چه موقع مهندسان تاسیسات از خواب تکانده می‌شوند؟
مهندس مزدک صدری افشار
مدرس مهندسی تاسیسات
سال 1374 درست 5 سال بعد از زلزله ویرانگر رودبار و منجیل که در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۳۱ خردادماه ۱۳۶۹ روی داد در مقاله‌ای در مورد لزوم ایمن‌سازی تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان‌های مهم در نشریه ((حرارت و برودت)) نوشتم و تأکید کردم که بیمارستانی که بعد از زلزله هر یک از اجزای حیاتی و تاسیساتی خود را نداشته باشد بیمارستان نخواهد بود و نمی‌تواند سرویس دهد حتی اگر ساختمانی سالم داشته باشد.
حدود 15 روز بعد از زلزله ۶٫۶ ریشتری که در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ بم را لرزاند در ویژه‌نامه زلزله نشریه «تهویه مطبوع» من و همکارانم نوشتیم که ساختمان‌های مهم حتماً باید دارای طرح و ساخت مقاوم به زلزله برای تاسیسات برقی و مکانیکی باشند تا بتوانند به مدیریت بحران کمک کنند.
زلزله کرمانشاه در ساعت 21:48 روز 21 آبان 1396به قدرت 3/7 ریشتر باعث شد که دو بیمارستان در دو شهر استان کرمانشاه به دلیل قطع برق دائم و اضطراری‌شان تخلیه شوند و این نظر مرا تائید کرد. نکته اسف‌بار تر آنکه معمولاً بیمارستان‌ها باید از هر ساختمان دیگر نسبت به زلزله مقاوم‌تر باشند اما آمار در شهرهای مختلف خلاف این را ثابت کرد و بدتر از آن اینکه در هر ساختمانی پله‌های فرار باید مقاوم‌تر باشند و در این بیمارستان‌ها پله‌های فرار بیش از نقاط دیگر آسیب‌دیده بودند!
این یعنی یک یا همه امور مهندسی طراحی، ساخت، نظارت، راه‌اندازی، بهره‌برداری و همچنین مصالح ساختمانی نیز دارای نقایص جدی هستند. اگر بیشتر بررسی شود شاید امور مقرراتی را نیز باید به آن‌ها اضافه کرد.
از 1369 تا 1396 درست 27 سال گذشته است. اما هنوز هیچ اتفاقی در طرح و اجرای ساختمان‌ها از لحاظ تاسیسات ضد زلزله نیفتاده است!
ما حتی از لحاظ لرزه‌گیرها و انبساط‌گیرهای عادی در کشور دچار فقر تولید و واردات هستیم و در به‌کارگیری و طراحی آن‌ها نیز دانش و تجربه چندانی نداریم چه برسد به انواع ضد زلزله آن‌ها.
حقیقت آن است که دانشگاه‌ها دیگر هیچ‌چیز به دانشجویان آموزش نمی‌دهند و چنین کارهای حرفه‌ای را باید در آموزشگاه‌های تخصصی و توسط افراد مجرب و به مدد فناوری‌های آموزشی مدرن و کتاب و کاتالوگ و فیلم و غیره و به‌صورت بازدیدهای فنی از پروژه‌ها و غیره آموزش داد و گرفت.
حتی باید مهندسانی به کشورهای دیگر اعزام شده و مسائل ایمن‌سازی ضد زلزله را از آن‌ها آموزش دید.
ما مهندسان تاسیسات به وجه ایمنی تاسیسات کمتر توجه می‌کنیم و در طرح‌ها و اجرا به حوادث کمتر فکر می‌کنیم. کافی است یک‌بار با دید یک بازرس ایمنی(با همین تجربه کم و عدم آموزشمان در زمین‌های HSE) به یکی از کارهای خود و دیگران نگاه کنیم و ببینیم آیا هنگام زلزله و سیل ایمن هستند و به افراد ساکن در ساختمان‌ها و تاسیسات شهری آسیبی نمی‌زنند؟ بعد به دنبال مقررات طرح و نصب تاسیسات برقی و مکانیکی در کشورهای پیشرفته باشیم و ببینیم چقدر از دنیا عقب هستیم و چقدر راه داریم تا به آن‌ها برسیم و آنگاه ادعای ساخت ساختمان‌های ایمن را داشته باشیم.
آیا بعد از گذشت 27 سال اصحاب تاسیسات ما از غار خود بیرون خواهند آمد؟
انتهای خبر