برجام و فرصت های گازی ایران

به گزارش تاسیسات نیوز، نگاهی به شرایط بین المللی نشان می دهد پسابرجام فرصت مناسبی برای حضور قدرتمند ایران در بازارهای بین المللی گاز طبیعی است، زیرا توسعه روابط ایران و غرب در حوزه های اقتصادی در حال گسترش است و این مهم فرصتی استثنایی برای اثرگذاری ایران را در بازارهای جهانی گاز طبیعی فراهم خواهد کرد.

در این گزارش که در شماره یکشنبه چهارم مهر 1395 خورشیدی به قلم فروغ گشتاسبی منتشر شد، می خوانیم: ایران به عنوان یکی از کشورهای های دارنده ذخایر عظیم گاز طبیعی به میزان ٣٤ تریلیون مترمکعب که ١٨ درصد ذخایر گازی جهانی را به خود اختصاص داده است، می تواند نقش مؤثری در بازار جهانی گاز با تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیت های تولید گاز به ویژه در میدان های مشترک داشته باشد، چراکه توسعه صادرات گاز طبیعی افزون بر توسعه پایدار، به لحاظ سیاسی و بین المللی موجب در هم تنیدگی و وابستگی متقابل کشورهای نیازمند گاز به کشورمان خواهد شد و باعث می شود میزان اثرپذیری از شیطنت های اقتصادی بین المللی علیه کشورمان کاهش پیدا کند.
نگاهی به شرایط بین المللی نشان می دهد پسابرجام فرصت مناسبی برای حضور قدرتمند ایران در بازارهای بین المللی گاز طبیعی است، زیرا توسعه روابط ایران و غرب در حوزه های اقتصادی در حال گسترش است و این مهم فرصتی استثنایی برای اثرگذاری ایران را در بازارهای جهانی گاز طبیعی فراهم خواهد کرد.
افزایش چشمگیر تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی نیز افق های جدید صادراتی را در برابر ایران گشوده به طوری که هم اکنون مذاکرات گازی متعددی با کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام شده یا در دست انجام است.
مذاکرات صادرات گاز برای ایران که یکی از بزرگ ترین دارندگان ذخایر گاز در جهان و پل ارتباطی بین خلیج فارس، آسیای میانه، روسیه، اروپا، آفریقا و شبه قاره هند است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همین امر باعث شده شرکت ملی صادرات گاز ایران به عنوان دروازه اصلی تعاملات بین المللی وزارت نفت برای ورود این کشور به بازارهای جهانی گاز از هیچ کوششی دریغ نکند.
هم اکنون نیز افزایش توان صادراتی و تبدیل ایران به یک بازار گازی فعال در منطقه خاورمیانه، کسب سهم درخور توجه در بازارهای جهانی گاز، ایجاد امنیت و ثبات سیاسی و اقتصادی در منطقه از طریق تأمین انرژی، تقویت ارتباطات بین المللی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه پایدار کشور از طریق انعقاد قراردادهای بلندمدت، از اهداف پیش ِروی ایران در بازار صادراتی گاز است.

 

 

افزایش ذخایر راهبردی گاز کشور

 

افزایش ذخایر راهبردی گاز کشور به منظور اثرگذاری در بازار جهانی گاز و تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیت های تولید گاز، به ویژه در میدان های مشترک، ازجمله سیاست های کلی مرتبط با صنعت نفت کشور است.
از آنجا که ایران کشوری غنی از لحاظ منابع هیدروکربوری است، هم اکنون از لحاظ ذخایر گازی در مقام اول جهان قرار دارد و با توجه به رویکردهای اقتصاد مقاومتی، در شرایط کنونی باید تلاش شود روند کلان رو به رشد اقتصادی کشور به مسیر خود ادامه داده و آسیب پذیری اقتصادی کشور در سال های تحریم کاهش پیدا کند.
گفتنی است در شرایط برجام اقتصادی با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در بندهای سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی، صادرات گاز طبیعی به دلیل ایجاد چشم اندازهای روشن سیاسی و اقتصادی جزء اولویت های اصلی کشور در حوزه انرژی است.

 

 

اقتصاد مقاومتی؛ تلاش برای خوداتکایی

 

اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تأکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است. در اقتصاد مقاومتی با رویکرد صادرات گاز کشورهای منطقه و نیز کشورهایی با همسویی ایدئولوژیک باید بر دیگران ترجیح داده شوند، چراکه کشورهایی با هم بستگی بیشتر اقتصادی، در جهت حفظ روابط دوستانه و گسترش آن تلاش بیشتری خواهند داشت، زیرا در تعاملات منطقه به سبب مواجهه با تهدیدات و فرصت های مشترک، امنیتشان به هم گره خورده است.
درواقع بلوکی از کشورهای همسایه و مجاور به لحاظ جغرافیایی، با حجم بزرگ اقتصاد و جمعیت، پایداری و صرفه اقتصادی بیشتری در مبحث صادرات گاز برای ما خواهد داشت و اگر سعی کنیم در پسابرجام به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به ویژه در بحث سرمایه گذاری و مشارکت های خارجی توجه ویژه داشته باشیم، در آینده نزدیک به صادر کننده عمده فراورده های نفتی در منطقه مبدل شده و می توانیم به پیشرفت های فنی و صنعتی بسیاری در این زمینه ها نائل شویم و در چنین شرایطی توسعه پایدار کشور تضمین و اقتصادی پویا در انتظار صنعت نفت بوده و در نهایت منجر به رفاه بیشتر برای مردم عزیز کشورمان خواهیم شد.

 

 

الزام توجه به سیاست های مرتبط با تجارت گاز در پسابرجام

 

با توجه به رقابت گاز طبیعی با نفت در اقتصاد جهان ، توجه ویژه به چشم انداز، سیاست ها ، مقررات و پژوهش های مرتبط با تجارت گاز در پسابرجام باید جزء اولویت های اصلی صنعت نفت کشور در اقتصاد مقاومتی باشد.
سهم گاز طبیعی در تقاضای جهانی انرژی از نیمه دوم دهه ١٩٦٠ رشد چشمگیری داشته است. این افزایش به دلیل قیمت های بالای نفت ، سیاست های زیست محیطی و توسعه نیروگاه های گازی بوده به طوری که بازار سایر انرژی ها را نیز تحت تأثیر قرار داده است و پیش بینی می شود سهم گاز طبیعی از سبد انرژی تا سال ٢٠٣٠ به حدود ٣٠ درصد برسد.
ایران با برخورداری از ٣٤ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی، در صدر کشورهای دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان قرار گرفته و بهره مندی از شرایط یادشده منجر به ایجاد موقعیت استراتژیک خاصی برای ایران نسبت به کشورهای هم جوار، شده است.
بیش از ١٣ میدان گازی مستقل در خشکی و میدان های دریایی پارس جنوبی، پارس شمالی، سلمان، لاوان و کیش، مأموریت استحصال روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز طبیعی را تا سه سال آینده برای کشور رقم زده و برآورد می شود بتوان بخش درخور توجهی از این تولید فزاینده را به کشورهای متقاضی صادر کرد.
بنابراین لازم است با توجه به سیاست های برنامه کلان اقتصاد مقاومتی در زمینه برنامه های بلندمدت صادرات گاز دارای راهبردهای مشخصی باشیم، که می توان به نقش مهم و اثر گذار ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز با توجه به افزایش اهمیت تجارت جهانی گاز طبیعی اشاره کرد.

 

 

افزایش سهم «ال ان جی» در تجارت گاز طبیعی

 

بررسی بازارهای گاز طبیعی جهان نشان می دهد در شرایط کنونی، حجم تجارت گاز طبیعی با خط لوله به مراتب بیش از ال ان جی است و پیش بینی می شود با ارتقای فناوری و توسعه صنعت تولید ال ان جی در جهان، رشد سهم این بخش در تجارت گاز طبیعی در سال های آینده، به مراتب بیش از خط لوله باشد و حتی برخی تحلیلگران از احتمال شکل گیری نخستین معاملات بازار جهانی گاز به صورت تک محموله و برای خرید و فروش محموله ال ان جی هر یک از کشتی های ویژه حمل آن خبر می دهند و معتقدند بازار گاز طبیعی در سال های آینده با تکیه بر محموله های ال ان جی، تعریف جدیدی خواهد یافت و می تواند به عنوان بازاری قابل اعتماد مانند بازار جهانی نفت خام، در عرصه جهانی ایفای نقش کند.
در نتیجه، با درنظرگرفتن پیشرفت های فنی، افزایش تقاضا و تعریف قراردادهای جدید موسوم به IPC در پسابرجام، سودآوری فعالیت در بازار ال ان جی انکارناپذیر خواهد بود. کشورهای آسیای جنوب شرقی از جمله ژاپن، کره جنوبی، تایوان و مصرف کنندگان اروپایی به ویژه بلژیک، فرانسه، یونان، ایتالیا، پرتغال و اسپانیا، اصلی ترین مصرف کنندگان ال ان جی در جهان هستند که در آینده نزدیک مصرف کنندگانی از آسیا، به ویژه کشورهای چین و هند در همسایگی ایران به این مجموعه اضافه خواهند شد که نشانگر شکل گیری بازاری مطلوب برای کشورهای تولیدکننده ال ان جی در دنیاست.

 

 

تداوم و جدیت در اجرای پروژه های صادرات گاز

 

با روی کارآمدن دولتی که شعارش تدبیر و امید و سیاستش تعامل سازنده با کشورهای دیگر است، ماراتن نفس گیر برجام سیاسی در سال ١٣٩٤ به سرانجام رسید و اکنون با عزمی راسخ و همتی بلند با نگاه به برجام اقتصادی و با توجه به سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی، پروژه های مربوط به صادرات گاز ایران، با جدیت هرچه تمام تر دنبال می شود و براساس سیاست های وزارت نفت، اولویت صادرات گاز ایران در مرحله اول کشورهای همسایه و در مرحله بعدی و با توسعه صنعت «ال ان جی»، ورود به سایر بازارهای جهانی گاز خواهد بود.

 

انعقاد قراردادهای جدید صادرات گاز در سال جدید

 

در سال های گذشته تعاملات گازی گسترده ای با کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، آذربایجان و ترکیه وجود داشته و به زودی عراق نیز به این کشورها اضافه خواهد شد؛ ضمن اینکه مذاکرات لازم با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس، از جمله امارات، کویت، بحرین، عمان، هند، چین، گرجستان و برخی از کشورهای صاحب صنعت اروپایی در سال ١٣٩٤ صورت گرفته و سعی می شود در پسابرجام زمینه های عقد قرارداد و سرمایه گذاری در صنعت صادرات گاز طبیعی ایران باجدیت دنبال شود.

علاوه بر قراردادهای کنونی صادرات گاز و همچنین مذاکراتی که برای صادرات گاز در جریان است، بحث «ال ان جی» نیز از دهه ٨٠ مورد تأکید ویژه وزیر نفت بوده که دراین باره می توان به سه پروژه پارس، پرشین و ایران ال ان جی اشاره کرد که به دلیل تحریم ها دو پروژه پارس و پرشین ال ان جی از سال ١٣٨٩ متوقف شد، ولی پروژه ایران ال ان جی با پیشرفت حدود ٥٠ درصد در جریان است که در پرتو برجام اقتصادی به زودی اقدامات لازم درباره تکمیل و راه اندازی این پروژه ها آغاز خواهد شد.

 

 

متنوع سازی بازار گاز

 

همچنین در بخش متنوع سازی بازار گاز می توان به موضوع بهره برداری از واحدهای شناور ال ان جی (FLNG) به عنوان گزینه دیگری برای تولید زودهنگام ال ان جی و ورود به باشگاه جهانی تولید کنندگان ال ان جی اشاره کرد که امید است در پسابرجام با انتخاب شرکای صاحب نام خارجی این مهم نیز میسر شود و حامل خبر های غرورآفرین برای مردم باشیم.
با توجه به چشم انداز ایران از لحاظ ذخایر عظیم گازی، موقعیت استراتژیک جغرافیایی در منطقه خاورمیانه، جذابیت های صنعت نفت ایران برای دیگر کشورها، امنیت سرمایه گذاری و همچنین دیپلماسی جدید دولت در تعامل سازنده با دیگر کشورها در سایه توجه و پیروی از اصول بند های اقتصاد مقاومتی، می توان امید داشت در سال ١٣٩٥ با دروازه های برجام اقتصادی، آینده ای روشن در انتظار صادرات گاز ایران باشد؛ آینده ای که شاهد رشد و شکوفایی اقتصادی کشور ایران و ورق خوردن برگ های زرین دیگری در تاریخ صدساله صنعت نفت خواهد بود.

 

 

منبع: روزنامه شرق

انتهای خبر