تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: درگیریهای مسلحانه، علاوه بر تأثیر مستقیم بر زندگی انسانها، تخریبهای وسیعی را بر محیطزیست به جا میگذارند. در سالهای اخیر، حمایت از محیطزیست در زمان جنگ و کاهش آسیبهای زیستمحیطی به یکی از موضوعات اصلی جامعه بینالمللی تبدیل شده است. این نظرها بر اساس شواهدی از جنگهای گذشته شکل گرفته که نشان میدهند تخریب زیستمحیطی ناشی از جنگها میتوانند پیامدهایی را بسیار گستردهتر از زندگی کوتاهمدت کنند.
کارشناسان معتقدند؛ تحقیقات علمی عملی درباره سلاح های شیمیایی، فلزات سنگین، و صنایع صنعتی که انجام می شوند می توانند ده ها یا حتی قرن ها باقی بمانند. اینها از طریق خاک و آب به جوامع محلی منتقل میشوند و تأثیر منفی بر سلامت انسانها، حیوانات و گیاهان دارند. برای مثال، در جنگ ویتنام، استفاده از مواد شیمیایی مانند «عامل نارنجی» باعث آلوده شدن بخشهای وسیعی از جنگلها و منابع آب میشود که تا امروز آن را برای اکوسیستم و سلامت جوامع محلی پابرجا کرده است.
آنچه که بدیهی است، تخریب محیطزیست در جنگها، باعث افزایش خطرات سلامتی و کاهش شاخص های اقتصادی جوامع میشود، مردم محلی از منابع طبیعی و کشاورزی برای معیشت خود بهرهمند میشوند، در نتیجه این امر (جنگها)، آسیبهای ناشی از آن باعث مشکلات اقتصادی میشوند و این آسیبها به تبعات ناشی از جنگ نیز اضافه میشوند و هزینههای اقتصادی و اجتماعی سنگین را برای مردم اضافه میکنند.
در جوامع بینالمللی، توجه به حقوق محیطزیست در زمان جنگ بهعنوان یک موضوع مهم تلقی می شود، در این راستا سازمانهای بینالمللی، مانند سازمان ملل متحد، تلاش کردهاند قوانینی برای حفاظت از محیطزیست در زمان جنگ تدوین کنند. برای مثال، پروتکلهای الحاقی به کنوانسیون ژنو و قطعنامههای سازمان ملل، اصولی را برای محدود کردن تخریب محیطزیست در زمان جنگ تغییر دادهاند، با این حال، هنوز هم خلأهایی در اجرای این قوانین وجود دارد و بسیاری از مردم به این اصول پایبند هستند. از این رو برای کاهش تخریبهای زیستمحیطی در جنگها، افزایش آگاهی و آموزشهای نظامی و غیرنظامی همگانی ضروری است. آموزشهایی در زمینه روشهای جنگی با کمترین تأثیرات زیستمحیطی، احترام به زیستگاهها و منابع طبیعی، و اهمیت حفاظت از محیط زیست از جمله این اموارد می باشد. در نهایت، حمایت از محیطزیست در جنگهای مسلحانه نه تنها به حفظ زیست بومهای طبیعی کمک میکند، بلکه برای بقای انسان و توسعه پایدار نیز حیاتی است. نیاز به توجه بینالمللی به این موضوع، تنظیم و اجرای قوانین و ارزیابی اطلاعات عمومی از اهمیت حفظ محیطزیست در شرایط جنگی از گامهای اساسی در این زمینه است که همه کشورهای باید به منظور نجات «زمین» و «خود» به آن پایبند باشند.