فرصتسوزی در پرونده گازی جدید کشور
به گزارش تاسیسات نیوز، چند سال پیشتر مسئولین ایرانی با خوشبینی از نیاز ترکمنستان به صادرات گاز به ایران سخن به میان آورند، حال نیز حدود یکسال از متوقف شدن صادرات گاز ترکمنستان به ایران میگذرد و مسئولین با خوشبینی از غیرممکن بودن اجرای خط لوله تاپی سخن میگویند.
ترکمنستان با داشتن 10 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی چهارمین دارنده ذخایر گازی جهان است که به دلیل محدودیتهای جغرافیایی و سرمایه گذاری دسترسی محدودی به بازارهای تقاضای گاز دارد، این موضوع موجب شده تا رقابتی میان کشورهایی چون کشورهای اروپایی، چین، هند و پاکستان شکل بگیرد تا با جذب حداکثری گاز این کشور بیشترین بهرهبرداری را از منابع گازی ترکمنستان ببرند.
در همین راستا همه این کشورها تلاش کردهاند تا با تعریف پروژههای خطوط لوله انتقال گاز، حداکثر بهرهبرداری را از گاز ارزان این کشور ببرند. از جمله کشورهای اروپایی با تعریف پروژی ترانس کاسپین، کشورهای پاکستان و هند با پیشنهاد خط لوله تاپی و همچنین چین با پیشنهاد اجرای خط لوله چهارم واردات گاز از ترکمنستان به دنبال جذب گاز ارزان از این کشور هستند.
در این شرایط اما واردات گاز ایران از ترکمنستان با وجود مرز مشترک بین دو کشور و 2 خط لوله انتقال گاز در اوج این رقابتها یکسال است که متوقف شده است. ایران از سال 1996 با دو خط لوله کردکوی و خانگیران از مرز مشترک با ترکمنستان گاز وارد میکند، اما سال گذشته ترکمنستان به دلیل اختلاف مالی با ایران صادرات گاز را متوقف کرد. مسئولین ایران نیز صحبت از عدم نیاز ایران به گاز ترکمنستان میکنند.
در شرایطی که رقابتی شدید بین کشورهای مختلف برای جذب گاز ترکمنستان به عنوان یک فرصت طلایی در جریان است، مسئولین وزارت نفت با عدم درک درست شرایط صحبت از نیاز ترکمنستان به صادرات به ایران و عدم نیاز ایران به واردات گاز از ترکمنستان میکنند. چند سال پیشتر نیز با وجود همین خوشبینی مسئولین ایرانی با عنوان اینکه ترکمنستان به درامد صادرات گاز به ایران نیاز دارد عرصه را رها کردند در این شرایط چین با استفاده حداکثری از فرصت بوجود امده از سال 2006 با سرمایه گذاری در احداث سه خط لوله، واردات گاز از ترکمنستان را اغاز کرد و تا کنون با افزایش حجم واردات به 80 میلیون متر مکعب در روز خود را به بزرگترین شریک تجاری این کشور تبدیل کرده است. در همین حین ترکمنستان در سال 2006 با تکیه بر صادرات خود به چین صادرات گاز خود به ایران را قطع و قیمت گاز صادراتی خود را افزایش داد.
در شرایط فعلی نیز مسئولین دم از بی نیازی ایران به گاز ترکمنستان و بعید بودن اجرای خط لوله تاپی میزنند، اما به تازگی عربستان وارد کارزار رقابتی گاز ترکمنستان شده و تصمیم به سرمایه گذاری و انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند گرفته است از طرفی نیز چین ساخت چهارمین خط لوله را برای افزایش واردات تا 120 میلیون مترمکعب در روز اغاز کرده است.
باید دید با خوشبینی مسئولین وزارت نفت و طولانی کردن اختلافات با ترکمنستان در داوریهای بین المللی همچنان فرصتهای ایران در بازار ترکمنستان خواهد سوخت یا مسئولین این بار پیش از انکه دیر شود با عملکردی مناسب و به موقع و مذاکره از فرصتهای ایران در این بازار در مقابل رقبا دفاع خواهندکرد؟