چرخش انقلابی در سیاست‌های بین‌المللی و انرژی کوبا
رضا پاکدامن
کارشناس حقوق انرژی
به گزارش تاسیسات نیوز، بلافاصله پس از پیروزی انقلاب کوبا در سال 1959 و استقرار دولت سوسیالیستی و ضد امپریالیستی و ضد‌آمریکایی کلیه روابط کوبا با آمریکا قطع شد و تنش سیاسی و نظامی بین دو کشور برای چند دهه ادامه داشت. طی این دوره که بیش از نیم قرن به طول انجامید، روابط اقتصادی کوبا با جهان به‌جز بلوک شرق به شدت تحت تاثیر منفی قرار گرفته بود.
نظام اقتصادی سوسیالیستی به بخش‌های مختلف اقتصاد و رفاه عمومی کوبا آسیب‌های زیادی وارد کرد و یکی از بخش‌هایی که در پی اتفاقات رخ داده بسیار آسیب‌پذیر شد، بخش انرژی بود.بخش انرژی در این کشور به علت وابستگی 95 درصدی نیروگاه‌های این کشور به نفت، گاز و گازوئیل وارداتی همواره در مضیقه قرار داشت. از طرفی منبع درآمدی دولت در آن سال‌ها برای خرید منابع انرژی از خارج بسیار محدود بود.
طی دوران شوروی، نفت مورد‌نیاز کوبا از سوی این متحد و حامی اصلی تامین و در قبال امتیازات سیاسی به این کشور اهدا می‌شد، اما فروپاشی شوروی و قطع جریان نفت مجانی، در دهه 90 شوک بزرگی به کوبا وارد کرد. با قدرت گرفتن چاوز در ونزوئلا و تامین نفت کوبا به روش قبل تا حدی مسکنی برای ساختار اقتصادی بیمار این کشور کوبا فراهم شد.
طبق قرارداد بین دو کشور، ونزوئلا روزانه 90هزار بشکه نفت به کوبا ارسال می‌کرد و در مقابل، کوبا دکتر و معلم به ونزوئلا اعزام می‌کرد، اما اکنون با تشدید مشکلات سیاسی داخلی در ونزوئلا، وضعیت بخش انرژی کوبا نیز به مخاطره افتاده است. رائول کاسترو رهبر جدید کوبا در اجلاس اخیر حزب کمونیست اعلام کرد که میزان ارسال نفت از ونزوئلا در حال کاهش است.
وی با درک واقعی شرایط داخلی و بین‌المللی، تصمیمات استراتژیک و کاملا متفاوت با برادرش فیدل اتخاذ کرده است. پرهیز از تنش سیاسی در روابط بین‌الملل و حرکت سریع به سمت عادی‌سازی روابط با آمریکا، گام بزرگی بود که از سوی او با قاطعیت و سرعت برداشته شد. سفر سال گذشته اوباما به کوبا نه تنها نقطه عطفی در روابط دو کشور، بلکه در تاریخ روابط بین‌الملل محسوب می‌شود.
باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا پس از یک دوره 55 ساله قطع روابط سیاسی و دیپلماتیک دو کشور، طی روزهای اخیر سفیر جدید این کشور در کوبا را منصوب کرد. این تحرکات سیاسی با هدف بسترسازی برای جذب سرمایه‌گذاری و دانش فنی روز دنیا برای جامعه کوبا، خصوصا در بخش انرژی بسیار ضروری بود، زیرا یک دهه برنامه‌های داخلی دولت فیدل کاسترو برای اصلاح الگوی مصرف انرژی و کاهش وابستگی به نفت بی‌نتیجه مانده و این کشور هم اکنون در شرایط بحرانی قرار گرفته است. دولت جدید کوبا توجه ویژه به بخش انرژی در نظر دارد، سهم انرژی‌های نو از 4 درصد فعلی را تا سال 2030 به 24 درصد برساند.
همچنین دولت در نظر دارد از طریق انرژی‌های نو خورشیدی، بادی و مزارع نیشکر GW 2.1 به ظرفیت تولید برق این کشور بیفزاید که طبق برآورد دولت کوبا تحقق این هدف 3.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد که قطعا اقتصاد کوبا توان پرداخت این هزینه‌ها را نداشته و این کشور نیاز به جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد.
اخیرا یک شرکت انگلیسی برای اجرای پروژه انرژی خورشیدی 50 مگاواتی در منطقه آزاد Mariel که در حومه هاوانا قرار دارد به توافق رسیده است. طبق سیاست‌های جدید کوبا، شرکت‌های خارجی به‌جای الزام به مشارکت با شرکت‌های دولتی کوبایی، اجازه 100درصدی برای سرمایه‌گذاری یافته‌اند. در راستای سیاست‌های جدید کوبا، بهمن ماه سال‌جاری (فوریه 2017) هاوانا میزبان اجلاس بین‌المللی نفت و گاز به منظور معرفی مشوق‌های قانونی و جذابیت‌های بخش نفت و گاز این کشور به شرکت‌های نفتی بین‌المللی خواهد بود.
این تغییر شجاعانه چند دهه سیاست‌های غلط از سوی مقامات کوبایی، در صورت مدیریت هوشمندانه قطعا موجب بهبود شرایط زندگی مردم کوبا خواهد شد. کماکان مسائل حاد سیاسی حل نشده بین آمریکا و کوبا، از جمله عدم رفع تصرف آمریکا از گوانتانامو که جزو خاک کوبا محسوب می‌شود، بین دو کشور حاکم است. بیش از نیم قرن تلاش دولت کوبا برای رفع تصرف آمریکا از این منطقه بی‌نتیجه مانده است اما باید دید روابط این دو کشور در آینده چه تغییراتی برای دولت کوبا به همراه خواهد داشت؟
منبع: دنیای اقتصاد
انتهای خبر