سیاست‌های دوگانه برای اصلاح مصرف
به گزارش تاسیسات نیوز، وزیر نیرو سیاست‌های دوگانه وزارت‌خانه متبوعش در راستای اصلاح مصرف در بخش آب و برق را تشریح کرد. وی معتقد است از آنجا که روند کنونی مصرف آب و برق و صرف توجه به تولید برای جوابگویی به تقاضا روندی پایدار نیست، ناگزیریم مجموعه‌ای از سیاست‌های تشویقی و تنبیهی را برای مدیریت مصرف و تقاضا به‌کار بگیریم.
رضا اردکانیان معتقد است ایرانی‌ها در زمینه مصرف برق، بد مصرف هستند؛ اینکه دمای آسایش ۲۵ درجه است اما حتی در نقاط گرمسیری خود را عادت داده‌ایم که با اتکا به برق ارزان و یارانه‌ای دمای محیط را در حد ۱۷ و ۱۸ حفظ کنیم، در هیچ‌جای دنیا پذیرفته نیست.
به اعتقاد اردکانیان در مصرف آب هم هیچ‌جای دنیا نمی‌پذیرد که در یک اقلیم خشک، در مناطق وسیعی از کشور برنج کشت شود.
به باور وی هم باید فکری برای معیشت جایگزین کشاورز کرد و هم فکری برای اینکه حدود ۱۷۰ هزار هکتار از اراضی کشور در مناطقی که خود وزارت جهادکشاورزی کشت برنج را در آن مناطق ممنوع کرده، زیر کشت برنج نروند. وزیر نیرو تاکید دارد باید تعرفه‌ها در بخش آب و برق، نه با هدف صرفا تامین منابع، بلکه بیشتر با هدف مدیریت مصرف اصلاح شود؛ به‌گونه‌ای که اعمال این تعرفه‌ها، طبقات پرمصرف را از بدمصرفی منصرف کند.
متولی نیرو در گفت‌وگوی تفصیلی خود با ایرنا در پاسخ به این سوال که دولت منابع کافی برای سرمایه‌گذاری در افزایش ظرفیت تولید و تاسیسات انرژی برق را ندارد و بخش‌خصوصی نیز با توجه به مشکلاتی از جمله مطالبات انباشته شده، انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در این صنعت ندارد؛ وزارت نیرو برای مدیریت این چالش چه برنامه‌ای دارد؟ گفت: یک مجموعه از برنامه‌ها باید با همدیگر جلو برود تا ما در موضوع اقتصاد انرژی بتوانیم به وضعیت نسبتا مطلوبی دست یابیم.
بخش عمده‌ای از این مساله به این برمی‌گردد که ما بتوانیم همچنان انگیزه‌های بخش‌خصوصی را در سطحی مناسب حفظ کنیم و مراقب باشیم که این انگیزه‌ها از دست نرود. برای اینکه این اتفاق رخ دهد، مکانیزم‌های قانونی در تبصره‌های بودجه امسال پیش‌بینی شده است؛ امیدواری ما این است که بتوانیم با امکان تهاتر که در این تبصره‌ها پیش‌بینی شده، بخش قابل‌توجهی از بدهی‌های خود به بخش‌خصوصی را متناسب با دیون بخش‌خصوصی به بانک‌ها، سیستم مالیاتی و نظایر آن تهاتر کنیم.
این اقدام، مقداری علاقه‌مندی بخش‌خصوصی به تداوم همکاری و سرمایه‌گذاری و کار در بخش صنعت برق و آب را تقویت می‌کند. وی افزود: علاوه بر این، راهکار دیگری مورد توجه داریم؛ اینکه به تدریج به‌سمتی برویم که به‌عنوان متولیان دولتی، حدی از نیازهای پایه در صنعت آب و برق را که در سطح الگوی مصرف مورد انتظار مردم است، بتوانیم فراهم کنیم و برای بیش از آن، راهکاری را تدوین کنیم که بخش‌خصوصی بتواند وارد میدان شود.
اردکانیان در ادامه اظهار کرد: یک گام دیگر در این مسیر اصلاح تعرفه‌هاست؛ دولت از یک طرف دغدغه عدم فشار غیرقابل تحمل به بخش‌های آسیب‌پذیر جامعه را دارد و از طرف دیگر، به وضوح می‌داند که نباید به طبقات پرمصرف یارانه‌های وسیع پرداخت کند. ما به این سمت می‌رویم که تعرفه‌ها در بخش آب و برق، نه با هدف صرفا تامین منابع، بلکه بیشتر با هدف مدیریت مصرف اصلاح شود؛ یعنی به‌گونه‌ای تعرفه‌ها اصلاح شود که طبقات پرمصرف را از بدمصرفی منصرف کند.
اردکانیان در پاسخ به این سوال که به‌نظر میرسد وزارت نیرو به دنبال افزایش مساوی تعرفه‌های آب و برق برای همه مشترکان نیست و قصد دارد در راهبردی جدید، تعرفه‌های پرمصرف‌ها را افزایش دهد، گفت: علاوه بر این، باید سیاست‌های تشویقی هم به‌کار گرفت تا کسانی که مصرف کمی دارند، تشویق شوند که این عادت خوب را حفظ کنند؛ اینکه چگونه تشویق شوند و چه تخفیف‌هایی به آنها داده شود، در دست بررسی است.
وی افزود: برنامه وزارت نیرو برای اصلاح مصرف، افزایش یکسان تعرفه‌های آب و برق نیست بلکه در نظر دارد تعرفه‌ها را به‌گونه‌ای اصلاح کند که پرمصرف‌ها تنبیه و کم‌مصرف‌ها تشویق شوند.
وی درمورد اینکه برای اجرای چنین برنامه‌ای دولت و مجلس همراه هستند، اظهار کرد: سیگنال‌هایی که از نمایندگان و کمیسیون‌های تخصصی مجلس مثل کمیسیون انرژی، کمیسیون کشاورزی و کمیسیون عمران دریافت کردیم، مثبت و نشانه همراهی آنان بوده است و دولت هم قطعا همراهی خواهد کرد. متاسفانه امتیازی که در عرصه آب وجود دارد، در برق وجود ندارد؛ در بخش آب، مردم به مرور متوجه تغییرات ناشی از بدمصرفی می‌شوند که آنها را به سمت اصلاح مصرف هدایت می‌کند؛ مردم می‌بینند که ارتفاع آب دریاچه سد پایین آمده یا جریان ورودی رودخانه‌ها کم شده است.
اما در بخش برق این شرایط نیست و تا وقتی می‌بینیم کلید را می‌زنیم و چراغ روشن می‌شود، فرض بر این است که همه‌چیز مرتب است در حالی که اینگونه نیست و با افزایش مصرف فشار به نیروگاه‌ها آغاز می‌شود و وقتی خارج شدن از مدار به نقطه قرمز رسید، به یکباره مشاهده می‌کنیم که دیگر چراغ روشن نمی‌شود کما اینکه امسال این اتفاق رخ داد.
اردکانیان درمورد اینکه چه عواملی به‌جز بدمصرفی، موجب خاموشی‌های تابستان امسال شد، گفت: اتفاق‌های دیگری این مساله را تشدید کرد؛ رقم قابل‌توجهی از مصرف برق را از نیروگاه‌های آبی می‌گرفتیم که امسال حدود پنج‌هزار مگاوات از این میزان را از دست دادیم؛ علاوه بر این هوا در سطح کره‌زمین گرم شد؛ هنوز در بخش‌های قابل‌توجهی از آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی موج گرما وجود دارد؛ این مساله در کنار سیل‌های وسیع در این فصل از تابستان، آثار هشداردهنده تغییر اقلیم است.
وی افزود: ما می‌توانیم تا مدتی، همین زمان کم باقی‌مانده را با طرح یکسری دعوی‌های «حیدری-نعمتی» و تسویه حساب‌های سیاسی بِکُشیم و از بین ببریم ولی واقعیت این است که اسب دنیا چهار نعل به سمت مقابله با آثار تغییر اقلیم حرکت می‌کند؛ باید حواسمان جمع باشد زیرا در غیر این‌صورت روزی میرسد که باید بنشینیم و آثار این کوتاهی‌ها را بین همدیگر تقسیم کنیم.
وزیر نیرو درمورد اینکه منتقدان وزارت نیرو هرگاه بحث اصلاح مصرف و اصلاح قیمت‌ها مطرح می‌شود، موضوع تلفات برق را به میان می‌کشند و می‌گویند وزارت نیرو به جای طرح این مباحث، تلفات را کاهش دهد گفت: این بحث که هر بار صحبت اصلاح تعرفه‌ها می‌شود افرادی می‌گویند به جای اصلاح تعرفه‌ها، تلفات را کاهش دهید، به‌همان اندازه بحث ناقص و غیرمفیدی است که ما هر وقت در وزارت نیرو بحث تامین آب و برق مطرح شود صرفا پاسخ دهیم که مردم باید مصرف خود را کنترل کنند.
این دو رویکرد، از حیث ناقص بودن به یک اندازه بحث‌های ناواردی است. اکنون تلفات شبکه توزیع ۶/ ۱۰ درصد است؛ این رقم در بهترین حالت در دنیا حدود ۸ درصد است چون کمتر از آن هزینه‌های سنگینی دارد؛ ما کشور پهناوری هستیم و مدیریت این بخش باید به سمت توسعه مولدهای پراکنده برویم؛ در غیر این صورت صدها و هزاران کیلومتر شبکه توزیع طبیعتا تلفات دارد.
البته در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا تلفات باید در سطح ۶/ ۱۰ درصد بماند؟ قطعا خیر؛ این رقم باید پایین‌تر بیاید اما تعرفه‌ها هم باید اصلاح شود؛ اگر تعرفه‌ها اصلاح نشود هم در بخش آب هم برق، توصیه به مصرف صحیح راه به جایی نخواهد برد. در سطح متوسط جامعه نیز، استفاده از آب داخل بطری کم کم به یک عادت تبدیل می‌شود؛ ما برای یک متر مربع آبِ داخل بطری حاضریم ۲میلیون تومان بپردازیم اما در همین حال، برای یک متر مکعب آب تصفیه شده با کیفیت که اگر کیفیت آن از آب داخل بطری بهتر نباشد بدتر نیست، ۵۰۰ تومان می‌پردازیم.
در این میان یکی از شیوه‌های اصلاح مصرف، اصلاح تعرفه است؛ هم باید تعرفه را اصلاح و هم هدررفت را کاهش دهیم.اردکانیان همچنین در مورد اینکه آیا چالش کم‌آبی تا قبل از بارش‌های پایان سال شدیدتر خواهد شد،گفت: برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در تامین آب شرب با مشکل جدی مواجه نشویم؛ دولت حمایت خوبی کرده و نزدیک به بیش از یک‌هزار میلیارد تومان اعتبار را برای اجرای طرح‌های اضطراری و کمک به طرح‌های در حال اجرا در زمینه آب شرب شهرها و روستاها در اختیار وزارت نیرو قرار داد که در مناطق مختلف کار می‌کنیم.
انتهای خبر