روش‌های نوین تامین مالی در پروژه‌های آب و فاضلاب استان اصفهان
هاشم امینی
مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان
به گزارش تاسیسات نیوز، در سال‌های اخیر محدودیت شدید تخصیص منابع مالی دولتی، مابه التفاوت فاحش قیمت تولید و فروش آب، اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها عامل اصلی توقف عملیاتی شدن و به تاخیر افتادن بهره‌برداری از طرح‌های آبرسانی و تاسیسات فاضلابی شده که این مساله مشکلات بسیاری را برای سلامت مردم و محیط‌زیست به دنبال داشته است.
با توجه به بند یک سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری مبنی بر «تامین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به‌منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تاکید بر ارتقای درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط»، و مطابق بیانات رهبر معظم انقلاب و تاکید ایشان باید برای پیشرفت اقتصاد کشور از ظرفیت‌های درون کشور و مردم استفاده کرد.
توسعه و ترویج روش‌های تامین منابع مالی و ارائه راهکارهای مناسب برای برون رفت از این مشکل و تسریع در اتمام طرح‌های نیمه‌تمام از جمله مواردی است که در آب و فاضلاب استان اصفهان به جدیت دنبال می‌شود و این شرکت با به‌کارگیری ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری، استفاده از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و بهره‌گیری از روش‌های مختلف تامین منابع مالی مانند بیع متقابل( Bay Back)، BOT، BOO، فاینانس خارجی و داخلی درصدد تسریع انجام و بهره‌برداری از پروژه‌ها است.
از سوی دیگر استان اصفهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های صنعت با هشت هزار واحد صنعتی، همواره نقش بسزایی در تولیدات صنعتی کشور به‌ویژه در بخش فولاد داشته و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی سال‌های متوالی است که با خشکسالی مواجه شده و پیامدهای این پدیده موجب کاهش و محدودیت شدید منابع آب در این استان شده و تنها راه برون‌رفت از شرایط کنونی و غلبه بر خشکسالی استفاده درست و بهینه از منابع موجود آب و آب‌های نامتعارف است. در نتیجه باید تدابیری اتخاذ شود که نیاز آبی در بخش‌های مختلف مدیریت شود و به‌نوعی تعادل میان تقاضا و مصارف آب صورت گیرد.
چرخه عمر يك پروژه بر اساس اولويت داراي سه حيطه كاري تامين منابع مالي، مرحله طراحي و اجرا و مرحله بهره‌برداري است كه تامين منابع مالي مهم‌ترين عامل در اجرايي شدن پروژه‌ها است و فقدان منابع مالي كافي و نيز عدم تخصيص اعتبارات يكی ازچالش‌هاي اصلي عدم اجرایی شدن پروژه‌ها است. انديشيدن راهكاري براي تامين منابع مالي مورد نياز پروژه از مراحل اوليه براي اطمينان از به انجام رسيدن پروژه است.
در دنياي امروز براي فائق آمدن بر اين چالش، شيوه سرمايه‌گذاري پروژه‌ها دچار تغييرات عمده اي شده و دولت‌ها و شركت‌ها از شيوه‌هاي جديدي به‌منظور سرمايه‌گذاري در پروژه‌ها استفاده مي كنند. دستيابي به توسعه و رشد اقتصادي تنها در پرتو سرمايه گذاري در طرح‌هاي زيربنايي اقتصادي امكان‌پذير است.
در روش‌های تامین منابع مالی سنتي؛ طرح‌ها و پروژه‌هاي زيربنايي در قلمرو بخش عمومي قرار داشته و از سوی دولت تأمين مالي، ساخته و مورد بهره‌برداري قرار مي‌گرفته است. با توجه به وضعیت اقتصادی دهه اخیر و با توجه به تغییر سطح شهرنشینی بسياري از كشورها قادر نيستند به تقاضاهاي روزافزون در بخش زيربنايي اقتصادي پاسخ دهند، چراكه برای ساخت پروژه هاي زيربنايي احتياج به سرمايه كلان، ارز خارجي، تكنولوژي پيشرفته و مديريت كارآمد دارند.
بنابراين بدون حضور فعال طرف‌هاي تجاري و بدون مشاركت بخش خصوصي قادر به پاسخگویی اقتصادي به تقاضاي رو به افزایش در‌بخش زيربنايي نیستند. يكي از مكانيزم‌هايي كه در جهت حل و فصل معضل تامین منابع مالی در پروژه‌هاي زيربنايي مورد توجه كشورهاي در حال توسعه قرار گرفته استفاده از قراردادهاي سرمایه‌گذاری است.
اجرایی شدن برجام و قرار گرفتن در دوره پسابرجام فرصتی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و انتقال تکنولوژی روز دنیا فراهم کرده است. شرکت آب وفاضلاب استان اصفهان با تبدیل پروژه‌های آب و فاضلاب به مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری باعث افزایش توان علمی و مالی و پیشبرد پروژه‌های آب و فاضلاب شده است.
در این راستا لازم است با اصلاح فرهنگ سرمایه پذیری و ایجاد نگاه مثبت به توان مالی و علمی سرمایه‌گذاران که شریک دولت در توسعه و پیشرفت ایران اسلامی هستند باعث حفظ، ایجاد انگیزه و جذب سرمایه‌گذاران به‌عنوان راهگشای رونق اقتصادی و اقتصاد مقاومتی شویم. شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تا پایان مردادماه 1395 موفق به جذب و استفاده 20 هزار میلیارد تومان سرمایه بخش خصوصی شده است که این شرکت به‌عنوان یکی از پیشروترین شرکت‌های آب و فاضلاب، نیز با استفاده از روش‌های مختلف فاینانس خارجی، بیع متقابل، فاینانس جاری، BOT و BOO قراردادهایی به مبلغ تجمعی ششصد میلیارد تومان منعقد کرده است ودر حال برنامه‌ریزی، رایزنی و مذاکره با سرمایه‌گذاران برای جذب یک هزار میلیارد تومان در دوسال آینده است.
قرارداد فاینانس خارجی با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا و با هدف بومی‌سازی تکنولوژی اولین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با همکاری کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های ایرانی و چینی در جهت بازسازی شبکه فاضلاب شهر اصفهان است. در بخش بیع متقابل مهم‌ترین قرارداد منعقده با حضور سرمایه‌گذاران داخلی، قرارداد بیع متقابل با شرکت فولاد مبارکه اصفهان و با هدف ایجاد و تکمیل تاسیسات فاضلاب هفت شهر استان است.
استفاده از روش بیع متقابل به‌دلیل محدودیت منابع دولتی، ایجاد تحول در اقتصاد، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و لزوم استفاده بهینه از پساب ازجمله روش‌های پر بهره برای طرفین است. فاینانس جاری نیز با استفاده از سرمایه‌گذاران داخلی و با استفاده از همیاری مردمی در راستای ایجاد شبکه‌های فاضلاب به‌کارگرفته شده است.
در نهایت روش‌های BOT و BOO از موارد کاربردی بوده است. احداث نیروگاه بیوگاز تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب اصفهان با هدف خرید تضمینی برق در ازای واگذاری حق استحصال گاز به روش BOT است. در مورد روش BOO نیز خرید تضمینی آب با ایجاد تاسیسات آب شیرین‌کن در شهرهای مهاباد اردستان و فرخی و با هدف بهبود کیفیت آب شرب صورت گرفته است.
انتهای خبر