادی و افزایش اتکا به سوخت های فسیلی گران شده است. اتکای کشور به سوخت‌های فسیلی به آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی کمک کرده است که تأثیرات منفی بر سلامت عمومی و محیط‌زیست دارد.

مقایسه عملکرد کشورها در تولید برق از نیروگاه های هسته ای

بر اساس این گزارش؛ با نگاه کردن به لیست منتشر شده می‌بینیم که کشور فرانسه از تلاش‌هایی که در ابتدای دهه ۱۹۶۰ میلادی برای گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای انجام داد، جواب گرفته و امروز بیش از ۶۳ درصد از برق مورد نیاز این کشور توسط نیروگاه‌های هسته‌‌ای تامین می‌شود. در جایگاه دوم، کشور بلژیک با ۴۶ درصد حضور دارد که رقم در خور توجه‌ای است. توجه داشته باشید که تولید برق را با غنی‌سازی اشتباه نگیرید. روسیه و آمریکا به‌عنوان موفق‌ترین کشورها در غنی‌سازی هسته‌ای، به‌ترتیب با ۱۹ و ۱۸ درصد در رده‌های هفتم و هشتم در زمینه تولید برق قرار دارند. اما در کشور ما با وجود تمام تلاش‌های صورت گرفته برای ارتقای زیرساخت‌های هسته‌ای، ایران در این امر چندان موفق نبوده و تنها با تولید ۱.۷ درصد از نیروی الکتریکی مورد نیاز کشور، در جایگاه ۳۰ دنیا قرار گرفته است. این در حالی است که؛ در ایران و به‌خصوص در فصل تابستان، مشکلات زیادی برای تامین انرژی برق داریم؛ تا جایی که وزارت نیرو از اعطای جایزه ماشین به مشترکان کم مصرف خبر داده است. با این اوصاف، می‌توان از انرژی هسته‌ای بهره بیشتر و بهتری برد و انتظار می‌رود سهم بیشتری از برق مورد نیاز کشور را از نیروگاه‌های اتمی تامین کنیم.

حمید رضا صالحی نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه روند توسعه نیروگاه های هسته ای در ایران کند است گفت: استفاده از انرژی های پاک مانند؛ تجدیدپذیرها، انرژی بادی، انرژی خورشیدی و …  در سراسر جهان رو به افزایش است و ایران نیز سعی کرده است از این قافله عقب نماند اما استفاده از ذخایر گازی و نفتی مانع از رشد مطلوب کشور در این حوزه شده است، علاوه بر آن استفاده از انرژی هسته ای به منظور تولید برق در کشور با توجه به محدودیت های جهانی و سازمان های بین المللی علیه ایران با چالش هایی مواجه شد و نظارت دائم این سازمان ها حتی فرصت فعالیت های بهینه در بخش های تولید انرژی یا مصارف پزشکی را نیز از ایران گرفت .

عقب ماندگی ایران در حوزه تجدیدپذیرها

نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: سهم اندک ایران در حال حاضر از انرژی هسته ای در تولید برق با وجود نیاز بسیار کشور در مصارف خانگی و صنعتی و کمبود محسوس در این زمینه در حالی رخ می دهد که سهم کشورهای دیگر هر روزه از انرژی اتمی برای تولید انرژی به ویژه برق در حال افزایش است و در این خصوص فرانسه، روسیه و بسیاری از کشورهای دیگر سهم مطلوبی در این زمینه دارا هستند و دیگر کشورها نیز با روی آوردن به سمت انرژی های تجدیدپذیر در تلاش برای جایگزین کردن ابزارها و منابع دیگر برای تولید برق و حفظ محیط زیست و کره زمین هستند در حالی که ایران با وجود تلاش های بی شمار سهم چندان مطلوبی از انرژی اتمی در تولید برق نداشته و علاوه بر این دارای حرکت کندی برای استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و پانل های خورشیدی و دیگر تجهیزات تولید برق است.  این کارشناس اضافه کرد: در حالی که جهان هر روز به سمت کاهش منابع سوخت فسیلی گام بر می داد تا علاوه بر حفظ محیست زیست و نجات کره زمین به هدف تولید انرژی ارزانتر و پاک تر گام بردارند تا آلودگی هوای کمتری نیز در کشور داشته باشند، ایران هنوز درگیر مصرف مازوت به عنوان یکی از منابع نیروگاهی است. این  گزارش حاکی است؛ نیروگاه های هسته ای ایران به دلیل مسائل فنی، کمبود سوخت، عدم سرمایه گذاری و اولویت های سیاست انرژی نتوانسته اند کمبود برق کشور را به طور کامل برطرف کنند. بخش انرژی کشور برای رفع این چالش ها و تضمین تامین انرژی قابل اعتماد و پایدار نیاز به یک بازنگری همه جانبه دارد.