تاسیسات نیوز/ صدیقه بهزادپور: سیزده شهریور، سالروز تولد ابوریحان بیرونی دانشمند پیشتاز علوم مهندسی، روز مهندسی نقشه برداری نامگذاری شده است. ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی فعالیتهای متعدد و ارزشمندی را در زمینه‌ی مهندسی نقشه‌برداری و علوم ژئوماتیک به انجام رسانده است، که بسیاری از آن‌ها برای نخستین بار توسط او صورت پذیرفته و تا قرن‌ها اعتبار علمی خود را در جهان محفوظ داشته است.
از جمله مهم‌ترین خدمات ارزنده‌ی ابوریحان در این زمینه می‌توان به اندازه‌گیری شعاع و نصف‌النهار و محیط زمین، اندازه‌گیری فاصله‌ی میان شهرها، بررسی و طراحی قواعد تسطیح و مصورسازی کره و ترسیم نقشه، طراحی روش‌های نو برای تهیه‌ی نقشه‌های جغرافیایی، اندازه‌گیری مختصات و طول و عرض جغرافیایی شهرهای متعدد، ابداع روش مبنی بر تعیین و اندازه‌گیری زاویه‌ی انحطاط افق در مساحی، بررسی نهرها و رودها، ساخت کره‌ی جغرافیایی، ساخت ابزارهای مشاهداتی، بررسی حرکت اجرام سماوی، و مطالعه‌ی گرانش زمین و مرکز ثقل اجرام اشاره کرد.
قانون نظام مهندسی جایگاه مهندس نقشه بردار را در امور شهرسازی و ساختمان سازی بدرستی مشخص نموده است. متاسفانه علیرغم گذشت چند سال از تصویب و ابلاغ قانون فوق مهندسی نقشه بردار در سازمانهای نظام مهندسی در جایگاه مشخص شده قانونی خود قرار ندارد. بعبارت دیگر امور مرتبط با نقشه برداری که قانونا باید از مجرای سازانهای نظام مهندسی توسط مهندس نقشه بردار ذیصلاح انجام شود بصورت کاملاً غیر تخصصی توسط افراد غیر نقشه بردار انجام میگیرند. این مسئله افراد جامعه را که گیرندگان خدمات نقشه برداری هستند دچار مشکلات عدیده می کند.
رشته مهندسی نقشه برداری از معدود فنونی است که بیشترین بهره برداری را از هندسه می برد و اساساً هندسه مبنای کار تمامی فعالیتهای مهندسان نقشه بردار در حوزه های مختلف می باشد. ریشه کلمه هندسه از “اندازه” گرفته شده که به مرور زمان به هندسه تغییر یافته است.
امروزه هر چند با پیشرفت علم و ورود الکترونیک و رایانه و نیز با توسعه فناوری اطلاعات، ابزارهای دقیقی جهت انجام مشاهدات در پروژه های نقشه برداری و ژئوماتیک فراهم شدهکه باعث تحول در آن گردیده، اما اصول و روش کار ثابت و همچنان بر پایه اندازه گیری طول و زاویه قرار دارد. لذا می توان ادعا نمود در حال حاضر “مهندس نقشه بردار” با اندازه گیری کمیت ها و انجام مشاهدات دقیق به کمک دستگاه های مدرن، ضمن خلاقیت، به معنای واقعی از هندسه در فعالیتهای تخصصی خود کمک می گیرد و او را می توان به حق به عنوان طلایه دار رشته مهندسی نامید.
متاسفانه کاهش دستمزد مهندسان نقشه بردار یکی از مشکلاتی به شمار می آید که این گروه در سالهای اخیر با آن روبرو بوده اند.
رشد بی رویه و قارچ گونه دانشگاه های غیرانتفاعی، پیام نور ، علمی کاربردی و… و درنتیجه افزایش دانشجویان فارغ التحصیل قطعاً برای رسیدن به دانشگاه و مدرک و دانش خود تلاش نکرده اند و درنهایت جمعیت انبوه فارغ التحصیل و رشد بی کاری در جامعه. حال تصور کنید فارغ التحصیل که قدر مدرک مهندسی خود را نمی داند چون تلاش نکرده و فقط هزینه ای پرداخت کرده تابه مدرک مهندسی برسد، حال بی کار و بدون شغل است شرایط بازار برای کار خراب روند ساخت‌وساز پروژه های عمران در افول، مهندس فارغ التحصیل بی کار رو به افزایش، نتیجه این می شود که حاضر هست به هرقیمتی تن دهد و کار را با حداقل حق الزحمه انجام دهد حال در این شرایط نقش دلالها را نباید نادیده گرفت اشخاصی که با ارتباطی که در ارگان های مختلف دارند، پروژه ای گرفته و با حق الزحمه ای کمتر به شخص دیگری واگذار می کنند.
مشکل دیگری که در ذات رشته نقشه برداری هست،وجود افراد تجربی بدون تحصیلات آکادمیک است. که برای گذران زندگی این رشته را انتخاب نموده اند،که شأن و منزلت و جایگاه را در حد اپراتوری پایین آورده اند و با حق الزحمه های دریافتی ناچیز تعرفه خدمات نقشه برداری را زیر سؤال برده اند. در آخر این مبحث باید گفت که این همه مشکلات وجود دارد که همگی دست به دست یکدیگر داده و بیکاری در این جامعه و به خصوص در جامعه نقشه برداری روبه افزایش یابد امیدوارم روزی برسد که شاهد این مشکلات نباشیم و شاهد کارکردن همه مهندسان و فارغ التحصیلان این رشته باشیم.
