رقابت ایران و عربستان برای صادرات نفتی

به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از روزنامه اقتصاد،رقابت ایران و عربستان برای صادرات نفت بالا گرفته است.

روند رو به رشد تقاضای نفت چین موجب شده است که در حال حاضر نگاه بزرگ‌ترین‌ صادرکنندگان نفت به چین دوخته شود. ایران و عربستان نیز به‌عنوان دو رقیب قدیمی در بازار نفت چین به رقابت پرداخته‌اند. شاید رقابت ایران و سعودی‌ها را بتوان در سفر وزیر نفت دو کشور به چین در اوایل ماه پیش در فاصله زمانی دو هفته دید. در واقع درحالی‌ که کمتر از دو هفته از سفر زنگنه به چین گذشته بود، النعیمی وزیر نفت عربستان راهی چین شد.

چین ماه پیش بزرگ‌ترین‌ وارد‌کننده نفت جهان شد و در این زمینه آمریکا را پشت سر گذاشت. اما واردات این کشور از عربستان در ماه آوریل به 4/ 17 درصد کل واردات رسید که از رقم 1/ 15 درصدی ماه مارس بیشتر بود. این در حالی است که واردات این کشور هرچند از لحاظ حجمی افزایش یافت و به بیشترین میزان طی 11 ماه اخیر رسید اما از لحاظ سهم بازار و میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال پیش کاهش داشته است. چین در ماه آوریل 6/ 9 درصد از واردات خود را از ایران انجام داده است در حالی که این میزان در ماه مارس 1/ 10 درصد بوده است که نشان از کاهش سهم بازار ایران در چین نسبت به عربستان است.
در این بین رویترز از تقاضای خرید بیشتر چین از عربستان در ماه جاری خبر داده است، تقاضایی که از سوی عربستان رد شده و برخی کارشناسان معتقدند سعودی‌ها در حال تغییر استراتژی از خام‌فروشی به صادرات بیشتر فرآورده‌های نفتی هستند.

وزیران نفت ایران و عربستان در چین
هنوز التهاب خبر توافق ایران و غرب در یک چارچوب سیاسی بر سر مساله هسته‌ای کشورمان فروکش نکرده بود که زنگنه عازم چین شد. چین طی سال‌های اخیر با خرید حدود نیمی از نفت ایران بزرگ‌ترین‌ مشتری نفت کشورمان بوده است.
هرچند که ایران در سال‌های تحریم از سومین صادر‌کننده نفت چین به رتبه ششم رسیده است،اما با توجه به اینکه چین یکی از بزرگ‌ترین‌ وارد‌کنندگان نفت در جهان به شمار می‌آید گسترش روابط با این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وزیر نفت نیز در این خصوص در این سفر تاکید کرد: چین هم‌اکنون به بزرگ‌ترین‌ واردکننده انرژی دنیا تبدیل شده و اگر فقط از منظر تجاری به این موضوع نگریسته شود، تداوم این همکاری، لازم و به نفع هر دو کشور است. چین بعد از آمریکا بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت جهان به‌شمار می‌آید.
بعد از سفر زنگنه، این بار علی النعیمی بود که راهی چین شد. وی در دیدار با مقامات نفتی چین برآمادگی کشورش برای افزایش صادرات نفت به این کشور خبر داد. وزیر نفت عربستان از آمادگی این کشور برای افزایش صادرات نفت به چین خبر داد. به گزارش رویترز، النعیمی در دیدار خود با مسوولان انرژی پکن گفت: علاوه بر صادرات نفت عربستان به چین و آمادگی ریاض برای هر میزان افزایش صادرات نفت در صورت نیاز، حوزه‌های دیگری نیز برای همکاری وجود دارند.

چرا النعیمی به چین سفر کرد؟
بر اساس بررسی‌های فایننشیال تایمز، عربستان که به دلیل افزایش تولید نفت شیل بخشی از بازار خود را در آمریکا از دست داده است، سعی دارد که با افزایش صادرات به چین سهم خود را در بازارهای آسیایی گسترش دهد. حال با احتمال توافق ایران و غرب بر سر مساله هسته‌ای و افزایش احتمال بازگشت نفت ایران یکی از نگرانی‌های سعودی‌ها این است که با افزایش صادرات نفت ایران بخشی از بازارهای آسیایی این کشور از دست برود. شاید به همین دلیل است که عربستان در کنار افزایش دیپلماسی به منظور افزایش صادرات به بازارهای آسیایی و در پی افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های داخلی خود به منظور افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی است.
در واقع با افزایش تولید نفت شیل، آمریکا واردات نفت خود را کاهش داد و از آنجا که نفت شیل نفت سبک به شمار می‌آید، این کشور از واردات نفت سبک بی‌نیاز شده ولی همچنان به واردات نفت سنگین خود ادامه می‌دهد، به‌طوری‌که واردات از کانادا را که تولید‌کننده نفت سنگین است، افزایش و واردات نفت سبک از آفریقا را متوقف و واردات نفت نیمه سنگین عربستان را کاهش داده است.
بر‌اساس بررسی‌های فایننشال تایمز، طی یک سال گذشته عربستان کمتر از یک میلیون بشکه نفت به آمریکا صادر کرده است که کمترین میزان از سال 2009 تا کنون بوده است. کاهش خرید نفت از سوی آمریکا و مازاد عرضه، عربستان را به تغییر استراتژی در بازار نفت مجبور کرده است. سعودی‌ها از سویی برای فروش نفت خام توجه خود را به بازارهای آسیایی به خصوص چین، دومین مصرف‌کننده بزرگ جهان معطوف کرده‌اند و از سوی دیگر این کشور در حال تغییر استراتژی از خام فروشی به صادرات بیشتر فرآورده است؛ سیاستی که به نظر می‌رسد توسط دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله کویت نیز دنبال می‌شود.

عربستان سهم بازار ایران در چین را گرفت
در این میان، به گزارش بلومبرگ، ماه پیش چین با واردات 4/ 7 میلیون بشکه نفت در روز بزرگترین خریدار نفت جهان شد و آمریکا را پشت سر گذاشت. چین که حدود 11 درصد از تقاضای جهانی نفت را مصرف می‌کند، امسال واردات خود را به منظور پر کردن ذخایر استراتژیک خود افزایش داده است. این کشور در ماه پیش واردات خود را از هر دو کشور ایران و عربستان افزایش داد، اما آمار نشان می‌دهد که این افزایش واردات به نفع عربستان بوده است چراکه این کشور از سهم 1/ 15 درصدی ماه مارس در ماه آوریل به سهم 4/ 17 درصدی رسیده است. عربستان سعودی، بزرگترین تولید‌کننده اوپک، در همین ماه برای دومین ماه پیاپی بیش از 10 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که نشان می‌دهد پادشاهی سعودی‌ها همچنان بر سیاست حفظ سهم خود از بازار تاکید دارد.
اما سهم بازار ایران در چین کاهشی بوده است چراکه بر‌اساس گزارش رویترز، سهم ایران از بازار نفت چین از 1/ 10 درصدی ماه مارس به 6/ 9 درصد در ماه آوریل رسیده است. هر چند که واردات نفت چین از ایران در ماه گذشته به 707 هزار و 400 بشکه در روز رسید که نسبت به ماه مارس 8/ 10 درصد افزایش یافته و به بالاترین سطح از ماه می‌ سال گذشته تاکنون رسیده است. با این حال واردات این کشور از ایران در ماه آوریل نسبت به دوره مشابه سال قبل 6/ 11 درصد کاهش یافته است.
واردات نفت خام چین از ایران در ماه آوریل بالاتر از متوسط واردات این کشور در سال 2014 که روزانه 550 هزار بشکه بود قرار گرفته است. صادرات نفت ایران به چین در دوره قبل از تشدید تحریم‌ها در سال 2012 نیز حدود 550 هزار بشکه در روز بود. در پی آتش‌‌سوزی ماه آوریل در پالایشگاه مستقل دراگون آروماتیک که باعث توقف فعالیت‌ها در این پالایشگاه به مدت دست‌کم سه ماه خواهد شد، انتظار می‌رود واردات نفت چین از ایران در ماه‌های آتی به ویژه در زمینه واردات میعانات گازی کاهش پیدا کند.
همچنین انتظار می‌رود که صادرات نفت ایران به چین در ماه می‌ به روزانه 531 هزار بشکه تنزل پیدا کند. واردات نفت چین از ایران در چهار ماه اول سال جاری میلادی به‌طور متوسط روزانه 587 هزار و 200 بشکه بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 5 درصد کاهش یافته است.

تغییر مسیر عربستان از خام فروشی
در حالی که خبرها از افزایش صادرات نفت عربستان در چین در ماه آوریل حکایت دارند، رویترز اعلام کرد که در ماه جاری میلادی این کشور صادرات خود به چین را کاهش داده است. کارشناسان بر این باورند که این مساله نشان از تغییر استراتژی عربستان از خام فروشی به فروش فرآورده‌های نفتی دارد. فریدون فشارکی در این خصوص به رویترز گفت: عربستان در حال برداشتن قدم‌های بزرگی برای جلوگیری از خام فروشی نفت خام است. سیاستی که به نظر می‌رسد توسط کویت و امارات متحده نیز دنبال می‌شود.

پایان خبر/