تحقق برداشت نفت از آخرین میدان مشترک غرب کارون

محمد ابراهیمی

کارشناس نفت

 

به گزارش تاسیسات نیوز، میدان یاران با ۲ میلیارد بشکه نفت درجا از میدان‎های مشترک نفتی ایران با عراق است که توسعه آن با تحریم‌های سختگیرانه علیه صنعت نفت ایران همزمان شد و به همین دلیل، توسعه با اتکا به توان شرکت‌های داخلی پیش رفته است. این میدان به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است که بخش جنوبی آن، تنها میدان به تولید نرسیده غرب کارون به شمار می‎رود.

راهبرد وزارت نفت مبنی بر اولویت توسعه میادین مشترک در غرب کارون هم منتهی به نتایج قابل قبولی شد؛ به‎طوری‎که هم‎اکنون ظرفیت تولید میدان‎های «آزادگان جنوبی»، «آزادگان شمالی»، «یادآوران» و «یاران شمالی» (میدان‎های مشترک غرب کارون) در مجموع به حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. همین چند روز قبل بود که خبر رسید برداشت نفت از میدان «یاران جنوبی» هم با موفقیت آغاز شد.

آبان ماه سال ۱۳۹۵ بود که فاز نخست طرح توسعه میدان «آزادگان شمالی»، فاز نخست طرح توسعه میدان «یادآوران» و طرح توسعه میدان «یاران شمالی» با حضور ریاست‌جمهوری به بهره‎برداری کامل رسید و ظرفیت تولید نفت غرب کارون از حدود ۷۰ هزار بشکه در روز در زمان پایان کار دولت دهم، به بیش از ۲۷۰ هزار بشکه افزایش یافت.

میدان یاران نیز همانند آزادگان به دو میدان «یاران شمالی» و «یاران جنوبی» تقسیم شده که بر اساس برنامه‎ریزی‎ها قرار است توسعه این میدان به‌طور یکپارچه در قالب قراردادهای جدید نفتی دنبال شود.میدان «یاران شمالی» را می‌توان نخستین میدان مشترک نفتی قلمداد کرد که در قالب قرارداد بیع متقابل با پیمانکاران ایرانی به سرانجام رسیده است.

در میان میدان‌های مشترک غرب کارون، میدان «یاران شمالی» به لحاظ حجم ذخایر «نفت درجا» کوچکترین میدان به شمار می‌رود؛ اما کوچک بودن این میدان سبب نشد که وزارت نفت طرح توسعه آن را از اولویت‎های خود خارج کند؛ توسعه این میدان از همان ابتدای دولت یازدهم در اولویت بود و این طرح در آبان ماه سال ۹۵ با ظرفیت تولید ۳۰ هزار بشکه نفت در روز به بهره‎برداری رسید.

موافقت‌نامه اصولی (HOA) طرح توسعه میدان «یاران شمالی» ابتدای آذرماه ۱۳۹۰ میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پرشیا امضا شد و سپس این موافقت‌نامه به قرارداد بیع متقابل بدل شد. شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، کارفرمای توسعه این میدان نفتی به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران، با استفاده از منابع داخلی خود توسعه این پروژه را برعهده گرفت.

بر اساس قرارداد امضا شده میان شرکت متن و شرکت نفت و گاز پرشیا، برداشت نفت از «یاران شمالی» باید به ۳۰ هزار بشکه در روز می‎رسید. از آنجا که شرکت نفت و گاز پرشیا، نخستین تجربه خود را در قالب پیمانکار اصلی توسعه یک میدان مشترک بر عهده داشت، تولید زودهنگام از میدان هم در برنامه گنجانده شد تا پیش از بهره‌برداری از فاز نخست میدان، برداشت نفت از آن آغاز شود.

اگرچه پروژه در ابتدا مقداری تاخیر داشت و در ادامه راه هم به دلیل تحریم‌ها، مشکلات فراوانی در نقل و انتقال پول و کالا به وجود آمد، با این حال «یاران شمالی» نسبت به پروژه‌های غرب کارون در دولت یازدهم پیشرفت خوبی داشت و حتی در مواردی هم از برنامه جلوتر بود به‌طوری‌که طرح توسعه این میدان از نظر زمان و سرعت حفاری در غرب کارون رکورد‌دار عنوان شده است. بیش از ۷۰ درصد از کالاهای تامین شده در اجرای این پروژه از سازندگان داخلی تامین شده است.

همچنین حدود ۱۴۰۰ نفر در طرح توسعه «یاران شمالی» فعالیت کردند که ۸۷ درصد از این افراد بومی منطقه بودند؛ موضوعی که وزارت نفت طی سال‌های اخیر تلاش کرده بیش از گذشته بر آن تمرکز کند و به موازات توسعه میدان، سبب اشتغال‎زایی مردم منطقه شود. از سوی دیگر، یاران جنوبی، آخرین میدان مشترک غرب کارون خواهد بود که به تولید نفت می‎رسد.

این میدان نفتی یکی از میادین مشترک با عراق است که در غرب رودخانه‌ کارون و در فاصله‌ ۱۳۰ کیلومتری جنوب غربی اهواز واقع شده است. موقعیت مخزن این میدان میان میدان نفتی آزادگان جنوبی و میدان مجنون عراق واقع شده است. میزان نفت درجای این میدان ۶۴۵ میلیون بشکه است که در ۲ لایه سروک و گدوان قرار دارد و منابع مالی توسعه این میدان مشترک از محل منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران تامین می‌شود.

طبق مصوبه اولیه، هدف از توسعه «یاران جنوبی» تولید ۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه نفت در روز و ۶۰ میلیون فوت مکعب گاز با حفاری ۳۰ حلقه چاه بود؛ این در حالی است که جدیدترین اطلاعات این میدان نشان داد یکی از لایه‌های «یاران جنوبی» ظرفیت مناسبی برای تولید ندارد. بر این اساس، میزان تولید نفت هدفگذاری شده در میدان «یاران جنوبی» به ۲۵ هزار بشکه در روز کاهش یافت و با اطلاعات جدید به دست آمده، برنامه‎ریزی‌های توسعه میدان نیز تغییر کرد. قبلا همه برنامه‌ها بر اساس تولید روزانه ۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه تدوین شده بود.

از آنجا که «یاران جنوبی» با منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران توسعه می‌یابد، در ابتدا با مشکل تامین مالی مواجه بود اما این مشکل رفع شد. برداشت زودهنگام نفت از میدان «یاران جنوبی» در همین چند روز قبل با ظرفیت ۱۰ هزار بشکه در اوایل آذر ماه امسال شروع شد و سپس فرآیند افزایش ظرفیت تولید با سرعت تا ۲۵ هزار بشکه در روز ادامه خواهد یافت.

البته در مهرماه سال ۹۵ نخستین موافقت‌نامه اصولی (HOA) در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پرشیا برای توسعه میدان یاران امضا شد و بر اساس آخرین تصمیم‎گیری‎ها قرار است این میدان مشترک از سوی شرکت نفت و گاز پرشیا توسعه داده شود.نفت تولیدشده در یاران جنوبی پس از استخراج به منیفولد‌های میدان آزادگان جنوبى انتقال داده می‌شود سپس همراه با نفت آزادگان جنوبى عازم مبادى صادرات می‌‌شود.

انتهای خبر