۹۰ نکته کاربردی برای بازرسی گاز

بازرسی گاز برای اینکه بدون ایراد انجام شود، مستلزم رعایت نکاتی است که باید آن ها را لحاظ کرد. در ادامه به ۹۰ نکته مهم و کاربردی در مورد بازرسی گاز اشاره کرده ایم:

۱- علمک باید بتن شود.

۲- علمک باید تعادل داشته و هیچگونه انحرافی به سمت چپ و راست یا جلو و عقب نداشته باشد.

۳- اگر علمک خروجی داشته باشد ( رگلاتور وصل شده باشد ) جهت انشعاب جدید پیمانکار باید یک سه راهی فشار قوی سیاه فولادی جهت نصب لوله رابط پیش بینی نماید.

۴- سردنده سرلوله رابط جهت نصب به خروجی رگلاتور یا سردنده دو سر رگلاتور جهت کنتور های G4، G6 ، G10 ، G16 ( سر دنده ۳ ) یا “۱ پیش بینی می گردد و جهت کنتور های G25، G40، G65 و G100 ( سردنده ۵) یا ۱-۲/۱” پیش بینی می گردد.

۵- هنگام بازرسی لوله رابط باید نصب و کاملا با سر علمک منطبق باشد.

۶- اجرای لوله رابط مشترک جهت پروژه های مسکونی و یا تجاری بلا مانع است در صورتیکه جمع مصرف کل واحد ها در سایز لوله رابط لحاظ گردد.

۷- مسیر عبور لوله رابط در خارج از ملک ( خیابان) نباید در محل نا امن و در معرض آسیب قرار گیرد و بهتر است غلافی از جنس خود لوله فلزی با ۲ سایز بزرگتر برای اطمینان لحاظ گردد. به طور مثال اگر تصادفی رخ دهد و اتومبیل به دیوار محل قرار گرفتن لوله رابط بر خورد کند و یا بار اتومبیل غیر سواری به دیوار کشیده شود و یا احتمال های دیگر با وجود غلاف به دور لوله رابط، آسیب پذیری آن کاهش یافته و از خطرات احتمالی پیشگیری می کنیم.

۸- ارتفاع لوله رابط بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ سانتی متر بوده و آزاد در معرض دید باشد.

۹- طول لوله رابط بیش از ۶m بهتر است از اداره گاز استعلام گرفته شود.

۱۰- اندازه لوله رابط کمتر از ۲m باید “۱ باشد . اگر بیشتر از ۲m باشد هم سایز لوله اصلی در نظر می گیریم. سایز لوله اصلی با توجه به جمع کل مصرف و طول لوله از آخرین مصرف کننده تا سر رگلاتور محاسبه می شود.

۱۱- در کنتور های G4 و G6 ، شیر و سر دنده ( ۳ یا ۱” ) پیش بینی می گردد.

در کنتور های G10 و G16 ، شیر و سر دنده ( ۵ یا ۱-۱/۲” ) پیش بینی می گردد.

در کنتور های G25 و G40 و G65 و G100 ، شیر و سر دنده ( ۶ یا ۲” ) پیش بینی می گردد.

۱۲- شیر کنتور سمت راست و شیر قفلی سمت چپ کنتور می باشد.

۱۳- زیر و اطراف کنتور به فاصله حد اقل ۱٫۵m هیچ گونه انشعابی نداشته و کاملا باز و آزاد باشد تا براحتی شیر قطع کن کنتور در دسترس باشد.

۱۴- نصب شیر قفلی برای لوله های رابط مشترک و یا کلکتوری و یا انشعاباتی که از یک علمک گرفته می شود اجباری است.

۱۵- شیر اصلی کنتور در جایی نصب شود که بعد از نصب کنتور در پشت آن قرار نگیرد.

۱۶- دفن لوله رابط ممنوع است.

۱۷- اگر طول لوله رابط بیش از ۲m باشد باید به طور جداگانه تست گرفته شود چون اگر نشتی داشته باشد به این علت که قبل از کنتور واقع شده به ضرر اداره گاز بوده و گاز هدر می شود.

۱۸- در مورد جداسازی کنتور ها ، روی برگه تاییدیه جمله تغییر سیستم قید گردد تا در اداره گاز فیش قبلی مالک اصلاح گردد

۱۹- برگ تاییدیه جدید برای کل بنا محسوب می گردد و تایید قسمتی از لوله کشی که تازه اجرا شده مورد قبول نمی باشد و بازرس به مانند یک کار جدید باید تمامی دودکش ها و نحوه اجرای شیر آلات و سایر موارد را برای کل ساختمان بررسی کند، به طور مثال برای یک ساختمان ۲ طبقه، ۲ واحدی که طبقه پایین چند سال قبل گاز کشی شده و طبقه جدید و نقشه طبقه جدید در دست بازرس است، مهندس علاوه ب بازرسی کامل طبقه دوم باید به نحوه قرار گیری دودکش ها در طبقه اول و سایر موارد در طبقه اول نیز اشراف داشته و مورد تایید او باشد.

۲۰- در محاسبات سایز لوله ها طولانی ترین مسیر از علمک حساب می گردد و چنانچه طول لوله رابط در نظر گرفته نشود سایزینگ اشتباه است.

۲۱- لوله کشی بیرون ساختمان نباید به شکل بارفیکس بیش از ۳ متر باشد ، اگر بود باید ساپورت پیش بینی گردد.

۲۲- عبور لوله گاز از روی ریوار همسایه ممنوع است، لازم به ذکر است دیواری دیوار مالک می باشد که برجستگی دیوار به سمت داخل حیاط مالک باشد. عبور لوله گاز از دیوار همسایه با نامه محضری از همسایه به همراه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی که باید ضمیمه پرونده شود مجاز می باش، همسایه ممکن است فامیل نزدیک باشد.

۲۳- شیر قطع کن ورودی تراس و یا پشت پنجره ممنوع است و در ورودی هر واحد در آپارتمان ها قرار می گیرد.

۲۴- در ساختمان های ویلایی ودر چاهایی که فاصله کنتور تا ساختمان بیش از ۱۰m باشد و یا شرایط به گونه ای باشد که دسترسی به کنتور مشکل باشد در ورودی به ساختمان باید شیر قطع کن نصب گردد.

۲۵- در ساختمان های ویلایی لوله گاز در خارج ساختمان با یک بست زیر سقف انجام می گردد و از زیر پنجره و جایی که در دسترس باشد نباید بگذرد.

۲۶- سوراخ کردن لوله جهت انشعاب ممنوع است و باید از سه راه استفاده شود.

۲۷- وجود در پوش ( کَپ) در لوله کشی خانگی ممنوع است در صورت نیاز استفاده از نیپل یعنی لوله ای با طول برابر با ۲٫۵ برابر قطر لوله اصلی جایز میباشد.

۲۸- اگر در داخل یا خارج خانه ( البته داخل خانه حساسیت بیشتر است ) به دلایلی خواستار برش لوله شدیم در ادامه از نیپل با طولی ۲٫۵ برابر قطر لوله استفاده کرده و جوش را اجرا می کنیم.

۲۹- کنترل سایزینگ نقشه ها و انطباق نقشه و اجرای کار الزامی است.

۳۰- کنترل بست ها، غلافی و نوار، لوله هایی که از داخل دیوار به شکل افقی یا عمودی عبور می کنند باید نوار پیچ شده و غلاف داشته باشند.

۳۱- لوله هایی که از فضای آزاد عبور می کنند بفاصله هر ۳ متر عمودی باید بست داشته باشند.

۳۲- کنترل رنگ آمیزی لوله ها به این شکل که ابتدا با سنباده تمیز شده سپس با استری ( ضد زنگ ) و در نهایت با رنگ طوسی روشن رنگ آمیزی شود.

۳۳- عبور لوله گاز از داخل حوض آب در شرایط خاص با شرایط زیر امکان پذیر می باشد:

|۱| لوله مانیسمان با ۲ سری نوار پیچی که داخل غلاف مانیسمان با ۲ سایز بزرگتر قرار گرفته به طوری که از طرفین غلاف ۵cm بیشتر نوار پیچی شود و داخل غلاف با قیر پوشانیده شود.

۳۴- در مغازه بعد از کنتور حتما باید لوله ۱” باشد حتی اگر سایز کوچکتر جواب دهد. مثلا اگر فقط یک بخاری بخواهد که لوله ۱/۲” جواب می دهد در این موارد لوله و شیر اصلی ( ۱” یا لوله ۳ ) بوده بعد با یک تبدیل به لوله ۱/۲” تغییر قطر میدهد.

۳۵- در محیط مرطوب مانند گلخانه باید لوله های نوار پیچی گردد.

۳۶- جوشکاری بیش از سه اتصال روی یک لوله نباشد در صورت لزوم با نیپل ۱۰cm فاصله داده شود چون وقتی لوله و اتصال بیش از سه بار در دمای ذوب قرار می گیرد باعث از بین رفتن خواص و مقاومت اتصال می گردد بنابر این از یک نیپل استفاده نموده و اتصال جدید را به ان جوش می دهند.

۳۷- کنترل نحوه جوش ( دوپالس ) و جوش های گردان

۳۸- کنترل نوع الکترود مربوط به جوش گاز

۳۹- خواص پوشش الکترود: |۱| موجب استقرار قوس الکتریکی می شود. |۲| مواد آلیاژی به جوش اضافه می کند. |۳| از اکسید شدن ناحیه مذاب جلو گیری می کند.

۴۰- علت عدم نفوذ جوش: |۱| کم بودن مقدار شدت جریان. |۲| کم بودن فاصله بین دو قطعه کار. |۳| ضخیم بودن قطر الکترود.

۴۱- آبگرمکنی که در حیاط خانه قرار می گیرد باید در اتاقکی مسقّف باشد در بعضی مواقع مالک ادعا می کند که در آینده ای نزدیک دیوار چینی و سقف اتاقک را انجام خواهد داد ولی چون بازرسی در زمان حال انجام می شود از وجود اتاقک مطمئن شوید.

۴۲- شیر آبگرمکن از چپ به راست و کاملا در دسترس باشد. بازرس باید فضای آتش گرفتن آبگرمکن را تجسم کند و بعد از جای درست قرار گرفتن شیر آبگرمکن مطمئن باشد.

۴۳- در خانه های ویلایی که آبگرمکن در پشت خانه قرار می گیرد توجه شود که زیر پنجره سرویس بهداشتی و حمام نباشد و در این موارد حتما باید دودکش داشته باشد چون گازهای سمّی خصوصا در یک روز بادی از پنجره حمام وارد شده و موجب حادثه خواهد شد.

برای زندانی بودن لازم نیست شخصی پشت میله ها باشد، انسانها می توانند زندانی و یا برده عقاید و اندیشه های خود باشند.

۴۴- در موارد زیر قبل از شروع لوله کشی گاز باید از شرکت گاز استعلام کرد:

|۱| وقتی که ملک فاقد علمک باشد.

|۲| فاصله علمک تا نصب کنتور طولانی باشد.

|۳| مصرف مشترکین نزدیک ۱۶۰(m3/hr) باشد.

|۴| تعداد مشترکین یک علمک از سه تجاوز کند.

۴۵- قطر دودکش بخاری که بصورت مستقل اجرا شده ۱۰cm از جنس لوله آزبست سیمانی بوده و انتهای کلیه دودکش ها باید یک متر از سطح بام بالاتر رفته و از دیوارهای جانبی نیز حد اقل ۳ متر فاصله داشته باشد. در صورتی که فاصله کمتر از ۳ متر باشد انتهای دودکش باید حداقل ۶۰cm از بلندترین دیوار مجاور قرار گیرد. نصب کلاهک اچ نیز بر آن الزامی می باشد.

۴۶- دودکش پکیج، آبگرمکن و شومینه حد اقل دارای قطر ۱۵cm بوده و نصب کلاهک اچ وقتی دودکش یک متر بالاتر از پشت بام اجرا شد، اجباری می باشد.

۴۷- قطر دودکش موتورخانه ( دیگ ) برای ساختمان های تا ۳ واحد ۳طبقه ۱۵cm با مقطع گرد و یا ۱۵ × ۲۲ cm با مقطع مستطیل می باشد.

۴۸- برای ساختمان های ۳ طبقه و بالاتر ( تا ۵ طبقه ) قطر دودکش ۲۲ × ۳۰ cm با مقطع مستطیل و ۳۰ cm تا ۲۵ با مقطع گرد می باشد.

۴۹- دودکش آیفنی ممنوع است.

۵۰- جهت استفاده از بخاری دیواری باید دهانه دودکش حد اقل در ارتفاع ۱۲۰cm از کف محل نصب تعبیه شده باشد و در هنگام بازرسی باید داخل دهانه دودکش بازدید شده و دقت شود که دهانه دودکش از داخل با سوراخ زانویی بیرون هم مرکز و هم قطر بوده و هیچگونه درزی که باعث برگشت گاز شود نداشته باشد.

۵۱- عبور دودکش داخل کابینت ممنوع است.

۵۲- دودکش مشترک ممنوع ، مگر در شرایط خیلی خاص ، مراجعه شود به صفحه ۷۳ مقررات ملی ساختمان مبحث ۱۷٫ در خانه های قدیمی که دو اتاق و یا یک اتاق و یک سالن مجاور هم دارند، نبود دودکش مشترک حتما چک شود.

۵۳- دودکش دیوار غربی چون در مسیر وزش باد قرار دارد چک شود ، به این صورت که تکه ای روزنامه را آتش زده و در دهانه دودکش قرار داده و نحوه مکش دود و آتش به سمت بالا رویت شود، اگر به فرض آتش خاموش شد یعنی دودکش مکش لازم را نداشته و گاهاً مسدود می باشد. مثلا پرنده ای در فضای دودکش لانه کرده باشد که تاکید بر گذاشتن کلاهک اچ و نگذاشتن کلاهک موسوم به لانه کبوتری بر این اساس می باشد.

۵۴- عبور دودکش از داکت عمومی ممنوع است مگر داکت ویژه دودکش که ایزوله بوده و عایق پیچی شده و از بالا به هوای آزاد ارتباط داشته و به فضاهای داخلی ساختمان راه ندارد.

۵۵- قرار دادن پلو پز در طبقات زیر زمین و مکان هایی که دارای تهویه کافی بر اساس مقررات نیستند ممنوع است. ازپلوپز باید ترجیحا در فضای باز مانند حیاط خلوت و تراس استفاده کرد.

۵۶- استفاده از پلوپز به عنوان وسیله گرمایش ممنوع است.

۵۷- نصب RC در فضای بسته مثل مغازه ممنوع است.

۵۸- وجود شومینه در اتاق خواب ممنوع است.

۵۹- شومینه در هال یا پذیرایی نباید تنها وسیله گرمایش باشد.

۶۰- در هنگام بازرسی شومینه باید به طور کامل اجرا شده باشد تا اگر موردی باعث حادثه می شود پیشگیری شود.

۶۱- صفحه دمپر شومینه گازی را در صورت وجود جدا کنیم.

۶۲- نصب شومینه بدون سیستم محافظ شعله ( ترموکوپل ) ممنوع است.

۶۳- شومینه و روشنایی حتی الامکان اجرا نگردد ، در صورت اجرا طلق استاندارد مبحث ۱۷ از خطرات احتمالی پیشگیری شود.

۶۴- نصب روشنایی در اتاق خواب ممنوع است.

در مسیری که برای رسیدن به هدفم طی می کنم از سنگهایی که به طرفم پرتاب می شود به عنوان پله استفاده می کنم.

۶۵- نصب روشنایی روبروی دریچه کولر یا پنجره ممنوع است. هنگام بازرسی ممکن است کولری به دیوار نباشد، بازرس در فضای هال بهتر است پیش بینی کند اگر کولری نصب شود به طور اتفاق روبروی روشنایی قرار نگیرد و این مورد را شفاهی به مالک متذکر شده و در نقشه نیز ذکر نماید.

۶۶- وجود روشنایی در فاصله کمتر از یک متر از پنجره با توجه به وجود پرده ممنوع است.

۶۷- روشنایی بهتر است کنار راه پله نباشد.

۶۸- در صورت وجود سقف یا دیوار چوبی که ارتفاع سقف از ۲۵۰cm کمتر است وجود روشنایی مجاز نیست.

۶۹- نصب بخاری دیواری در اتاق خواب مجاز نیست.

۷۰- ساختمان با سیستم حرارت مرکزی می تواند فقط یک بخاری اضطراری داشته باشد.

۷۱-هر چه تعداد جوش در داخل ساختمان بیشتر باشد خطرات احتمالی بیشتر خواهد بود به این علت وجود عصایی ( یعنی لوله را به نحوی جوشکاری کنند که به شکل عصا در بیاید) در داخل ساختمان ممنوع است.

۷۲- شیر بخاری در محلی غیر از پشت بخاری و جایی که به راحتی قابل دسترس باشد، قابل تایید است بازرس باید توجه کند که شلنگ از شیر تا بخاری به نحوی نباشد که دور بخاری بچرخد و دمای بخاری به آن آسیب برساند.

۷۳- توجه شود که شیر بخاری در جایی نصب نشده باشد که پس از نصب بخاری در کنار پنجره باشد و پرده موجب خطرات بعدی گردد.

۷۴- شیرهای روی یک دیوار و روی یک لوله باید با جهات مخالف نصب گردند، به طور مثال بخاری در جهت راست و روشنایی عمود بر دیوار.

باید از زمان نردبان درست کنیم برای موفقیت، نه کاناپه برای استراحت.

۷۵- نصب شیر بخاری در اتاق خواب های زیر ۱۲ متر مربع با نصب دودکش سیمانی استاندارد و کلاهک H و دریچه تامین هوا امکان پذیر است.

۷۶- نصب شیر بخاری در اتاق خواب های زیر ۸ متر مربع با هر شرایطی ممنوع است.

۷۷- بازرس محترم ، در اتاق خواب های زیر ۱۲ متر مربع که شما با توجه به دریچه تامین هوا تایید می کنید توجه کنید طبق آمار و ارقام نانوشته ، این دریچه هوا در آینده ای نزدیک توسط مالک بسته شده پس حتما مالک را با خطرات جانی کور کردن دریچه هوا آگاه نمایید و توجه بفرمایید که اتاق حتما دارای پنجره معمولی بوده و زیر درب ورودی اتاق چند سانتی فاصله با کف داشته باشد و از جای دریچه هوا عکس برداری نمایید.

۷۸- دریچه تامین هوا در ساختمان های با درز بند معمولی که حجم فضای نصب دستگاه گاز سوز بیش از ۱ متر مکعب برای هر ۱۷۷ کیلو کالری بر ساعت می باشد نیاز به دریچه تامین هوا نمی باشد.

اگر ساختمان با درز بند هوا و یا پنجره upvc و شیشه های دوبلکس باشد نصب دریچه تامین هوا ضروری می باشد. به طور مثال یک اتاق خواب به طول و عرض و ارتفاع ۳m را در نظر می گیریم:

۳ × ۳ × ۳ = ۲۷ m3

۲۷ x 177 = 4779 ~ 4780 Kcal/hr

و بخاری موجود در بازار ۶۰۰۰ Kcal/hr را در نظر گرفته:

۶۰۰۰ Kcal/hr ÷ ۱۷۷ = ۳۳٫۸۹ ~ ۳۴ m3

پس نیاز به جریان هوای تازه می باشد که برای جریان هوای تازه حد اقل دو دهانه باز استوانه یا مکعب به فاصله ۳۰cm از کف و ۳۰cm از سقف روی جدار نصب گردد.

۷۹- عبور لوله گاز داخل کابینت ممنوع و در صورت عدم اجرای جوش امکان پذیر است.

۸۰- اگر گاز خوراک پزی در یک اتاق زیر ۸m بود حتما دریچه هوا منظور گردد.

۸۱- شیر GC نباید داخل کابینت قرار بگیرد.

۸۲- شیر GC نباید پشت اجاق قرار گیرد حد اقل فاصله شیر و اجاق ۱۵cm می باشد.

۸۳- پکیج در فضای زیر ۶۰ متر مربع نباید نصب گردد.

۸۴- پکیج را باید در تراس نصب کرد.

۸۵- عبور لوله گاز از سقف کاذب حمام ها و مناطق مرطوب مانند سونا ممنوع می باشد.

۸۶- عبور لوله گاز از سقف کاذب با شرایط مندرج در صفحه ۴۴ بند س مبحث ۱۷ امکان پذیر است.

۸۷- برای یافتن مصرف شوفاژ می توان ظرفیت دیگ را بر عدد ۸۱۱۷ تقسیم نماییم.

۷۲۰۰۰۰ ÷ ۸۱۱۷ = ۸٫۸۷ ~ ۹ m3/hr به طور مثال = مقدار مصرف شوفاژ

۸۸- مصرف شوفاژ جهت یک واحد به طور سر انگشتی ( با متراژ حد اقل ۸۰ – ۱۲۰ متر مربع ) حداقل ۷m3/hr پیش بینی می شود.

= ۷ m3/hr یک واحد

و به ازای هر واحد اضافه ۱٫۵ m3/hr اضافه می شود.

به طور مثال در یک ساختمان ۱۰ واحدی :

= ۷m3/hr یک واحد

( ۷ × ۱ ) + ( ۹ × ۱٫۵ ) = ۷ + ۱۳٫۵ = ۲۰٫۵ ~ ۲۱ m3/hr

= ۱۸۰۰۰۰ ÷ ۸۱۱۷ = ۲۲٫۱۷ m3/hr مقدار مصرف شوفاژ

۸۹- لوله کشی گاز در مراکز تجاری مانند رنگ فروشی، داروخانه، سم فروشی، تعویض روغن ممنوع است.

۹۰- مصرف هیتر در مرغداری هر ۵۰۰ متر مربع با ارتفاع ۳ متر حدوداً ۱۵ متر مکعب بر ساعت پیش بینی می گردد.

منبع: هفته نامه پیام ساختمان