بنزین بر سرچندراهی ترازشدن

تاسیسات نیوز – صدیقه بهزادپور: کرامت ویس‌کرمی روز گذشته از تلاش برای تنوع بخشیدن به سبد سوختی کشور خبر داد و گفت؛ با توجه به حجم مصرف زیاد بنزین در کشور باید متنوع‌سازی سبد سوخت را در دستور کار قرار دهیم، افزود: از این رو باید به سوخت سی‌ان‌جی بیشتر توجه کنیم و سهم آن را در سبد سوخت کشور افزایش دهیم.اما  با توجه به شرایط ایجاد شده، هم‌اکنون مصرف سی‌ان‌جی در کشور پایین است به همین دلیل به دنبال این هستیم که افزایش مصرف را در ناوگان داشته باشیم. به گفته وی به‌روزرسانی «سدف» (سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی) در دست اقدام است تا مصرف‌کنندگان سوخت بتوانند از طریق این سامانه سوخت را تقاضا کنند و پس از بررسی به آنها داده شود. او همچنین از مقابله جدی با قاچاق سوخت خبر داد  تاکید کرد؛ به‌منظور کاهش قاچاق فرآورده‌های نفتی تلاش می‌شود با استفاده از سامانه‌های نرم‌افزاری، سیستمی‌کردن فرآیندها و کاهش دخالت نیروی انسانی، بررسی و تخصیص سوخت مصرف‌کنندگان انجام شود و علاوه بر این تلاش می‌کنیم تا به افزایش حداکثری تولید (چه بنزین و چه نفت‌گاز) دست‌یابیم، همچنین بحث‌های کیفی‌سازی سوخت که شرکت ملی پالایش و پخش با برنامه‌ریزی دنبال می‌کند از دیگر اقدام‌ها است.

ناترازی بنزین و چالش‌های موجود

به گزارش «رویداد پارس»، ناترازی بنزین چالشی است که از دولتها در دوره های مختلف برای تامین آن با مشکلات زیادی روبرو هستند، از سوی دیگر با توجه به افزایش روزافزون تقاضا برای سوخت در کشور و ناترازی موجود در تأمین بنزین، ضرورت تنوع سبد سوخت کشور به یک موضوع حیاتی تبدیل شده است. این تنوع می‌تواند به بهبود وضعیت سوخت‌رسانی، کاهش وابستگی به منابع محدود و افزایش پایداری اقتصادی کمک کند.  کارشناسان نیزهمچون مسئولان، ناترازی بنزین یکی از چالش‌های بزرگ صنعت سوخت کشور می دانند و بر این باور هستند؛ افزایش مصرف بنزین به دلیل رشد جمعیت، توسعه ناوگان حمل و نقل و عدم توجه کافی به منابع جایگزین، فشار زیادی به سیستم تأمین سوخت وارد کرده است. این ناترازی نه تنها به مشکلات اقتصادی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به افزایش آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی نیز دامن بزند.

ضرورت تنوع سبد سوخت

بر اساس این گزارش؛  با تنوع در سبد سوخت، کشور می‌تواند وابستگی خود به بنزین را کاهش دهد و از منابع دیگری مانند گاز طبیعی، الکل، بیودیزل و هیدروژن استفاده کند و با  تنوع در منابع سوخت می‌تواند به کاهش نوسانات قیمت سوخت کمک کند و در نتیجه به پایداری اقتصادی کشور کمک کند، از طرفی استفاده از سوخت‌های پاک‌تر و تجدیدپذیر می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کند. بعلاوه با تنوع سبد سوخت، زمینه برای توسعه فناوری‌های جدید و نوآورانه در صنعت سوخت فراهم می‌شود که می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها منجر شود.

راهکارهای پیشنهادی

این گزارش حاکی است؛ تنوع بخشی سبد سوخت ضرورتی است که باید با در پیش گرفتن سیاست های جدید و مطلوب و همچنین برنامه ریزی های مناسب به آن دست یافت. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سوخت‌های جایگزین یکی از راهکارهایی است که می تواند با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم برای تولید و توزیع سوخت‌های جایگزین انجام شود. همچنین حرکت در مسیر تولید یا واردات خودروهایی سازگار با محیط زیست نیز می تواند مشکلات موجود در این زمینه را حل کند. ارائه تسهیلات و مشوق‌های مالی برای خرید خودروهای برقی و هیبریدی می‌تواند به کاهش مصرف بنزین کمک کند.در این راستا قطعاً  آموزش عمومی در مورد مزایای استفاده از سوخت‌های جایگزین و کاهش مصرف سوخت باید به رفتار مصرف‌کنندگان را تغییر دهد. به گفته تحلیلگران؛ تنوع سبد سوخت کشور نه تنها به بهبود ناترازی بنزین کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به افزایش پایداری اقتصادی، کاهش آلودگی هوا و توسعه فناوری‌های نوین منجر شود. لذا، دولت باید با اتخاذ سیاست‌های مناسب و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم، این هدف را محقق سازد.

دلایل اصلی ناترازی بنزین

این گزارش حاکی است؛ رشد جمعیت و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و خصوصی باعث افزایش تقاضا برای بنزین شده است، این در حالی است که هیچ برنامه ریزی مناسبی برای افزایش  وابستگی بالای کشور به بنزین و عدم استفاده کافی از سوخت‌های جایگزین درنظر گرفته نشده است و به این ترتیب فشار بیشتری به مسئولان در دوره های مختلف برای  تأمین بنزین وارد می‌کند که گویا هیچ راهی نیز برای آن در حال حاضر وجود ندار و در نتیجه کمبود زیرساخت‌های لازم برای تولید و توزیع سوخت، از جمله پالایشگاه‌ها و تأسیسات ذخیره‌سازی، باعث ناترازی می‌شود. از طرفی وجود مدیران ناکارآمد و  ناهماهنگی و عدم برنامه‌ریزی مناسب در مدیریت منابع سوخت و توزیع آن،  بروز ناترازی ها را تشدید می کند. البته از اثر تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی نیز نباید غاقل شد، چرا که تحریم‌ها بر روی واردات تجهیزات و فناوری‌های لازم برای تولید و پالایش سوخت تأثیر منفی گذاشته و یکی از عوامل اصلی و موانع مهم برای به روزرسانی پالایشگاه و نیروگاه های محسوب می شوند. از سوی دیگرکمبود سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید و سوخت‌های پاک، مانع از بهبود وضعیت سوخت‌رسانی و کاهش وابستگی به بنزین می‌شود. رانت‌خواری و فساد اقتصادی وجود رانت‌ها و فساد در سیستم توزیع سوخت از جمله دلایل تشدید کننده ای است که به سوءاستفاده و عدم توزیع عادلانه منابع منجر شده است. این عوامل به طور کلی باعث ایجاد ناترازی در تأمین بنزین و مشکلات مرتبط با آن شده‌اند.

افزایش قیمت بنزین آری یا خیر؟

مشکلات فراوان جهت تامین بنزین مورد نیاز جامعه در سالهای اخیر به گمانه زنی های بسیاری منتهی شده است که یک سوی آن همواره راهکار افزایش قیمت بنزین بوده است و این سئوال که آیا افزایش قیمت بنزین می‌تواند باعث کاهش مصرف آن شود یا مردم ممکن است به استفاده از وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه یا پیاده‌روی روی بیاورند و در نتیجه فشار بر تأمین بنزین کاهش یابد؟ در حقیقت برخی از کارشناسان و مسئولین امیدور هستند که با افزایش قیمت بنزین، مردم  به سمتِ بهینه‌سازی مصرف سوخت و استفاده از خودروهای کم‌مصرف‌تر روی بیاورند، یا اینکه استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند گاز طبیعی، الکل یا خودروهای برقی به صرفه‌تر می‌شود و این می‌تواند به تنوع سبد سوخت کمک کند. صاحبنظران در پاسخ به این سئوالات می گویند؛ به احتمال زیاد افزایش قیمت بنزین می‌تواند به افزایش درآمدهای دولت از طریق مالیات‌ها و عوارض مرتبط با سوخت منجر شود. این درآمدها می‌توانند برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سوخت و توسعه فناوری‌های نوین استفاده شوند و در نهایت ثبات اقتصادی و بهبود و تراز انرژی را به دنبال داشته باشد و احتمال قاچاق را نیز کمتر کند، با این حال، باید توجه داشت که افزایش قیمت بنزین ممکن است عواقب اجتماعی و اقتصادی منفی نیز به همراه داشته باشد، به ویژه برای اقشار کم‌درآمد. بنابراین، دولت باید با دقت و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی، این اقدام را انجام دهد.