معرفی و لزوم استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب

بسیاری از کشورهای جهان در حال سرمایه گذاری در ساخت و تولید پکیج‌های تصفیه فاضلاب انسانی-بهداشتی برای جلوگیری از هدر‌رفتن منابع آب و استفاده حداکثری از پساب تولیدی از منابع فاضلابی هستند.

به گزارش تاسیسات نیوز، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که انسان امروزی در هر نقطه‌ای از دنیا با آن مواجه است، فاضلاب‌های انبوه شهری، صنعتی، مراکز بهداشتی و یا حتی مجتمع‌های مسکونی است. بسیاری به دنبال راه چاره‌ای هستند تا فاضلاب‌های تولید شده در این مراکز  را تصفیه کنند تا بتوان از آب مجددا استفاده کرد و یا در بدترین حالت این پساب‌ها را تبدیل به موادی کنند که کم‌ترین ضرر را برای محیط زیست انسان‌ها داشته باشد. علاوه بر این، تصفیه فاضلاب‌ها می‌تواند در جبران کمبود منابع آبی به کشورهای مختلف جهان کمک کند چراکه آب برگشتی از تصفیه پساب فاضلاب می‌تواند مجددا در چرخه تولید مورد استفاده قرار گیرد. کمبود منابع آبی در حال حاضر یکی از مهم‌ترین معضلات بشر است. به همین منظور بسیاری از کشورهای جهان در حال سرمایه گذاری در ساخت و تولید پکیج‌های تصفیه فاضلاب انسانی-بهداشتی برای جلوگیری از هدر‌رفتن منابع آب و استفاده حداکثری از پساب تولیدی از منابع فاضلابی هستند. یکی از بهینه‌ترین راه‌ها استفاده از پکیج‌های تصفیه آب در ظرفیت‌های کم در مراکز مختلف است. در ایران نیز در دهه‌های اخیر، اهمیت تصفیه فاضلاب‌ها بین دولتمردان برجسته شده است و اداره محیط زیست و اداره آب و فاضلاب و صنایع و معادن به‌طور جدی به‌دنبال بازیابی پساب تولیدی هستند و در این راه به بسیاری از مراکز، به ویژه کارخانه‌جات فشار وارد می‌آورند تا به فکر تصفیه پساب‌های خود باشند.

• قوانین سختگیرانه زیست‌محیطی

• پیشرفت تکنولوژی در راه ساخت سیستم‌های تصفیه

• عملکرد نامطلوب سیستم‌های سپتیک و چاه‌های جذبی

• جلوگیری از هزینه‌های لوله کشی و اتصال به شبکه‌های جمع آوری و تصفیه فاضلاب

• استقلال داخلی در محیط‌های کاری و صنعتی

• استفاده بهینه از آب‌های مصرفی و در نتیجه کاهش هزینه‌ها

• حفظ منابع آبی موجود در دنیا

معرفی پکیج تصفیه فاضلاب

پکیج تصفیه فاضلاب مجموعه‌ای از تجهیزات از جمله بلوئرها، دیفیوزرها، لوله‌کشی‌های انتقال فاضلاب، کلر زن، واحد‌های انعقاد، ته‌نشینی و زلال‌سازی است که در یک محفظه قابل حمل دفنی و یا غیر دفنی گردهم آمده تا پساب‌های آلوده را تصفیه کند و آن را برای استفاده مجدد آماده نماید. این پکیج‌ها فاضلاب‌های انسانی، پساب‌های صنعتی، بیمارستانی، مجتمع‌های مسکونی، اداری و … را تصفیه می‌کنند. جنس بدنه این پکیج‌ها با توجه به کاربردهای مختلف آن‌ها در تصفیه فاضلاب‌های گوناگون، متفاوت است و شامل بدنه‌های فلزی، پلی اتیلنی و یا کامپوزیت می‌باشد. این تجهیزات قادرند فاضلاب جامد و مایع خارج شده از مجتمع‌های مسکونی، بهداشتی و صنعتی را تصفیه کنند. سیستم دقیق و بی‌نقض این پکیج‌ها با انجام فرآیند ته نشینی، هوادهی و گندزدایی کامل فاضلاب‌ها، آبی بدون رنگ و بو را در اختیار کارفرماها برای استفاده مجدد قرار می‌دهد. پکیج‌های کوچک تصفیه فاضلاب، معمولا ظرفیت تصفیه‌ای بین ۱۰ تا ۳۰۰ مترمکعب در روز را دارا هستند. این ظرفیت تا ۳۸۰۰ مترمکعب نیز قابل ارتقا می‌باشد. اما اقتصادی‌ترین و کارآترین پکیج‌های تصفیه فاضلاب، ظرفیتی بین ۲۰ تا ۳۰۰ مترمکعب در روز دارند.

مزایای استفاده از پکیج های تصفیه فاضلاب

مهم‌ترین مزایای استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب عبارتند از :

• بازیابی انبوهی از فاضلاب‌ها‌

• تامین شرایط بهداشتی برای زندگی انسان‌ها

• حفاظت از محیط زیست

• تولید کود طبیعی

• تولید انرژی

• قابلیت حمل و جابجایی

• دارای قابلیت ارتقاء تجهیزات

• شکل ظاهری مناسب و کم‌حجم

• سهولت در بهره برداری و سرعت بالا در ساخت و نصب و راه اندازی

• شرایط نگهداری و مراقبت آسان

• مصرف پایین انرژی نسبت به تصفیه‌خانه‌های بتنی

• مجهز به تمام واحدها و تجهیزات مورد نیاز برای تصفیه فاضلاب‌های مختلف

طراحی پکیج تصفیه آب به چه عواملی بستگی دارد؟

هدف اصلی در طراحی پکیج‌ها این است که این دستگاه فاضلاب ورودی را به آبی بدون رنگ و بو و یا موادی جامد تبدیل کند که هیچ ضرر زیست‌محیطی نداشته باشند. طراحی این پکیج‌ها عمدتا به ظرفیت پکیج‌ها بستگی دارد. تعیین ظرفیت پکیج خود به چندین پارامتر مرتبط است:

• دبی ورودی به پکیج: میزان دبی خروجی از منبع تامین فاضلاب و در حقیقت میزان دبی ورودی به پکیج اولین پارامتر تعیین ظرفیت پکیج است.

• میزان آلایندگی پساب: میزان آلایندگی پساب ورودی نیز یکی دیگر از پارامترهای تعیین‌کننده برای ظرفیت پکیج می‌باشد. درواقع هرچه میزان آلودگی پساب ورودی به پکیج بیشتر باشد، میزان فعالیت باکتری‌های هوازی افزایش می‌یابد و به پکیج حرفه‌ای‌تری برای تصفیه این نوع فاضلاب نیاز است.

• موارد استفاده از خروجی: نکته حائز اهمیت دیگر مربوط به خروجی پکیج تصفیه می‌باشد. این‌که قرار است چه نوع استفاده‌ای از خروجی پکیج شود، بسیار در طراحی آن تاثیر می‌گذارد. قطعا اگر خروجی برای مصارف بهداشتی و انسانی مورد نیاز باشد، فرآیند تصفیه فاضلاب پیچیده‌تر بوده و به تجهیزات تکمیلی نیاز دارد. این تجهیزات تکمیلی شامل کلر زن‌های بیشتر و ازن ژنراتور و فیلتر شنی می‌شود.

علاوه بر این، در طراحی پکیج و محاسبه مدت زمان توقف پساب در آن‌ها، باید نوسان‌های تولید فاضلاب در هر شهر را نیز مورد توجه قرار داد. بنا به طراحی صورت گرفته توسط طراح، کارفرما ممکن است در نظر داشته باشد از آب تصفیه به‌منظور ریختن درون جوی آب و نهرها یا رودخانه‌ها، استفاده در آبیاری فضای سبز شهری، شستشوی محوطه، شستشوی ماشین‌ها، پر کردن فلاش تانک‌ها و در کمترین کیفیت سرریز درون چاه جذبی استفاده کند.

توجه به نکات زیست‌محیطی در استفاده از پکیج ها

توجه به نکات زیست‌محیطی در استفاده از پکیج‌ها بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که تمام تجهیزات یک پکیج تصفیه فاضلاب به‌درستی کار کنند، در مرحله دوم تصفیه آلودگی فاضلاب به ۹۰ تا ۹۶ درصد کاهش می‌یابد. این میزان برای برقراری ضوابط لازم جهت دفع فاضلاب به منابع طبیعی وحفظ بهداشت و پاک نگه‌داشتن محیط زیست کافی می‌باشد. اما در صورتی که بخواهیم از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضاهای سبز درون شهرها استفاده کنیم حتما می‌بایست پساب را تا سه مرحله تصفیه کنیم تا تمامی مواد شیمیایی از بین بروند.

مراحل مختلف تصفیه پساب درون پکیج فاضلاب

مراحل مختلف تصفیه فاضلاب شامل مراحل زیر می‌باشد:

۱) تصفیه فیزیکی فاضلاب: در این روش، مواد معلق و قابل جداشدن از فاضلاب جدا می‌شوند. تصفیه فیزیکی شامل مراحل آشغال‌گیری، ته نشینی اولیه، تراکم ذرات، صاف کردن و غربال‌گری است. ذرات ریز کلوئیدی کمتر از یک میکرون با استفاده از روش‌های مختلف متراکم می‌شوند تا حجیم شده و به سهولت در مراحل ته نشینی و یا صاف کردن از فاضلاب جدا شوند. در روش تصفیه فیزیکی، در مرحله زلال سازی فاضلاب، مواد معدنی محلول کاهش کمی می‌یابند. جذب آلاینده‌های آلی توسط کربن فعال صورت می‌گیرد. این آلاینده‌ها هنگامی که با کربن فعال تماس می‌یابند، جذب سطح ذرات کربن می‌شوند. بعد از تکمیل ظرفیت جذب، کربن مجددا احیا شده و دوباره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲) تصفیه بیولوژیکی فاضلاب: تصفیه بیولوژیکی پساب‌ها، به دو روش هوازی (استفاده از باکتری‌های گوناگون هوازی موجود در فاضلاب) و بی هوازی (استفاده از باکتری‌های بی هوازی برای تصفیه فاضلاب و لجن) انجام می‌شود. از آن‌جا که مواد آلی موجود در فاضلاب‌ها، منبع غذایی بسیاری از میکروارگانیسم‌ها هستند، اساس حذف آلاینده‌ها در جریان‌های تصفیه بیولوژیکی بر این پایه بنا شده است. در این شیوه شرایط محیطی مانند وجود اکسیژن کافی، مواد غذایی معدنی، میزان قلیایی بودن محیط و حرارت آن، باید در حدی نگهداشته شود تا رشد میکروب‌ها درون پکیج تصفیه فاضلاب به خوبی صورت گیرد.

۳) تصفیه شیمیایی فاضلاب: تصفیه شیمیایی فاضلاب‌ها در چندین دهه پیش مورد توجه بود اما به‌دلیل هزینه‌های بسیاری که داشت مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. با قوانین جدید درمورد خروجی استاندارد فاضلاب‌ها، تصفیه شیمیایی به امری ضروری بدل شده است. یکی از مرسوم‌ترین شیوه‌های تصفیه شیمیایی فاضلاب، تزریق کلر و یا تزریق ازن برای ضدعفونی کردن و گندزدایی پساب می‌باشد. علاوه بر این، در این شیوه با استفاده از منعقدکننده‌هایی مانند آهک، آلوم، نمک‌های فریک یا پلی الکترولیت‌های مصنوعی، ذرات به یکدیگر می‌چسبند و با تبدیل شدن به لخته‌های بزرگ، فرآیند ته‌نشینی آن‌ها راحت‌تر صورت می‌گیرد.

جمع‌بندی استفاده از پکیج

در دنیای مدرن همه مراکز انسانی، بهداشتی و صنعتی می‌بایست با استفاده از تصفیه فاضلاب‌های خود، علاوه بر کاهش هزینه‌های مصرفی در بلندمدت، به حفظ محیط زیست و منابع آبی محدود در دنیا کمک کنند. پکیج‌های تصفیه فاضلاب با توجه به ظرفیت آن‌ها رنج قیمتی متفاوتی دارند. اما با توجه به هزینه‌ی سایر شیوه‌های تصفیه فاضلاب‌ها، این پکیج‌ها را می‌توان با قیمتی مناسب‌تر تهیه کرد.