بازی با جان ها (1)

مهندس واصف

چرا ما نسبت به آتش ترسی نداریم؟

سالهاست که در بسیاری از کشورهای دنیا، انجمن هایی به مساله مبارزه با حریق می پردازند. پس از آن که سازمان های آتش نشانی تشکیل شدند، پا گرفتند و در خشیدند، تفکر ارزشمند علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد باعث شد که مهندسان به این فکر بیفتند چرا از وقوع حریق جلوگیری نکنیم. و اگر حریق آغاز شد در همان مراحل اولیه آتش را در نطفه خفه نکنیم. این گونه بود که سیستمهای اعلام و اطفاء حریق متولد شدند. در طول این سالها، این سیستمها بارها و بارها باز پیرایی شدند، اصلاح شدند، آزمایش شدند و اجرا شدند. اختراع پشت اختراع و تحقیق پشت تحقیق. چه کنفرانفس ها و سمپوزیوم هایی که تشکیل نشد و چقدر جان ارزشمند بود که نجات یافت. اکنون حاصل این تلاش ها، در قالب قوانین و استانداردهایی در کشورهای پیشرفته دنیا منتشر شده است که می توان به دو استاندارد NFPA در کشور آمریکا و BS در انگلستان اشاره نمود.

 قصد من از این نوشتار معرفی این استانداردها نیست. بلکه پرداختی به دردی کهنه است که سالهاست در تن طراحان تاسیسات مکانیکی و برقی ما مانده است و شاید چون غده ای سرطانی ریشه دوانده است. چرا در کشورما که سالهاست در حیطه مبارزه با آتش و طراحی سیستمهای اعلام و اطفاء حریق فعال است ، استانداردهای مشخص و معین در مورد طراحی و انتخاب تجهیزات تدوین نشده است؟

این ضعف چنان مشکل زا شده است که مهندسان ایرانی با وجود سختی دسترسی به منابع دست اول طراحی و استانداردهای روز دنیا، این استانداردها را زیرو رو نموده اند و بر مبنای آنها طراحی می کنند. اما باتاسف سازمانهایی چون مسکن و شهرسازی، استاندارد و آتش نشانی که باید متوالی تدوین مقررات باشند گویی به خواب رفته اند. فراتر از همه این موارد، وقتی سازمانی چون آتش نشانی دست به کار بررسی سیستمهای آتش نشانی اجرا شده در ساختمانها می شود، در هر پروژه سلیقه ای جدید ارایه می نماید به گونه ای که 10 مهندس طراح و مجری تاسیسات مکانیکی و برقی، 10 تجربه مختلف از پروژه های اجرا شده دارند. آیا با این ضعف فنی، طراحی و اجرا گل آلود نمی شود؟ و از این آب گل آلود کیست که ماهی می گیرد؟ و آب گل آلود را که می نوشد؟ جالب است که پدافند غیر عامل دارای مبحثی در مقرات ملی است ولی مبارزه با حریق که از الزامات اساسی پدافند غیر عامل است به فراموشی سپرده شده است. آیا صحیح است که کارمندان سازمان هایی که باید نقش بازرس را ایفا کنند به عنوان مشاور در پروژه ها ایفای نقش کنند؟ آیا این اشتغال مفسده انگیز نیست؟ چرا قوانین به صورت کاملاً مشخص و شفاف تدوین و توزیع نمی گردد؟ مانند همیشه منتظر بمانیم تا فاجعه ای رخ دهد و بعد کمیته های فنی تشکیل دهیم. ای کاش روسا به فکر بیفتند.ای کاش.

 مهندس روح واصف :مدیرعامل آموزشگاه فنی مهندسی کاشانه