آوار پلاسکو؛ نماد ضعف اجرا و نظارت بر ضوابط
حامد خانجانی
کارشناس ارشد مدیریت ساخت
به گزارش تاسیسات نیوز، حریق ساعت 8 صبح پنج‌شنبه مورخ 30/ 10/ 95 در طبقه هشتم ساختمان 16 طبقه تجاری پلاسکو منجر به فروریزش کامل ساختمان و از بین رفتن تعدادی از آتش‌نشانان و مالکان واحدهای تجاری و سرمایه‌های مادی و معنوی این ساختمان شد. ساختمانی با سازه فلزی به قدمت 54 سال که اگر ضوابط مربوط به مراقبت و نگهداری ساختمان‌ها به نحوی صحیح و مطابق با استانداردهای موجود در آن مورد اجرا و نظارت قرار می‌گرفت این انتظار وجود داشت که قریب 200 سال پایدار مانده و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
بر اساس اطلاعاتی که در ساعت‌های اولیه حریق از سوی مسوولان شهرداری اظهار شد، در یکی، دو سال اخیر اخطاریه‌هایی به منظور ایمن‌سازی ساختمان در برابر حریق به مدیران ساختمان مذکور ابلاغ شده است، هر چند ابلاغ اخطاریه با توجه به بند 14 ماده 55 قانون شهرداری درخصوص وظایف این سازمان مبنی بر اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر حریق و تبصره آن که عنوان می‌کند در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بنا‌ها، شهرداری موظف است پس از کسب نظر مامور فنی خود به مالکان و صاحبان اماکن ابلاغ مهلت‌دار مناسبی صادر کند و اگر دستور شهرداری در مهلت معین و به موقع اجرا نشد، شهرداری راسا نسبت به رفع خطر اقدام و هزینه مربوطه را به اضافه 15 درصد خسارت از طرف مقابل دریافت کند و در ادامه مقررات فوق را شامل کلیه اماکن عمومی از جمله مراکز خرید می‌داند، ابلاغ‌های صورت‌گرفته از مسوولیت مدیریت شهری در این زمینه نمی‌کاهد.
مقاوم‌سازی سازه‌ها به‌عنوان یکی از ارکان ایمنی ساختمان‌ها در برابر آتش محسوب می‌شود. در صورت وقوع آتش‌سوزی در یک ساختمان، امکان خروج ساکنان در درجه اول اهمیت قرار دارد، پس از آن لازم است امکان امداد‌رسانی از طرف نیروی‌های آتش‌نشانی و گروه‌های امداد و نجات فراهم و در نهایت پایداری ساختمان به‌عنوان سرمایه ملی حفظ شود. مقاوم‌سازی سازه‌ها در کنار تامین سیستم‌های اعلام و اطفای حریق می‌تواند تضمین‌کننده ایمنی ساختمان باشد.
مبحث سوم مقررات ملی ساختمان که نخستین ویرایش آن مربوط به سال 1380 و آخرین اصلاحیه آن بهمن‌ماه 1393 ابلاغ شده است و الزامات مربوط به حفاظت ساختمان‌های جدید در مقابل حریق را مطرح می‌کند در بخش 3-1-2-2 درخصوص بناهای موجود و در صورت ضرورت‌های خاص از جمله استعلام سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی که ملزم به اجرای ضوابط ایمنی هستند، نحوه تامین حداقل تمهیدات ایمنی مورد نیاز با استفاده از کدهای بین‌المللی معتبر از سوی مقام قانونی مسوول را الزامی کرده است.
مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان درخصوص مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها بخش 22-9 حداقل الزامات فنی تاسیسات و تجهیزات ساختمان به منظور حفاظت در مقابل حریق را تعیین می‌کند که شامل بازدیدهای متناوب و حداقل هر سه ماه یک‌بار مسوول نگهداری ساختمان از قابلیت دسترسی ساختمان از طرف ماموران آتش‌نشانی، معابر دسترسی به پلکان‌ها و راه‌های خروج و ایمنی آنها، سیستم‌های خودکار اعلام و اطفای حریق، خاموش‌کننده‌های دستی و موارد مرتبط با موتورخانه و پارکینگ ساختمان می‌شود.
مواردی که در مورد ساختمان پلاسکو، به‌رغم الزام و اهمیت آن به جهت متراژ و تعداد طبقات، کاربری ساختمان که به لحاظ خطر‌پذیری در برابر حریق از انواع شدید به‌حساب می‌آید، تعداد افراد شاغل و میزان سرمایه مادی موجود در آن و همچنین ارزش اجتماعی و فرهنگی این ساختمان که روزگاری مرتفع‌ترین و مدرن‌ترین ساختمان ایران و خاورمیانه و نمادی از توسعه شهری تهران محسوب می‌شده، رعایت نشده است تا امروز شاهد از بین رفتن تعداد زیادی از هموطنان و سرمایه‌های مادی و معنوی مربوطه و تبدیل این ساختمان از نماد مدرنیته به نماد ضعف اجرا و نظارت بر ضوابط مراقبت و نگهداری ساختمان‌ها باشیم. آتش‌نشانی تهران گرچه برای ساختمان‌های بلندمرتبه جدیدالاحداث، گواهی تاییدیه آتش‌نشانی صادر می‌کند اما ساختمان‌های قدیمی و ساختمان‌های کمتر از 6 طبقه مسکونی که بیش از 70 درصد ساخت‌و‌سازهای تهران را شامل می‌شوند مورد نظارت این سازمان قرار نداشته و اقدامی برای اعمال تمهیدات ایمنی از حریق در آنها انجام نمی‌شود. مواردی که لازم است هرچه بیشتر مورد توجه مسوولان قرار گیرد تا حوادث ناشی از حریق به بحران‌های مداوم شهری تبدیل نشود.
انتهای خبر