گودبرداری‌های غیر اصولی به دلیل عدم ارجاع کار توسط شهرداری به نظام مهندسی باعث بروز حوادثی همچون ریزش ساختمان و متضرر شدن افراد می‌شود.
به گزارش تاسیسات نیوز، هر چند وقت یکبار اخباری از حوادث ناشی از گودبرداری‌هایی خطرناک در تهران و سایر شهرها شنیده می‌شود که تعدادی از آن‌ها منجر به فوت یا مصدوم شدن تعدادی از مردم می شود.
نظارت بر گودبرداری‌های خطرناک باید از طرف نظام مهندسی و همچنین شهرداری‌ها صورت گیرد که به دلیل ناهماهنگی‌ها بین شهرداری و نظام مهندسی در بحث ارجاع کار، شاهد گودبرداری های غیر اصولی بوده ایم. نمونه آن ۲۶ بهمن امسال بود که گودبرداری غیر استاندارد در نسیم شهر باعث ریزش ساختمان ۵ طبقه شد.
سازنده (مجری) بر اساس ماده ۳ دستورالعمل اجرایی گودبرداری باید دارای پروانه اشتغال به کار اجرای ساختمان از وزارت راه و شهرسازی باشد و در صورتی که گودبرداری با خطر زیاد باشد بر اساس ماده ۶ همان دستورالعمل باید از شخص حقوقی (شرکت‌های پیمانکار ساختمانی) استفاده شود.
مجری گودبرداری موظف است تا با به کار گرفتن کارکنان واجد صلاحیت، ایمن کردن محیط کار و مصون و محفوظ کردن سلامت و بهداشت تمام کارگرانی که در کارگاه مشغول به کار هستند، اقدام به اجرای پروژه کند. همچنین مصون و محفوظ کردن سلامت و بهداشت تمامی افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (تا شعاع مؤثر) کارگاه ساختمانی هستند یا عبور و مرور، فعالیت یا زندگی می‌کنند، بر عهده مجری است.
بر اساس بند‌های ۱، ۲ و ۱۲ مبحث دوازدهم از مقررات ملی ساختمان، تجهیزات و مصالح ساختمانی باید در جایی قرار داده شوند که حوادثی برای عابران، خودروها، تأسیسات عمومی، ساختمان‌ها و… به وجود نیاورند. حفاظت و مراقبت از ابنیه، خودروها، تأسیسات، تجهیزات و نظایر آن در داخل یا مجاورت کارگاه ساختمانی بخشی دیگر از وظایف مهندس یا شرکت سازنده است.
البته مجری باید قبل از اقدام به کار گزارش بررسی وضعیت ساختمان‌های مجاور که توسط مهندس طراح تهیه شده است را کنترل و در صورت وجود اشکال یا ایراد جهت رفع آن جلسه‌ای با مهندس طراح و مهندس ناظر برگزار کند.
مسئولیت‌های مهندس طراح
تمامی طرح‌های ساختمانی و نقشه‌ها و مدارک فنی آن از جمله معماری، سازه و… باید توسط طراح و در حدود صلاحیتی که در زمینه طراحی دارا است، صورت گیرد.
طراح یا محاسب سازه ساختمان، شخصی شاغل به کار در دفتر مهندسی یا یک شرکت طراحی ساختمان است که بر اساس پروانه اشتغال به کار مهندسی مسئولیت کار را بر عهده گرفته و باید پیش از آغاز کار، از محل ملک بازدید کرده و از وضعیت و موقعیت محوطه از لحاظ موارد مؤثر در تعیین کلیت سامانه‌های سازه و محاسبات فنی ذی‌ربط اطلاع پیدا کند. طراح همچنین باید گزارش بررسی وضعیت ساختمان‌های مجاور را به مهندس مجری ارائه کند.
مسئولیت‌های مهندس ناظر
همانگونه که از اسم مهندس ناظر مشخص است، ناظر شخص حقیقی یا حقوقی است که بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی نظارت می‌کند. ناظر باید بر عملیات گودبرداری نظارت متناوب داشته و به ازای هر مرحله گودبرداری یا حداکثر هر ۳ متر عمق گودبرداری اقدام به ارائه گزارش‌های وضعیت گودبرداری به شهرداری کند و در صورت مشاهده موارد تخلف از ناحیه عوامل اجرایی در حین کار، موظف است علاوه بر تذکر کتبی به مجری موارد تخلف را به شهرداری و سازمان نظام‌مهندسی اعلام کند.
مسئولیت نهاد‌های قانونی در گودبرداری‌ها
علاوه بر مسئولیت‌های ذکرشده، شهرداری‌ها، سازمان نظام مهندسی و ادارات راه و شهرسازی سراسر کشور از نظر صدور مجوز ساخت، ارائه مجوز به مهندسان و شرکت‌های واجد صلاحیت و نظارت بر نقشه‌ها و پیشرفت کار، مسئولیت‌هایی را بر عهده دارند.
برخی از شهرداری‌ها از قوانین نظام مهندسی تمکین نمی کنند
رامین کرمی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: در اطراف شهر تهران ۴۸ منطقه شهرداری داریم که در ۴۲ منطقه دفتر نمایندگی داریم، اما شاهد آن هستیم که برخی از شهرداری‌ها از قوانین نظام مهندسی تمکین نکرده اند و عدم تطابق کار‌های صورت گرفته در داخل نظام مهندسی با خارج از آن مشکلاتی را ایجاد کرده و این امور خارج از سیستم کار خلاف قانون است.
به گفته رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با این اقدامات منافع مردم صدمه دیده است. در حادثه گودبرداری غیر اصولی نسیم شهر اصلا مشخص نیست که نظارت بر گودبرداری وجود داشته و یا استحکام سازی صورت گرفته یا خیر و آیا سازه‌های نگهبان وجود داشته است؟ در این بخش شهرداری از این قوانین تمکین نمی‌کنند چرا که متراژ ساختمان‌ها در این مناطق کوچک بوده و دقت نظر بالاتری می‌خواهد.
او گفت: وظیفه سازمان نظام مهندسی آن است که نظارت بر عملکرد داشته باشد، اما در حال حاضر کار از سیستم ما ارجاع نشده طبق قانون باید مشخص شود در زمان گود برداری سر ساختمان چه افرادی باید حضور داشته باشد.
کرمی می‌گوید: در برخی از موارد شاهد آن هستیم که ارجاع کار از سوی شهرداری ها به نظام مهندسی نمی‌رسد که این موضوع را با شورای عالی مطرح کرده ایم و امیدوار هستیم تا چند ماه آینده کیفیت در این بخش افزایش یابد.
