رانت‌زدایی نفتی با حذف واسطه‌ها
به گزارش تاسیسات نیوز، طی سال‌های اخیر اخبار زیادی از اختلاس بزرگ در صنعت نفت کشورمان به گوش رسیده است. مبلغ این اختلاس‌ها به گفته وزیر نفت حدود 17 هزار میلیارد تومان است.
این فسادهای مالی عمدتا از اثرات منفی ناشی از تحریم‌ها بود که بر اقتصاد کشور تحمیل شد. در حالی‌که کشور ما در فروختن مستقیم نفت و انتقال وجوه آن به داخل کشور با مشکل مواجه بود (البته این مشکلات درخصوص فروش صادراتی سایر محصولات اعم پتروشیمی و دیگر موارد صادق بود) برخی از افراد نقش فروشنده واسطه نفت را برای کشورمان ایفا می‌کردند.
علاوه بر رانتی که این افراد با فروش نفت به دست می‌آوردند به ناگهان فاجعه‌ای مانند اختلاس 17 هزار میلیارد تومان رخ داد.
سید‌محسن قمصری، مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» بحث انتقال وجوه حاصل از فروش نفت را در دو محور شرح می‌دهد. وی در این خصوص گفت: سالانه بیش از 30 میلیارد دلار درآمد ارزی کشور از محل فروش نفت است، اما چه نیازی است که این حجم از ارز وارد کشور شود.
بلکه همیشه به این شکل بوده که ارز حاصل از فروش نفت در حساب‌های بانک مرکزی در خارج از کشور نگهداری می‌شد و بازرگانان از آن برای خرید کالا و واردات به کشور استفاده می‌کنند. قمصری در ادامه افزود: اما آنچه در دوران تحریم‌ها پیش آمد این بود که اگر کالایی خریداری می‌شد ارز از حساب بانک مرکزی در خارج کشور به سختی به حساب بانکی فروشنده آن کالا منتقل می‌شد.
به گفته وی علاوه بر اینکه بانک‌ها اسناد متعددی می‌خواستند تا مشخص شود چه کالایی خریداری شده است، هزینه انتقال وجوه بسیار بالا بود.
به گفته وی در حال حاضر بعد از برجام هرچند همه بانک‌های خارجی با بانک مرکزی برای انتقال وجوه همکاری نمی‌کنند، اما همان تعداد بانک‌های اروپایی کوچکی که کار با ایران را آغاز کرده‌اند عملیات انتقال وجوه را بسیار ساده‌تر و کم هزینه‌تر کرده است.
وی در ادامه به مشکل دیگر انتقال وجوه حاصل از فروش نفت اشاره می‌کنند. به گفته وی در دوران تحریم برخی از خریداران نفت ایران از جمله پالایشگاه‌های هندی برای انتقال پول به حساب بانک مرکزی با مشکل مواجه بودند؛ چراکه آنها باید روپیه را در داخل هند به یورو یا دلار تبدیل می‌کردند تا بتوانند به حساب بانک مرکزی واریز کنند، اما به دلیل تحریم‌ها نه دولت هند و نه بانک‌ها با پالایشگران برای تبدیل ارز همکاری نمی‌کرد و پول نفت ایران در بانک‌های هندی بلوکه می‌شد.
از این رو توافقاتی انجام شد که مقداری از پول حاصل از فروش نفت به شکل خرید کالا از هند وارد کشور شود. اما بعد از برجام این مشکلات حل شد و پول نفت به شکل یورو به حساب بانک مرکزی منتقل می‌شود.
نکته‌ای که بسیاری از منتقدان برجام به آن در شرایط کنونی بی‌توجه هستند، کاهش قابل توجه ریسک و هزینه انتقال پول است. به این ترتیب به جای اعتماد نابجا به یک شخص واسطه و پذیرفتن ریسک هدررفت سرمایه‌های ملی، از راه‌های منطقی برای جابه‌جا‌یی نقدینگی حاصل از درآمدهای صادراتی استفاده می‌شود و به این ترتیب رانت‌های موجود نیز حذف شده است.
انتهای خبر