صادرات برق عامل مکانیزم خاموشی‌ برق در زمستان

سخنگوی صنعت برق این روز‌ها عملا به سخنگوی صنعت نفت و گاز هم تبدیل شده است و همه کشور را بسیج کرده اند تا به بهانه عدم خاموشی بخاری های مناطق دورافتاده، در برق صرفه جویی کرده و با این روش به صرفه جویی گاز کمک کنند این درحالی است که اولا در زمستان، مصرف برق تقریبا بع نصف کاهش یافته و ثانیا میزان مصرف گاز نیروگاه‌ها کمتر شده و لذا بخش عمده‌ای از گاز مصرفی کشور نه در تولید برق که برای گرمایش مصرف می‌شود.
توانیر به خوبی می‌داند که مصرف برق مردم در زمستان عملا به اندازه‌ای نیست که بتواند برای تولید مشکلی ایجاد کرده و یا با کمبود برق مواجه شویم، ولی با این وجود برای اولین بار مکانیزم مدیریت خاموشی را علاوه بر تابستان، در زمستان به کار گرفت که دلیل آنرا می‌توان در هشدار جدی وزارت نفت جست و جو کرد.
وزارت نیرو یکی از مهمترین راه‌های درآمدی خود را صادرات برق به کشور‌های همسایه می‌داند و تعهد به تامین برقی داده است که فکر نمی‌کرد حتی در زمستان هم در تامین آن از سوی وزارت نفت محدود شود. وزارت نفت به خوبی می‌داند مصرف برق ایرانی‌ها چقدر است و با توجه به راندمان نیروگاه‌های کشور و با یک حساب ساده می‌تواند بفهمد که میزان گازی که در نیروگاه‌های ایران مصرف می‌شود عملا بیشتر از نیاز داخل است.

لذا همانطور که قبلا و در زمان چیت چیان نیز در این خصوص هشدار داده بود امسال نیز دوباره هشدار داد که وزارت نیرو با این کار گاز را به قیمتی حتی پایین‌تر از قیمت صادراتی فوب خلیج فارس به شکل برق صادر می‌کند. موضوعی که شاید در نگاه کلان درست باشد، اما وزارت نیرو که در بدترین اوضاع اقتصادی تاریخ خود قرار دارد ترجیح می‌دهد برق با قیمتی کمتر از سوخت معادل صادر کند و درآمدش را در جیب خود داشته باشد تا صادرات گازی از سوی وزارت نفت انجام گیرد و منافعی از آن نبرد.
قبلا هیچ وقت وزارت نیرو در زمستان توصیه به کم مصرفی نکرده بود و به مدیریت خاموشی روی نیاورده بود که حتی در زمستان به دلیل نیاز به فروش تولید نیروگاه‌ها عملا چنین اقدامی را به ضرر صنعت تولید می‌پنداشت. محدودیت های وزارت نفت باعث شده تا وزارت نیرو با صرفه جویی در مصرف داخلی بتواند صادارت برق خود را ادامه دهد و آنچنان این درآمد جذاب است که برایش میرزد هزینه مدیریت خاموشی صنایع در زمستان را بپردازد.
حمید حسینی، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ایران هفته پیش به ایرنا گفته بود که تحریم‌های پولی و بانکی آمریکا مانع از برداشت ۵‌میلیارد دلار پول حاصل از صادرات گاز و برق از حساب بانک مرکزی عراق شده است. با این وجود رضا اردکانیان، وزیر نیرو زیر بار توقف صادرات برق نمی‌رود و معتقد است که به کشور‌های طرف قرارداد تعهد داده شده و این موضوع اعتبار بازار صادراتی ایران را خراب می‌کند تاجائیکه حتی صنایع هم به نفع مصرف‌کنندگان خانگی قربانی کمبود برق شده‌اند.
اقتصاد نامتوازن و قیمت غیرواقعی برق در کشور موجب شده است تا وزارت نیرو که جرات پیشنهاد افزایش قیمت در داخل را ندارد دست به فعالیت‌های اینچنینی برای تامین بودجه مورد نیاز مدیریت و توسعه این صنعت بزند. مردم باید دود آلایندگی‌های نیروگاهی را بخورند که برقش صادر می‌شود. تحریم‌های بین المللی موجب شد تا سرمایه گذاری‌های خارجی در حوزه تولید محدود شده و تولید از برنامه پیش بینی شده عقب بماند.
در شرایط تورم و بحران‌های سیاسی-اجتماعی فعلی امکان افزایش قیمت برق از سوی دولت و حاکمیت وجود ندارد. برنامه‌های مقطعی و واکنشی توانیر و وزارت نیرو برای حل بحران‌های صنعت برق به صورت کوتاه مدت موجب شده تا با انباشت بدهی‌ها و چالش‌های اقتصادی در این صنعت برق مواجه شویم. وزیران نیرو و مدیران ارشد قبلی این صنعت از هشت سال پیش راهی اشتباه را در پیش گرفته و فقط خواسته اند دوره مدیریتشان با کمترین مشکل بسر آید و با منتقل کردن چالش‌های صنعت برق به مدیریت های بعدی، عامل ایجاد بحران امروزی شده اند. راهی که اردکانیان و تیم مدیریتی فعلی صنعت برق هم در آن قدم برمی دارند و حتی کمترین برنامه درازمدتی برای خروج از آن ترسیم نشده است. همین وضع را در بخشهای مختلفی نظیر تولید برق حرارتی، کاهش تلفات، مدیریت مصرف، تولیدات پراکنده، هوشمندسازی، تجدیدپذیرها، بهینه سازی و… می بینیم. مهم نیست در آینده چه می شود مهم این است امروز حداکثر استفاده را ببرند…