پایان سوخت‌گذاری جدید نیروگاه بوشهر
به گزارش تاسیسات نیوز، به‌دنبال آب شدن یخ مذاکرات هسته‌ای و تسریع گفت‌وگوهای طرف ایرانی و 1+5، گفت‌وگوهای ایران و روسیه بر سر ساخت واحدهای جدید در نیروگاه بوشهر نیز شتاب بیشتری گرفته است.یک هفته پس از پایان مذاکرات وین 5 و در شرایطی که طرف ایرانی و 1+5 کار نگارش توافقنامه جامع را آغاز کردهاند، روز گذشته علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی از پایان فرآیند سوخت‌گذاری جدید نیروگاه اتمی بوشهر خبر داد. درعین‌حال رئیس شرکت روس اتم یا همان شرکت سازنده نیروگاه بوشهر گفت که قرار است تا پایان سال‌جاری میلادی قرارداد ساخت 2 واحد جدید در نیروگاه اتمی بوشهر امضا شود. سرگئی کرینکو، رئیس شرکت سازنده نیروگاه اتمی بوشهر با بیان اینکه مذاکراتی را در این زمینه با طرف ایرانی انجام دادهاند، ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال‌جاری این قرارداد به نتیجه برسد. این خبر در شرایطی اعلام شده است که نیکولا اسپاسکی، معاون شرکت روس اتم روز دوشنبه به‌منظور انجام یک سفر دو روزه و دیدار با مقامات ایران وارد تهران شد.
در این رابطه بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مسائل فنی و تجاری برای ساخت نیروگاههای جدید در مذاکرات معاون روس اتم با مسوولان این سازمان مورد بررسی قرار گرفت، گفت: «علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در آینده نزدیک برای امضای قرارداد عازم مسکو می‌شود.» بهروز کمالوندی، روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با «ایرنا» به سفر نیکولای اسپاسکی، معاون روس اتم به تهران و رایزنی با مسوولان ایرانی برای ساخت نیروگاههای جدید اتمی در ایران اشاره کرد و گفت: «در مذاکرات روز دوشنبه که در دو نوبت صبح و بعدازظهر در سازمان انرژی اتمی انجام شد، مسائل فنی و تجاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.» به گفته کمالوندی، در این مذاکرات مقرر شد متن نهایی توافق دو طرف در چند هفته آینده تدوین و نهایی شود و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز برای امضای قراردادهای تجاری و پروتکل به مسکو سفر کند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین در پاسخ به این سوال که سفر صالحی به مسکو در چه تاریخی انجام می‌شود، گفت: «این سفر به احتمال زیاد اواخر مرداد یا اوایل شهریورماه سال‌جاری انجام می‌شود.»
کمالوندی افزود: «پروتکل مربوطه که باید به امضای مسوولان انرژی اتمی ایران و روسیه برسد تهیه و تدوین شده و به تایید معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری رسیده است.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره جزئیات این دو نیروگاه توضیح داد که هرکدام از آنها حداقل هزار مگاوات برق تولید میکنند و به آب شیرین‌کن مجهزند. او در رابطه با زمان اجرایی شدن ساخت نیروگاههای جدید نیز گفت: «به احتمال زیاد تا پایان سال 93 کار کلنگ‌زنی این نیروگاهها در نزدیکی نیروگاه بوشهر آغاز می‌شود و سپس ساخت آن در دستور کار سازمان انرژی اتمی ایران قرار میگیرد.» این مقام ایرانی، سهم شریک روس را در این پروژه، همچون نیروگاه اول بوشهر عنوان کرد و گفت تنها تفاوت آن در انتقال تکنولو‍ژی و واگذاری بیشتر اجرای طرح به شرکت‌های ایرانی است.
بهروز کمالوندی درباره اقدامات انجام‌شده برای جلوگیری از تکرار تاخیر تحویل فاز نخست نیروگاه بوشهر از سوی طرف روس یادآور شد: «تاخیر به علت مشکلات نقل و انتقال پول و مسائل مرتبط با بعضی کشورهای غربی و تامین نشدن برخی قطعات از طرف آنها بود. » کمالوندی ادامه داد: «با در نظر گرفتن همه معذوریتها و محدودیتها تلاش میکنیم در توافقها، تاخیرها بدون جواب نباشد و پیشبینیهای لازم در این زمینه انجام شود.» از دیگر سو، سرگئی کرینکو از برنامه‌ریزی برای ساخت واحدهای جدید در این نیروگاه خبر داد و گفت این اقدام در این راستا است که بتوانند قرارداد کنونی بین دو دولت را تکمیل کنند. پیش‌تر مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه از عزم جدی روسیه برای ساخت واحدهای جدید نیروگاه هسته‌ای بوشهر خبر داده بود. بر اساس این گزارش ساخت نیروگاه اتمی بوشهر در سال 1974 میلادی آغاز شد اما 3 سال بعد از آن پس از انقلاب اسلامی ایران متوقف شد. ایران و روسیه در سال 1999 توافقی را امضا کردند که براساس آن روسیه متعهد شد تا ساخت این نیروگاه برق هسته‌ای را تکمیل کند.
پیام تبریک صالحی
درعین‌حال علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در پیامی اعلام کرد: «فرآیند سوخت‌گذاری جدید نیروگاه اتمی بوشهر روز گذشته با موفقیت به پایان رسید.» به گزارش «ایرنا»، صالحی در این پیام که روز سه‌شنبه به‌مناسبت سوخت‌گذاری جدید نیروگاه بوشهر صادر شد، تاکید کرد: «در پرتو الطاف الهی فرآیند سوخت‌گذاری جدید نیروگاه اتمی بوشهر با موفقیت به انجام رسید و پس از طی آزمایشات فنی مورد نظر حدود ساعت 5:30 صبح روز سه‌شنبه با 50 درصد قدرت اسمی به شبکه سراسری وصل شد و هم‌اکنون درحال تزریق برق به شبکه برق سراسری کشور است.» او یادآور شد: «همچنین در بازه زمانی دو تا سه روز آینده با قدرت کامل اسمی وارد مدار خواهد شد.» او با بیان اینکه این نیروگاه در حال حاضر با 50 درصد قدرت اسمی خود کار می‌کند، گفت ظرف روزهای آینده این نیروگاه به ظرفیت اسمی خود می‌رسد و با 100 درصد توان کار خواهد کرد.صالحی با اشاره به افزایش مصرف برق در فصل تابستان، تاکید کرد: «این نیروگاه در زمان افزایش مصرف برق می‌تواند بسیار اثرگذار باشد و باعث کاهش مصرف سوخت مایع و گاز شود.» رئیس سازمان انرژی اتمی در این پیام گفت: «اینجانب بر خود فرض می‌دانم تا ضمن تبریک به دست‌اندرکاران اجرای فرآیند مذکور، از تلاشهای خستگیناپذیر بهره‌بردار ایرانی نیروگاه و مساعی و همراهی همکاران روسی طرح، قدردانی کنم.» در جریان این تعویض سوخت، یک‌سوم از مجتمع‌های سوخت هسته‌ای با مجتمع‌های جدید سوخت به وزن تقریبی 27 تن تعویض می‌شود و آرایش مجتمع‌های سوخت قبلی در قلب رآکتور، براساس محاسبات دقیق هسته‌ای، تغییر پیدا خواهد کرد. بر این اساس، همزمان با تعویض سوخت، تعمیرات برنامه‌ریزی شده سالانه نیروگاه با مدیریت متخصصان و کارکنان ایرانی و مشارکت شرکت‌های توانمند ایرانی و روسی انجام شد. نیروگاه اتمی بوشهر اولین نیروگاه هسته‌ای ایران است که دارای ظرفیت تولید یک‌هزار مگاوات برق است.
تاکید اشتون بر ادامه مذاکرات
با وجود ماراتن مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5، شکافهای گسترده‌ای در مواضع طرفین مشاهده می‌شود و این در شرایطی است که کمتر از یک ماه به پایان فرجه 6 ماه مذاکرات به‌منظور دستیابی به توافق جامع هسته‌ای باقی مانده است. از دیگر سو با وجود اینکه کمتر از یک هفته پیش، نشست 5 روزه وین 5 به پایان رسید، کاترین اشتون مسوول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست خبری در لوکزامبورگ گفت: «ما هفته آینده به وین بازخواهیم گشت تا مذاکرات خود را (با طرف ایرانی) ادامه دهیم.» به گزارش الجزیره، اشتون افزود: «من درباره این مذاکرات اظهارنظر نمیکنم. هدف ما همچنان دستیابی به راهی است تا به توافقی برسیم که بتوانیم درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران اطمینان پیدا کنیم.»
گفت‌وگوی پرز با مقامات آمریکایی
شیمون پرز، رئیس رژیم صهیونیستی در شرایطی که آخرین ماههای حضورش در این پست را سپری می‌کند، همچنان مساله ایران را در دستور کار خود دارد. همچنان که در سفرش به آمریکا قرار است با مقامات آمریکا در این رابطه گفت‌وگو کند. به گزارش «ایسنا»، شیمون پرز، رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی قرار است در آخرین سفر خود به آمریکا به عنوان رئیس‌جمهور به‌طور مفصل در مورد ایران و برنامه هسته‌ای این کشور و مسائل خاورمیانه با مقامات آمریکایی گفت‌وگو کند. به نوشته روزنامه‌‌هاآرتص، شیمون پرز امروز چهارشنبه با باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید دیدار و درخصوص موضوعات مختلفی از جمله ایران گفت‌وگو می‌کند.
حل مشکل ایران با یک بانک بزرگ اروپایی
از دیگر سو، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه ادعا کرد ایران برای انجام معاملات تجاری با بانک اچ‌اس‌بی‌سی به‌دنبال حل مشکلش با این بانک است. اچ‌اس‌بی‌سی این معاملات را به‌دلیل ترس از نقض تحریم‌های ایران متوقف کرده بود. «ایسنا» مینویسد، بانک‌هایی چون اچ‌اس‌بی‌سی (HSBC) با وجود اینکه ایران از زمان به‌دست آمدن توافق اولیه ژنو توانسته‌اند تا حدی از تحریم‌های غرب رهایی یابند، برای انجام معاملات اقتصادی با ایران بررسی‌های موشکافانه‌تری انجام می‌دهند. ایران و گروه 1+5 در نوامبر سال 2013 در ژنو به یک توافق اولیه دست یافتند که بر اساس آن ایران در ازای کاهش تحریم‌های اقتصادی غرب بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را به حالت تعلیق درآورده است. براساس گزارش رویترز، بانک فرانسوی بی‌ان‌پی هم‌اکنون به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال‌های 2002 تا 2009 ممکن است به پرداخت جریمه نقدی تا 9 میلیارد دلار محکوم شود. ایران در این تحریم‌ها که از سال 2006 تاکنون اعمال شده هیچ‌گاه از خرید کالاهای اساسی محروم نبوده، اما به‌دلیل مشکلات برای پرداخت و دریافت این کالاها در طول دو سال گذشته با سختی‌هایی روبه‌رو بوده است. یک منبع در بانک اچ‌اس‌بی‌سی که خواست نامش فاش نشود به رویترز گفت: «این بانک نیز نگران برخورد با مکانیزم‌های کنترل این تحریم‌ها است. اچ‌اس‌بی‌سی در هفته‌های اخیر مانع از معاملات این‌گونه کالاها از سوی ایران شده است.» یک منبع اروپایی در این‌باره گفت: «آنچه من می‌دانم این است که آنها مانع از پرداخت و خروج مبالغ این معاملات از ایران شده‌اند.»
پرداخت سه قسط آخر ایران از طریق هند
در عین حال ایران با دریافت سه قسط آخر 2/4 میلیارد دلار مربوط به توافق هسته‌ای با 1+5، از طریق هند موافقت کرد. به گزارش «ایسنا»، پیش از این هند برای پرداخت سه قسط آخر دارایی‌های ایران که قرار بود براساس توافق ژنو آزاد شود اعلام آمادگی کرده بود و مقامات ایران اعلام کرده بودند این موضوع را بررسی خواهند کرد. یک دیپلمات ایرانی هم به «ایسنا» خبر داد که با پایان بررسیها، نامهها و قراردادهای مربوط به هماهنگی بین بانکها و مسوولان ایران و هند نهایی و تبادل شد. همچنین غلامرضا انصاری، سفیر ایران در هند پیش از این به خبرنگار «ایسنا» گفته بود در صورت تمایل ایران برای دریافت دارایی‌های مربوط به سه قسط آخر توافق ژنو از طریق هند، طرف هندی اعلام آمادگی کامل کرده است که در هر شرایطی که دولت ایران بخواهد این پول را در اختیار ایران بگذارد. او گفته بود اینکه ایران چگونه می‌خواهد از سه قسط آخر 2/4 میلیارد دلاری استفاده کند مساله تکنیکی دیگری است که باید ایران و هند بتوانند آن را بررسی کنند. به گزارش «ایسنا»، در پی توافق هسته‌ای ایران و 1+5، قرار شد 2/4 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران آزاد و در هشت قسط به‌صورت ۵۵۰ میلیون دلار در اول فوریه، ۴۵۰ میلیون دلار در تاریخ اول مارس، ۵۵۰ میلیون دلار در ۷ مارس، ۵۵۰ میلیون دلار ۱۰ آوریل، ۴۵۰ میلیون دلار در روز ۱۵ آوریل، ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۱۴ مه، ۵۵۰ میلیون دلار در ۱۷ ژوئن و ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۰ ژوئیه به حساب ایران واریز شود. قسط اول دارایی‌های ایران که مبلغ ۵۵۰ میلیون دلار و نزد بانک مرکزی ژاپن بود، سوم فوریه از طریق نشنال بانک سوئیس به فرانک سوئیس تبدیل و به حساب بانک مرکزی ایران واریز شد. قسط دوم نیز به مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار به ین ژاپن در تاریخ ۳ مارس ۲۰۱۴ برابر با دوازدهم اسفندماه ۱۳۹۲ آزاد و در اختیار بانک مرکزی ایران قرار گرفت. اوایل سال‌جاری نیز بانک مرکزی اعلام کرد که از سه قسط دارایی‌های ایران یک قسط به بانک سوئیسی و دو قسط به بانک مسقط منتقل شده است. قسط چهارم و پنجم به ترتیب به میزان ۵۵۰ و ۴۵۰ میلیون دلار، در ۱۸ اردیبهشت برابر با ۹ مه، به حساب بانک مرکزی واریز شد. بر این اساس تا کنون دو میلیارد و ۵۵۰ میلیون دلار از 2/4 میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران که بنا شد در پی توافق هسته‌ای ۲۴ نوامبر میان ایران و گروه 1+5 آزاد شود، به حساب بانک مرکزی واریز شده است
مرداد، بهترین زمان برای مذاکره
پنجمین دور از مذاکرات وین دوشنبه گذشته با ناهار کاری ظریف و اشتون در محل نمایندگی دائم ایران در سازمانهای بین‌المللی وین آغاز شد. سپس نشستهای دوجانبه و سه‌جانبه و همچنین نشستهای کارشناسی برگزار شد. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پس از پایان این نشست پنج روزه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران ایرانی اتفاق مهم این دور از مذاکرات را ورود به مرحله نگارش برشمرد و گفت: «هنوز نمیتوان گفت که متن مشترکی وجود دارد. در بعضی از موارد ممکن است در بخشهایی از متن، توافق وجود داشته باشد؛ اما در بسیاری از موارد، هم درباره محتوا و هم درخصوص نحوه نگارش اختلاف نظر وجود دارد.» به گفته ظریف، در حال حاضر درباره عنوان متن، توافق شده، البته درخصوص چارچوب کلی هم توافق حاصل شده است.در این میان معدود کارشناسانی بر این باورند که ایران و گروه 1+5 (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) میتوانند تا یک ماه آینده توافق هسته‌ای را امضا کنند. پس از ماه اکتبر دو مذاکره‌کننده کلیدی یعنی کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا، پستهای خود را ترک میکنند و پس از آن نیز انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا برگزار می‌شود که به‌طور حتم شانس توافق در خلال آن وجود نخواهد داشت. به گزارش دیپلماسی ایرانی، علی واعظ، از گروه بین‌المللی بحران بر این باور است که ماه آگوست( مردادماه) بهترین زمان برای معامله است، زیرا ماه رمضان به پایان رسیده و از سوی دیگر کنگره آمریکا نیز به تعطیلات رفته است. تندروها در مذاکرات هسته‌ای، یعنی فرانسه و آمریکا با حمایت بریتانیا، به‌دنبال یک توافق سفت و سخت هستند که سطح غنی‌سازی در ایران را محدود می‌کند، تعداد سانتریفیوژها را کاهش میدهد و رژیم بازرسیهای گسترده و دقیقی را روی برنامههای هسته‌ای ایران اعمال می‌کند. مارک فیزپاتریک، از موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک میگوید: توافق تا 29 تیرماه حاصل نمیشود و از سوی دیگر به نظر نمیرسد ایران با محدودیتهای لازم در برنامههای هسته‌ای که می‌تواند به توافق منجر شود، موافقت کند. نیویورک تایمز به نقل از او مینویسد که به نظر نمیرسد حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران نیز از این واقعیت مطلع نباشد.