تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: پیروزی احتمالی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری در پیش رومیتواند تأثیرات جدی بر بازار نفت ایران بگذارد. ترامپ در دوره قبلی ریاست جمهوری خود سیاستهای سختگیرانهای علیه ایران اِعمال کرد، از جمله خروج از برجام و اعمال تحریمهای اقتصادی شدید که بهویژه نفت ایران را هدف قرار داد. تحلیلگران معتقدند؛ چنانچه ترامپ دوباره رئیسجمهور شود، انتظار میرود که این تحریمها بیشتر شود و مسیرهای قانونی فروش نفت ایران بار دیگر مورد تهدید قرار گیرد و به این ترتیب بسیاری از کشورها با چانه زنی های بیشتر برای خرید نفت ارزانتر از ایران وارد میدان شوند.
پیش بینی بازار نفت پس از بازگشت ترامپ
در شرایطی که منطقه درگیر تنش های شدید شده و ایران نیز از موجهای آن مصون نمانده است، نگرانی دیگری در این راستا باعث افزایش دغدغه های دولتمردان شده است که همانا پیروزی احتمالی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو و تشدید تحریم هاست. چرا که قطعاً در چنین شرایطی برخی کشورها و شرکتهای بینالمللی به دنبال بهرهبرداری از فرصتهای ناشی از قیمت پایین نفت ایران خواهند بود. تحریمها معمولاً باعث کاهش مصرف نفت ایران در بازارها و در نتیجه کاهش قیمت آن میشوند، این مسئله باعث میشود که خریدار نفت ایران که به دنبال دور زدن تحریمها هستند، بساط چانه زنی های بیشتر را بگسترانند . چین و هند بهعنوان دو مشتری بزرگ نفت ایران ممکن است در رأس این فهرست قرار بگیرند، زیرا این دو کشور تجربه دور زدن تحریمها را در گذشته داشتهاند. همچنین برخی دیگر که به دنبال پر کردن ذخایر نفتی خود با قیمتهای پایینتر هستند، نیز در صف خریداران نفت به قیمت بسیار ارزان ایران می پیوندند. بر اساس این گزارش؛ بازگشت ترامپ و تشدید تحریمها میتواند ایران را بیشتر به سمت استفاده از شبکههای غیررسمی، تن دادن به تخفیفات ویژه، و حتی راههای قاچاق سوق دهد. با توجه به اینکه فشار اقتصادی بر ایران با حضور ترامپ افزایش می یابد، امکان بهرهبرداری از نفت ارزان ایران را فراهم می شود، چراکه ایران برای حفظ درآمدهای خود به هر طریق ممکن سعی کنید نفت خود را بفروشد. در نهایت، چنین سیاستهایی میتوانند نقش ایران را در بازار جهانی نفت را تضعیف کنند، در حالی که برخی از کشورها از این تزلزل برای خرید نفت با قیمتهای پایینتر بهرهمند میشوند.
راهکار پیشگیرانه برای رویدادهای احتمالی پساترامپ
بر اساس این گزارش؛ ایران باید برای مقابله با تأثیرات منفی احتمالی بازگشت ترامپ و تشدید تحریمهای نفتی علیه ایران، راهحلها و استراتژیهای مطلوبی را درنظرگیرد. کارشناسان بر این باور هستند که؛ ایران باید روابط خود را با همسایه و شرکای استراتژیک مثل چین، روسیه و هند را تقویت کند. این کشور، که در گذشته به نحوی تحریمها را دور زده، میتوانند به اصلی نفت ایران تبدیل شوند. توسعه قراردادهای بلندمدت و پایدار با این کشور میتواند مانع از کاهش شدید درآمدهای نفتی شود. از سوی دیگر ایران باید بهسرعت مسیر تنوعبخشی به اقتصاد خود را دنبال کند تا وابستگی به درآمدهای نفتی را کاهش دهد. توسعه صنایع داخلی، حمایت از تولید غیرنفتی و توسعه بر بخش هایی مانند پتروشیمی، معدنی و کشاورزی میتواند به اقتصاد ایران کمک کند تا در برابر تشدید تحریمهای نفتی ترامپ بکاهد. بعلاوه، توسعه غیرنفتی مانند فرآوردههای پتروشیمی گاز و محصولات صنعتی میتواند بهعنوان جایگزین برای درآمدهای نفتی عمل کند. همچنین مسئولان باید با استفاده از روشهای جدید و خلاقانه برای فروش نفت در بازارهای غیررسمی یا خاکستری در اندیشه کشف راههای مقابله با تحریمها باشند. ایران در دوره قبلی تحریمها از راهکارهایی مانند نفتکشهای مخفی، جایگزینی، و قراردادهای پیچیده استفاده شده است.
تقویت زیرساخت های انرژی داخلی
تحلیلگران معتقدند؛ برای کاهش وابستگی به فروش نفت، ایران میتواند زیرساختهای داخلی را در حوزه انرژی بپردازد. افزایش بهرهوری انرژی و توسعه انرژیهای پذیرنده نه تنها به کاهش نیاز به درآمدهای نفتی کمک میکند، بلکه به توسعه پایدار کشور نیز منجر میشود. پیوستن به نهادهایی مانند FATF و یا بهبود روابط با سازمانهای بینالمللی اقتصادی میتواند مسیرهای قانونی فروش نفت و رفع مشکلات مالی ایران را هموار کند. این اقدام میتواند منجر به کاهش تحریمها یا فرآیندهای مالی و تجاری ایران در سطح جهانی شود. همچنین باید به جای توسعه نفت خام، ایران میتواند بیشتر روی پالایش نفت و تولید فرآوردههای نفتی سرمایهگذاری کند. این کار نه تنها به ایجاد ارزش افزوده کمک میکند، بلکه کمتر در معرض تحریمهای مستقیم قرار میگیرد. اجرای این راهکارها میتواند به ایران کمک کند تا در برابر مخالفتهای احتمالی، مقاومت کند و اقتصاد خود را حفظ کند.
تلاش برای برچیده شدن بساط تحریم
قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل بین المللی در این باره گفت: چه با ترامپ چه بی ترامپ نظام حاکمیتی ایران حتما باید ۲ مسالهای را که تا امروز لاینحل مانده است را حل کند. یعنی برای برای برچیده شدن تحریمها هر چه لازم است، تاکید میشود هر چه لازم شود جدی بگیرد و مورد توجه باشد، بلکه دیگر مانعی برای حضور تجاری در بازارهای اقتصاد جهان نداشته باشیم. موضوع بسیار مهم دیگر هم چیزی جز این نیست که اصرار به عدم پذیرش افای تی اف یکبار برای همیشه کنار گذاشته شود تا بانکهای ایرانی بتوانند با بانکهای کشورهای دیگر تبادل پولی داشته باشند. او افزود: به هرحال تا زمانی که این دو مساله لاینحل هستند، نمیتوانیم رابطه اقتصادی_تجاری با دنیا داشته باشیم و مجبوریم به دامن اقتصاد سیاه پناه ببریم. به این معنی که نفت را از طریق غیررسمی با قیمتهای بسیار پایینتر میفروشیم و به همین دلیل سالیانه میلیاردها دلار ضرر به ما تحمیل میشود. ما الان چند سال است که تخفیفهای آنچنانی به چین میدهیم و حتی زیر بار زیاده خواهی و سوءاستفاده واسطهها میرویم که خب! هزینههای چنین روندی اظهرمن الشمس است.محبعلی در پایان گفت: بازگشت ترامپ به کاخ سفید، به احتمال زیادباعث خواهد شد، حتی چین هم در میزان تعامل مالی شان با ایران به تغییر فکر کنند و نفت ایران را ارزان تر خریداری خواهند کرد. پس حالا که ما میدانیم نگاه مان به نظام بین الملل، تهدید و تحدیدهای همیشگی را برای مان در پی دارد، اقلا باید در مدیریت نظام اقتصادی تجدیدنظری جدی داشته باشیم.