نور ابراختر ۲۱ میلیون ساله را اینجا ببینید

ستاره‌شناسان طی چند روز گذشته، تلسکوپ‌های خود را به سوی یک جرم آسمانی آشنا نشانه گرفتند تا به یک رویداد نادر نگاه کنند. این رویداد، یک ابرنواختر جدید است که به معنای واقعی کلمه منفجر شده اما نور آن پس از ۲۱ میلیون سال به زمین رسیده است.

به گزارش تاسیسات نیوز، و به نقل از اسپیس، ابرنواختر جدیدی در یک کهکشان فراتر از کهکشان ما ظاهر شده است. این کهکشان معروف به «کهکشان فرفره»(Pinwheel Galaxy) که «مسیه ۱۰۱»(Messier ۱۰۱) یا «ام۱۰۱»(M۱۰۱) نیز نامیده می‌شود، یک کهکشان مارپیچی بزرگ پر از پیچ و تاب است که اگر آسمان به اندازه کافی تاریک باشد، می‌توان آن را با یک تلسکوپ کوچک مشاهده کرد. برای دیدن آن، به یک میدان دید وسیع و یک عدسی چشمی نیاز دارید.

عکس‌هایی که با نوردهی طولانی همراه باشند، می‌توانند بازوهای مارپیچی این کهکشان را نشان دهند. در برخی از عکس‌هایی که طی روزهای اخیر گرفته شده‌اند، ستاره جدیدی ظاهر شده است که در هیچ یک از عکس‌های پیشین ظاهر نشده بود اما این به هیچ وجه یک ستاره جدید نیست، بلکه یک ستاره در حال مرگ است.

نور این ابرنواختر پس از ۲۱ میلیون سال به زمین رسیده است
یک انیمیشن ترکیبی از کهکشان فرفره که ظاهر ابرنواختر را به وضوح نشان می‌دهد
«استیون بلاویا»(Steven Bellavia) عکاس نجومی ساکن لانگ آیلند، نیویورک، این انیمیشن را با ترکیب عکس‌های ثبت‌شده در ۲۱ آوریل و ۲۱ مه تولید کرده است
کهکشان فرفره حاوی این ابرنواختر، در نزدیکی مرزی قرار دارد که صورت فلکی «خرس بزرگ» یا «دب اکبر»(Ursa Major) را از صورت فلکی «گاوران»(Boötes) جدا می‌کند. اگر صورت‌واره «ملاقه بزرگ»(Big Dipper) را پیدا کردید، خطی را تصور کنید که بین دو ستاره «اِلیَت»(Alioth) و «مئزر»(Mizar) امتداد دارد.

نور این ابرنواختر پس از ۲۱ میلیون سال به زمین رسیده است
عکس خیره‌کننده «تلسکوپ فضایی هابل» از کهکشان فرفره
این یکی از بزرگترین عکس‌هایی به شمار می‌رود که هابل از یک کهکشان مارپیچی گرفته است
ستاره‌شناسان آماتور که با رصد مسیه ۱۰۱ آشنا هستند، ممکن است این ابرنواختر را از نظر بصری به عنوان یک ذره نور در یکی از بازوهای مارپیچی ببینند. توجه داشته باشید که این کهکشان و ابرنواختر، ساده‌ترین اجرام برای مشاهده کردن در آسمان نیستند. بخشی از دلیل مشکل‌ساز بودن دیدن کهکشان، اندازه ظاهری آن است. اندازه مسیه ۱۰۱ تقریبا یک سوم قطر ظاهری ماه است. بنابراین، روشنایی کلی مسیه ۱۰۱ به اندازه‌ای گسترده است که تضاد بین آن و آسمان پس‌زمینه، درک آن را تا حدودی دشوار می‌کند.

نور این ابرنواختر پس از ۲۱ میلیون سال به زمین رسیده است
عکسی از آسمان شب که موقعیت کهکشان مسیه ۱۰۱ را در نزدیکی صورت‌های فلکی دب اکبر و گاوران نشان می‌دهد
چیزی که در این ابرنواختر جدید می‌بینیم، ستاره‌ای چندین برابر بزرگ‌تر و پرجرم‌تر از خورشید است(بود). اگر چنین ستاره‌ای جایگزین خورشید در منظومه شمسی شود، ممکن است فراتر از مدار مریخ گسترش یابد. ستارگان، انرژی مورد نیاز را با جمع کردن هلیوم در اعماق هسته خود تولید می‌کنند. هنگامی که یک ستاره هلیوم کافی را در هسته خود جمع می‌کند، انرژی خروجی آن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و ستاره به یک غول سرخ مانند «ابط‌الجوزا»(Betelgeuse) در صورت فلکی «شکارچی»(Orion) تبدیل می‌شود.

در چنین ستارگانی، هسته به طور متوالی عناصر سنگین‌تری را تولید می‌کند تا تخریب بی‌وقفه گرانش را متعادل سازد اما هنگامی که هسته ایجاد آهن را آغاز کند، روزهای عمر یک ستاره به شماره درمی‌آیند. فرآیند تشکیل شدن عناصر سنگین‌تر از آهن، به جای تولید انرژی، به مصرف کردن آن می‌پردازد. نهایتا از آنجا که هسته دیگر نمی‌تواند وزن بسیار زیاد ستاره را تحمل کند، فرو می‌ریزد و انفجار فاجعه‌آمیز ابرنواختر آغاز می‌شود. انتشار نور و انرژی حاصل‌ از این رویداد، تقریبا معادل ۱۰ میلیارد ستاره عادی است.

این همان چیزی است که ما اکنون می‌بینیم اما متلاشی شدن ستاره در واقع هفته گذشته اتفاق نیفتاده است زیرا مسیه ۱۰۱ در فاصله تقریبا ۲۱ میلیون سال نوری از زمین قرار دارد. بنابراین، نور حاصل از این انفجار به مدت ۲۱ میلیون سال در فضا در حال حرکت بوده است تا این که سرانجام هفته گذشته به سیاره ما رسید.

ستاره‌شناسان مطمئنا در روزهای آینده به بررسی این ابرنواختر ادامه خواهند داد و هرگونه نوسان در روشنایی را پیش از محو شدن آن مشاهده خواهند کرد.