دو درویش در نیم گلیم – ۱

به گزارش تاسیسات نیوز، در صبح یک روز زمستانی به مناسبت روز مهندس، پایگاه خبری تاسیسات نیوز در خدمت دو تن از افراد موفق و معروف گروه تخصصی مکانیک سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران بود.

با آقایان دکتر رامین قاسمی اصل، عضو هیئت رئیسه گروه تخصصی مکانیک و دکتر بهنام عابدی دبیر گروه مکانیک و کمیته گاز نظام مهندسی تهران به گپ و گفت نشسته ایم.

با سلام و وقت بخیر خدمت شما.
در گروه تخصصی مکانیک چه خبر است؟

دکتر عابدی: سازمان نظام‌مهندسی ساختمان بر اساس قانون یکسری ارکانی دارد. بالاترین رکن سازمان، مجمع عمومی سازمان است. مجمع عمومی بودجه ساختمان را تصویب می‌کند، به تراز رسیدگی می‌کند، تصویب حق عضویت‌ها، تصویب کارهای کلان سازمان. رکن بعدی هیئت‌مدیره است. هر سازمان نظام‌مهندسی در هر استانی یک هیئت‌مدیره دارد که توسط اعضا انتخاب می‌شوند.

سازمان نظام‌مهندسی مشتمل بر ۷ رشته است. عمران، معماری، شهرسازی، ترافیک، تاسیسات مکانیک، تاسیسات برق و نقشه‌برداری.

ما در تهران بیش از ۱۲۰۰۰۰ عضو داریم که می‌توانند در انتخابات هیئت‌مدیره نیز شرکت کنند. در تهران ما ۲۵ عضو هیئت‌مدیره داریم.

بعد از آن گروه‌های تخصصی هستند که بر اساس قانون توسط اعضای آن رشته انتخاب می‌شوند.

ما در استان تهران در گروه تخصصی مکانیک ۷ عضو اصلی و ۲ عضو علی‌البدل داریم که نقش آن‌ها بازوی مشورتی هیئت‌مدیره است.

ما در حدود سال ۸۴ بود که بحث بازرسی و نظارت سیستم‌های گازرسانی واحدهای مسکونی، تجاری و صنعتی را شروع کردیم و کمیته گاز را تشکیل دادیم که ترکیب این کمیته از گروه‌های تخصصی و از اعضای هیئت‌رئیسه سازمان هستند که وظیفه‌شان سیاست‌گذاری می‌باشد.

چند مهندس تاسیسات مکانیک عضو سازمان در تهران داریم؟

دکتر عابدی: حدود ۱۰ هزار نفر که هم دارنده پروانه اشتغال هستند هم برخی پروانه اشتغال ندارند ولی آن‌هایی هم که پروانه ندارند می‌توانند عضو باشند. دارندگان پروانه اشتغال بعد از فراغت از تحصیل در رشته مهندسی تاسیسات مکانیک می‌توانند عضو سازمان نظام‌مهندسی شوند. بعد از سه سال از فارغ‌التحصیلی و گذراندن آزمون ورود به حرفه به‌عنوان مهندس پایه ۳ وارد می‌شوند و به‌مراتب پس از سال‌ها ارتقا می‌یابند.

چند مهندس مکانیک در کل ایران هستند؟

دکتر عابدی: ما در ۷ رشته حدود ۵۰۰ هزار نفر مهندس داریم که حدود ۳۰ هزار نفر آن‌ها مهندس مکانیک هستند.

به تعبیری می‌شود گفت که ما کمتر از یک درصد نسبت به جمعیت ایران مهندس تاسیسات مکانیکی داریم. آمار جهانی چطور است؟

دکتر عابدی: نمی‌شود آمار دقیقی از کل جهان ارائه کرد اما همین نسبت در ایران به نظر من کافیست چون از لحاظ کاری ظرفیت این اعضا پر نمی‌شود.

در پایه سوم ۸۰۰۰ متر، پایه دوم ۱۲۰۰۰ متر، پایه اول ۱۶۰۰۰ متر و پایه ارشد ۲۰۰۰۰ متر در طول سال می‌توانند کار بگیرند. اگر این را شاخص قرار دهیم ما ۳۰ الی ۴۰ درصد مازاد، مهندس تاسیسات داریم.

یک مهندس در ماه چه مبلغی درآمد دارد؟

دکتر عابدی: رشته تاسیسات مکانیک یک فرقی با دیگر رشته‌های صنعت ساختمان دارد آن‌هم تنوع فعالیت‌هایی است که می‌توان برای مهندس مکانیک تعریف کرد. بحث‌های روز صنعت ساختمان اعم از: صرفه‌جویی انرژی، محیط‌زیست، مدیریت مصرف آب، بازچرخانی سیستم فاضلاب، گاز، ساختمان‌های هوشمند و تعمیر و نگهداری سیستم که همگی جز این فعالیت‌ها هستند.

تاسیسات قلب تپنده ساختمان است. تاسیسات علم مبارزه با طبیعت است یعنی اگر هوا گرم است ما باید سردش کنیم یا بالعکس و یا آب را به طبقه سی‌ام می‌بریم ولی بر حسب جاذبه آب باید پائین بیاید. پس با توجه به تعاریف ذکر شده این رشته می‌تواند بخشی از اشتغال مهندسان را پوشش دهد. از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ مهندسان تاسیسات ۱% در ساختمان و فعالیت‌های فوق‌الذکر حضور داشتند آن‌هم سیستم لوله‌کشی گاز بود.

از سال ۱۳۹۰ که بحث ۴ ناظره مطرح شد تا سال ۱۳۹۵ ۲۰% مهندسین تاسیسات در ساختمان‌هایی با متراژ ۱۵۰۰ به بالا نقش داشتند. از یکم فروردین ۱۳۹۵ پس از تفاهم‌نامه شرکت آبفا با توجه به الزامات رعایت مصرف آب، ساختمان‌های زیر ۱۵۰۰ متر متراژ نیز تحت پوشش مهندسین درآمد که نقش مهندسان ۶۸% شد.

اکنون در تمامی متراژها، مهندسین تاسیسات مکانیک ورود پیدا کرده‌اند که تازه این اول راه است. ما نزدیک ۲۵۰۰ مهندس بازرس گاز و ۱۵۰۰ مهندس تاسیسات مکانیکی آبفا داریم. سیستم ارجاع کار در سازمان نرم‌افزاری است. بحثی که امروز وجود دارد بحث عرضه و تقاضاست این‌که ما می‌خواهیم به چه مبلغی برسیم مرتبط می‌شود با بحث ساخت و ساز. اگر عددی که در تعرفه سالانه که شورای مرکزی می‌دهد را ضرب متراژ خدمات مهندسی کنیم مبلغی به دست می‌آید.

در حال حاضر مهندسان پایه‌یک ما حدود دو میلیون تومان، پایه دو حدوداً ۱۳۰۰۰۰۰ تا ۱۴۰۰۰۰۰ تومان و پایه سه حدوداً ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار نومان از تمامی فیلدهای ذکر شده درآمد دارند.

این درآمدها ناشی از نظارت است و اگر مهندس مکانیک بتواند ورود بیشتری داشته باشد طبیعتاً درآمد بیشتری کسب می‌کند.

دکتر قاسمی اصل: سؤال شما باب طبع خیلی‌ها نیست چرا که دو نظریه مطرح است که آیا نظام‌مهندسی باید برای اعضا شغل تأمین کند یا نظام‌مهندسی شغل نیست؟ اخیراً به موضوعی اشاره می‌شود که شخصی که در نظام‌مهندسی است شاغل می‌باشد که این تعبیر نادرستی است چون ما از شغل تعریف داریم. یک شغل باید بیمه بدهد و شخص در استخدام باشد که مهندس ما این شرایط را ندارد.

مهندس ما با صلاحیتی که نظام‌مهندسی به او داده است فعالیت می‌کند.

مثل اینکه شخصی گواهینامه دارد و با صلاحیت شرکت اتوبوسرانی به مردم خدمت می‌کند سپس شرکت ابلاغیه‌ای صادر کند که شمای راننده حق نداری ماشین شخصی بگیری چون ممکن است در اسنپ کار کنی و این یعنی محروم کردن افراد از صلاحیت خودشان.

پس حتی اگر بگوییم نظام‌مهندسی شغل است نمی‌توانیم مهندسان با تجربه در حوزه‌های مختلف را از ارائه خدمات مهندسی به‌واسطه پروانه اشتغالشان محروم کنیم و اگر قرار است محروم کنیم همه را محروم کنیم نه گزینشی. اگر این دیدگاه باشد جواب سؤال شما منفی است یعنی مهندسان ما هیچ ریالی کسب درآمد نمی‌کنند. وقتی افراد درآمد نداشته باشند خدمات برون سپار بدون دلسوزی انجام می‌گردد. ما در نظام‌مهندسی، مهندس دارای صلاحیت داریم نه شاغل.

در حوزه ۱۲ ساله شهردار پیشین، نظام‌مهندسی بسیار منفعل عمل کرد و هیچ جای دفاعی نداشت. قبل از آن ۱۲ سال نیز اوضاع بهتری نداشت. سؤال اینجاست که چرا همیشه سازمان نظام‌مهندسی عقب است و کوتاه آمده است؟

دکتر قاسمی اصل: من اصلاً قبول ندارم که سازمان منفعل بوده است. ماده یک قانون می‌گوید: سازمان مجموعه‌ای از تشکل‌ها و صنوف است و آن‌ها هستند که سازمان را تشکیل می‌دهند.

وقتی ایده‌ها در تشکل‌ها و صنوف پذیرفته نمی‌شود می‌توان گفت مشکل از ماده ۱ قانون است. ما تا دوره پنجم هیئت‌مدیره، خیلی از دوستان که در سیاست‌گذاری حوزه مسکن هستند در هیئت‌مدیره سازمان بودند و عملکردها به‌گونه‌ای نبود که اتفاق خارق‌العاده‌ای بیافتد. در دوره ششم نهادهای مدنی دست به دست هم دادند و در تصمیم‌گیری‌ها ورود کردند.

حالا جالب است بدانید در دوره پنجم مشکلی که با شهرداران وقت داشتیم این بود که وقتی ساختمانی در تهران ریزش می‌کرد نماینده شهرداری و شبکه پنج سیما آنجا حضور می‌یافتند و تبلیغی علیه مهندسان ناظر می‌کردند که در واقع مهندس ناظر اصلاً حضور نداشت. مهندس غرضی، ریاست وقت نظام‌مهندسی در صدا و سیما موضع‌گیری می‌کردند ولی هیچ عملی انجام نمی‌شد.

 

در دوره ششم با روی کار آمدن تیم جدید، نقاط ضعف شناسایی شد، تیم‌های بازرسی در سازمان تشکیل شد، بازرسان گودبرداری در محوطه چادر زدند و لباس پوشیدند و کلاه به سر گذاشتند و شماره‌های ایمنی داده شد که اگر در جایی تخلفی صورت می‌گیرد گزارش شود یعنی قبل از ورود نمایندگان شهرداری به محلی که گودبرداری غیراصولی صورت گرفته است، لباس سفیدان نظام‌مهندسی حضور داشتند و این عمل باعث می‌شد که ما بفهمیم بازرس ما آنجا چه کاری انجام داده است و شهرداری چه اقدامی انجام نداده است و در نتیجه این سناریوی از پیش داده‌شده پاک شد.

نظام‌مهندسی یک نهاد مردمی است و در حد بضاعت خود فعالیت انجام می‌دهد اما نهادهای وارد کننده فشار به نظام‌مهندسی هستند که پر و بال سازمان را چیده‌اند.

ادامه دارد…

انتهای خبر