شکاف تکنولوژی در صنعت ساختمان

محمد تهرانی

کارشناس بخش مسکن

 

 

به گزارش تاسیسات نیوز، موضوع نگهداری ساختمان‌ها از جمله مواردی است که ساختمان‌های با اندازه متوسط به آن توجه نمی‌کنند.

اساس کار در این‌گونه ساختمان‌ها بدین‌گونه است که ساکنان، هیات‌مدیره‌ای را انتخاب می‌کنند و نگهداری ساختمان از سوی این اعضا انجام می‌شود.

تعریف نگهداری نیز به بررسی وضعیت آسانسور و موتورخانه ساختمان محدود شده است، درحالی‌که نگهداری از ساختمان تعریفی فراتر داشته و امری کاملا تخصصی است. دلیل این برخورد با بحث نگهداری ساختمان به این موضوع بازمی‌گردد که صنعت ساختمان‌سازی در ایران از مسیر علمی خود فاصله گرفته است و سرمایه‌گذار، در بخش ساخت‌وساز مستقیما ورود می‌کند.

نتیجه نیز عاقبت به این صورت است که نقشه as will (نقشه جزییات داخلی) از قبل تعبیه نشده و برنامه‌ای برای آینده ساختمان در نظر گرفته نمی‌شود.خوشبختانه در سال‌های اخیر با ورود سازمان نظام مهندسی شاهد بهبود نسبی در این حوزه هستیم. البته در بخش گاز مواردی از گذشته اعمال شده است؛ ولی در بخش برق به‌تازگی ورود صورت گرفته است.

ضمن اینکه در بخش سازه نیز نظارتی به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود. یکی از دلایل حساسیت در این بخش، قرار گرفتن تهران و برخی مناطق کشور در منطقه زلزله‌خیز است.نگهداری ساختمان اگر تعریفی فراتر از موارد فعلی در ذهن سازندگان و ساکنان داشته باشد، باعث افزایش عمر سازه خواهد شد. این درحالی است که بنا به آمار غیررسمی، عمر ساختمان در شهر تهران حدود 35 سال است؛ درحالی که این رقم باید چیزی در حدود 100 سال باشد. اختلاف میانگینی که نشان از اتلاف سرمایه، انرژی و امکانات دارد.

نگهداری از مصالح و تجهیزات باعث افزایش عمر ساختمان می‌شود. در بخش تجهیزات، به‌دلیل سرعت پیشرفت تکنولوژی، نیاز است هر 20 سال یک‌بار تغییرات جدی صورت بگیرد.

به همین دلیل، بخش تجهیزات را به دو حوزه مختلف تقسیم می‌کنند. این جداسازی حوزه‌ها موجب می‌شود تا تغییرات به‌صورتی کم‌خرج و در عین حال با عملکردی بالاتر صورت بگیرد. بخش اول تبدیل انرژی و دومی انتقال انرژی است. با استفاده از مصالحی با کیفیت بالاتر و نیز حفاظت‌هایی مثل رنگ یا کاتدی، می‌توان عمر تاسیسات انتقالی را افزایش داد.

از طرف دیگر ارتقای سیستم‌های تبدیل انرژی، موجب افزایش بهره‌وری متناسب با تکنولوژی می‌شود. ناگفته نماند که تاسیسات اگر به‌صورت مرکزی طراحی و اجرا شوند، عمر بیشتری خواهند داشت، زیرا فردی متخصص مسوول اداره آن است.در بخش نمای ساختمان نیز با تنوع و پراکندگی بسیار زیاد مواجه هستیم.

یک دلیل این است که اساسا مبنایی برای طراحی نما اعمال نشده است و عمدتا با نماهایی سنگین، ساخته شده از سنگ و سیمان مواجه هستیم که نگهداری نما را با معضل مواجه کرده است. ممکن است این نما در 10 سال اول بسیار چشم‌نواز باشد، لیکن در سال‌های بعد با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهد شد. از سوی دیگر واقع شدن در منطقه‌ای زلزله‌خیز، ریسک استفاده از نماهای سنگین را افزایش می‌دهد، زیرا نیروی وارد شده به ساختمان، ارتباط مستقیمی با جرم ساختمان دارد. استفاده از نماهای خشک همچون سرامیک‌های ابعاد بزرگ که قابل نظافت هستند، در این شرایط توصیه می‌شود، ضمن اینکه شهرداری نیز توصیه جدی دارد که اگر ارتفاع ساختمان از حدی بیشتر شد، از نمای خشک استفاده شود.

استفاده از شیشه یکی دیگر از مثال‌های نمای خشک است؛ ولی به‌دلیل اقلیم گرم ایران، لازم است به صورت پوششی به انجام برسد. ورود پرتو خورشید، خود باعث ایجاد گرمایش در فضای داخلی ساختمان می‌شود که ساختمان را نیازمند مصرف انرژی برای انتقال گرما به بیرون می‌کند. باید طراحی شیشه به گونه‌ای صورت بگیرد که نما به صورت خود به خود، این انرژی را به بیرون انعکاس دهد. استفاده از نماهای خشک، نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش در قشر متخصص است تا از این طریق به سرمایه‌گذار منتقل شود.

با اینکه در ایران صنعت کاشی قدمت بسیار زیادی دارد، با این حال به‌دلیل عدم هماهنگی این صنعت با تکنولوژی روز، امکان بهره‌برداری از آن در نمای ساختمان میسر نیست.موضوع دیگری که باید در حوزه ساختمان‌های متوسط مطرح شود، بحث بیمه کردن ساختمان‌ها است. موضوعی که متاسفانه به چشم هزینه به آن نگاه می‌شود؛ درحالی که نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. با شهری 70 هزار هکتاری مواجهیم که تمامی ساختمان‌های آن نوساز نیستند.

در نتیجه باید تمامی ساختمان‌ها از زوایای مختلف بررسی شود. کارشناسان بیمه با بررسی تجهیزات و امکان آسیب‌دیدگی آنها، حق بیمه را تعیین می‌کنند. حق بیمه‌ای که رابطه‌ای معکوس با کیفیت اجرای سازه و عملکرد ساختمان دارد. اجرای این طرح از دو سو دارای ثمرات مثبتی است. اول اینکه ساختمان‌های در حال ساخت با اعمال تغییرات کیفی، باعث کاهش حق بیمه در آینده می‌شوند.

از سوی دیگر ساختمان‌های ساخته شده در گذشته سعی می‌کنند با اعمال موارد مد نظر بیمه، ضمن کاهش خطرات، حق بیمه کمتری پرداخت کنند. به این صورت که ساختمان از سوی تعدادی کارشناس مورد بررسی قرار می‌گیرد و با رفع موانعی که ساختمان را در وضعیت خطر قرار داده، موجب کاهش حق بیمه می‌شود. برآیند این اقدامات موجب می‌شود تا شهری سالم‌تر با آسیب‌پذیری کمتر داشته باشیم.

 

 

 

 

 

انتهای خبر