تاسیسات نیوز/ صدیقه بهزادپور: «سیل ۶ مرداد ماه ۱۴۰۱ تهران به منطقه امامزاده داوود در منطقه کن و سولقان، تاکنون ۷ کشته و ۱۴ مفقودی به همراه داشت.» این خبری است که به آرشیو اخبار و حوادث پایتخت کشور افزوده خواهد شد و البته به این فاجعه، خبرِ حضور مسئولان کت و شلوار پوش جهت رسیدگی در منطقه حادثه نیز مزین خواهد شد!
اما ما هم این فرصت را غنیمت می دانیم و باز هم فریادِ دادخواهی سرخواهیم داد که؛ ” چه کسی پاسخگوی ساخت و ساز در رود دره ها و بستر رودخانه ها در نقاط مختلف به ویژه پایتخت است؟!”
ساخت واحدهای مسکونی و تفریحی در مناطقی چون؛ امامزاده داوود که یکی از مناطق بسیار پربارش تهران است، و این امر که با بارشهای نسبتاً شدید حتماً دچار مشکل خواهد شد، به قدری بدیهی است که به ذهن هر فردی، حتی افراد غیرکارشناس نیز متبادر خواهد شد، اما گویا از چشم مسئولان وقت و بی وقت! غاقل مانده است.
وقوع سیل های مهیب در سالهای گذشته نیز باعثِ تلفات انسانی و مالی شدیدی شد که متاسفانه ذهن فراموشکار انسانی این بار نیز به وقوع فاجعه ای دیگر در مناطق مختلف در پایتخت، چون؛ امامزاده داوود و البته فیروزکوه، زرین دشت و …. منتهی و تکرار شد.
استعفای حبیبی شهردار وقت تهران در سال ۶۶، جواد شهرستانی شهرداری با ۴۸ سال سابقه، از جمله پیامدهای سیلهای سالهای گذشته است که می توان در تورق مدیریت ریسک شهرداری پایتخت مشاهده کرد که نقطه پایانی بر بحرانهای مرکز ایران گذاشت!
سیل لواسانات در اسفند ۶۱ هم حدود ۱۵ نفر را از بین برد و بیش از ۳۰ نفر مجروح شدند ولی خسارات مالی بسیار بالایی به جا گذاشت. دو سیل دیگر هم در یک سال داریم. در ۱۵ فروردین ۱۳۶۶ در بومهن و جاجرود به سمت تهران، سیلی جاری شد که ۳۰ نفر کشته داد و خسارات مالی زیادی گرفت. همچنین در همان سال عمده ترین سیل شهر تهران بعد از انقلاب، را در ۴ مرداد ۶۶ سیل تجریش و گلابدره داشتیم که بیش از ۲۷۰ نفر کشته شدند و موجب شد شهردار وقت تهران، محمدنبی حبیبی استعفا کند. آمار مجلس می گوید ۲۱۰ نفر کشته شده اند که ۱۷۹ جسد قابل شناسایی و بقیه مفقود شدند. گزارش دیگری می گوید ۳۰۰ کشته و ۷۰۰ مجروح داشتیم.
این سیل پس از بارش ۲۴ ساعتی یک ابر سیاه در تهران به وقوع پیوست. اینقدر سیل وحشتناک بوده که از جاده شمیران (خیابان شریعتی) سنگی به وقت حدود ۲ تن را از بالا سرازیر می کند که تا حدود قلهک می غلتاند و می آورد که حدود ۲۰ سال این سنگ در خیابان باقی ماند. این مهیب ترین سیلاب تهران بعد از انقلاب است.
اما مشکلات حالِ حاضر و تخلفهای ساخت و ساز در تهران بسیار بیشتر از انگشتان دست است که هم اکنون به بحران، در امامزاده داوود، فیروزکوه، پردیس، رودهن و …. انجامیده است . لایروبی نشدن مسیل جاجرود، ساخت و ساز در مسیر رودخانه در خیابان واصف جان در شهر پردیس، ساخت و سازهای غیراصولی در رودهن و …. از جمله مظاهری هستند که نگاه های نگران را به دنبال دلایل پشت پرده ای می دواند که چرا و به چه دلیل مجوز ساخت و سازهای اینچنینی دور یا جلوی چشمِ مسئولان صادر شده است؟!
بنا به گفته کارشناسان؛ “ساختار شهرداری در حوزه خدمات شهری مناطق ۲۲ شهرداری تهران اداره مسیل‌ها و قنوات را داریم که متاسفانه بی ارتباط ترین افراد از لحاظ تخصص و تحصیلات در این اداره مشغول به کار می شوند. باید توجه داشت تهران، یک شهر دارای هویت ایرانی است. اگر در دل کویر ایران، بزرگترین قناتها را داریم که باعث ایجاد زندگی در کویر ایران شده است، تهران هم شهری بر پایه رشته قناتها گسترش یافته است و متناسب با این قناتها، مسیلهایی را در تهران داریم. از منطقه کن، حکیمیه و شمیرانات، ما ۷ رود دره بسیار مهم داشتیم. این روددره ها از سلسله جبال البرز به سمت جنوب روان هستند. برخی از این روددره ها کور کردند. مثل بوستان نهج البلاغه و جوانمردان که در دو روددره ایجاد شده اند. محلات اسلام آباد شمالی و جنوبی در جنوب سعادت آباد و بزرگراه چمران و منطقه آتی ساز در غرب تهران، یکی از دره رودهای مهم تهران است که بارشهای سطحی فراوان از شمال تهران را عبور می دهد.”
یک پژوهشگر تاریخ تهران؛ “ساخت خانه در این مناطق را اشتباه می دانند و معتقد است که؛ ساختِ شهرک آتی ساز ویلاسازی و برجسازی شده است که هیچ پیوست شهرسازی ندارد. این روددره کور شده است و انسانها در آنها ساکن شده اند. ما خانه رود را خراب کردیم و خانه ساختیم، باید منتظر روزی باشیم که رود، خانه ما را خراب کند. آب راهش را طی میلیون ها سال پیدا کرده است و ما آمده ایم ناگهان در مسیر و راه آب، خانه ساخته ایم. مدیریت شهری دنبال تغییر مسیر رودها بود.
شهردار وقت منطقه ۱ بارها تاکید کرد نباید مسیر رود را عوض کرد چون تبعات زیادی دارد ولی متاسفانه کسی به این مسایل توجه نکرد. مسیر رود را مسطح کردند و جواز خانه سازی دادند و روددره را تغییر دادند. آب جاری تهران همیشه به جلگه ورامین می رفت و آنجا را سیراب می کرد ولی انسانها این مسیر را تغییر دادند و مشکلات را برای خود ایجاد کردند. ساختن بوستانهایی مانند جوانمردان و نهج البلاغه در مسیر این روددره ها بسیار اشتباه است.
بوستان جوانمردان در حریم مناطق ۵ و ۲۲ تهران است. آن وسط خالی است و اگر سیل مهیبی در آن منطقه بیاید، نمی توان پیش بینی کرد چقدر خسارت به شهر می خورد. تاسیسات رفاهی و تفریحی مانند شربت خانه و قهوه خانه در آنجا ایجاد شده که اگر جمعیتی در این تاسیسات باشد و سیل بیاید معلوم نیست چه فاجعه ای به وجود بیاید.”
