مراكشی‌ها از مه آب می‌گیرند
به گزارش تاسیسات نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، مراكش به تازگی بهره‌گیری ازتكنولوژی محیط‌زیستی را شروع كرده‌است كه به وسیله آن می‌توان مه را به آب تبدیل كرد. این تحول از چند جهت اهمیت دارد. اول اینكه بخش‌هایی از مراكش مدت‌های طولانی در سال دارای مه در وضعیت آب‌وهوایی‌شان هستند و نكته دیگر اینكه همین بخش‌ها با كمبود آب روبه‌رو هستند و در برخی روستاهای جنوب غربی این كشور، روستاییان به‌ویژه زنان كیلومترها باید به مناطق دور بروند تا به آب دست یابند.
در برخی روستاهای مراكش زنان و كودكان گاه روزی 4 ساعت برای این كار مجبور به پیاده روی هستند. به تازگی برای برخی خانواده‌ها در این مناطق و روستاها، تاسیسات و تكنولوژی تبدیل مه به آب نصب شده‌است. این تكنولوژی ابتدا دو دهه پیش در شیلی طراحی شد و از آن زمان تاكنون در برخی كشورهای دیگر از جمله در پرو و نامیبیا و آفریقای جنوبی به كار گرفته شده‌است.
در جنوب غربی مراكش در دامنه كوهی كه بوتمزگودا خوانده می‌شود، روستاهایی واقع هستند كه روزهای زیادی را در طول سال با مه غلیظ می‌گذرانند. علاوه بر مه غلیظ، وجود مناطق كوهستانی و هوای سرد، عوامل دیگری است كه استفاده از تكنولوژی تبدیل مه به آب را برای مراكش ممكن كرده‌است. اكنون 40 پنل تبدیل مه به آب در این روستاها نصب شده كه مستقیما آب گرفته شده از مه را به شبكه لوله‌كشی می‌رساند. گرفتن آب از هوای بیرون به‌صورت مستقیم و جاری شدن آب در سیستم لوله‌كشی خانه‌های این روستاییان، برای آنها مانند یك معجزه یا انقلاب است. مدیر سازمان توسعه منطقه‌ای مراكش كه مسوولیت این پروژه را به عهده دارد می‌گوید، برای این مناطق از مراكش بزرگ‌ترین سیستم تبدیل مه به آب و توزیع آن ساخته شده‌است. به دنبال خشكسالی سال‌های اخیر مراكش، اجرای این طرح به‌طور جدی دنبال شد و اكنون به مرحله بهره‌برداری رسیده‌است. او می‌گوید، برای مردم مراكش مه به مثابه باران است. اگر باران ندارند، مه دارند و از آن آب می‌گیرند. البته همه آب این روستاها از طریق مه تامین نمی‌شود، بخشی از آب هم از چاه‌ها و آب‌های زیرزمینی به دست می‌آید.
در این پروژه كانادایی‌ها و آلمانی‌ها هم مشاركت دارند و همان كاری كه در آفریقای جنوبی انجام داده‌اند را حالا در مراكش اجرا می‌كنند. در مرحله اول اكنون 90 خانوار معادل 400 نفر از این سیستم استفاده می‌كنند و به آب رسیده‌اند. بعد از اجرای این مرحله، از این تكنولوژی در روستاهای دیگر هم استفاده می‌شود و در مرحله بعدی بخش‌های دیگر مراكش هم تحت پوشش این تكنولوژی قرار می‌گیرند.در هنگام خشكسالی و نبود آب، معمولا آب از طریق تانكر به این مناطق برده می‌شد و به قیمت 150 درهم برای هر 5 هزار لیتر به فروش می‌رسید. اكنون اما 7 هزار لیتر آب گرفته شده از مه به اندازه یك سوم این مقدار هزینه دارد.
از سوی دیگر وقتی كه این روستاییان برای رفت و آمد تهیه آب از مناطق دور می‌گذاشتند اكنون برای تهیه محصولاتشان می‌گذارند و دولت پیش‌بینی كرده كه تولید در این روستاها افزایش یابد. خاورمیانه در حال خشك شدن است و دولت‌های این منطقه و شمال آفریقا می‌دانند كه اگر الان به فكر سرمایه‌گذاری در زمینه تامین آب نباشند، در آینده‌ای نزدیك با بحران روبه‌رو خواهند بود. بعضی از كشورها همین حالا هم با بحران روبه‌رو هستند و حتی اگر همین حالا دست به كار شوند، باز هم دیر است. مثلا در عمان در هفته‌های اخیر برخی مناطق برای چندین روز پیاپی با قطعی آب روبه‌رو بودند. بیش از 250 هزار نفر ار عمانی‌ها با این مشكل روبه‌رو بودند. دولت گفته‌است كه دلیل این قطعی آب، اختلال در سیستم فنی لوله‌كشی بوده‌است. با قطعی آب، بطری‌های آب آشامیدنی هم در برخی مناطق نایاب شد و این مساله به یك بحران تما‌م‌عیار برای این كشور تبدیل شد. بانك جهانی اخیرا در گزارشی اعلام كرده‌است، مقدار آبی كه در دسترس هر فرد در خاورمیانه قرار می‌گیرد تا سال 2050 نصف خواهد شد.
دلایل این وضعیت وخیم آبی، تغییرات اقلیمی در كل جهان و از جمله در خاورمیانه، افزایش جمعیت منطقه و عدم برنامه‌ریزی برای این شرایط عنوان شده‌است. بانك جهانی در گزارش خود نوشته‌است، دولت‌ها در منطقه خاورمیانه باید به فكر كنترل مصرف آب، جلوگیری از هدرروی آن و ایجاد شبكه‌های زیرساختی مناسب باشند. در گزارش بانك جهانی به‌ویژه به تاثیر این بحران بر كشاورزی خاورمیانه و تاثیر متقابل كشاورزی بر بحران آب اشاره شده‌است. حدود 85 درصد از آب مصرفی در این منطقه به كشاورزی اختصاص می‌یابد و در گزارش بانك جهانی آمده‌است، كشورهایی مانند مراكش باید با تغییر اساسی در شیوه و ساختار كشاورزی‌شان، از محصولاتی آب‌بر صرف‌نظر كنند و به سراغ محصولاتی بروند كه نیاز كمتری به آب دارد اما همچنان سوددهنده است.
براساس آمار و اطلاعات بانك جهانی، بحران آب همین حالا هم در كشورهایی مانند مراكش، مصر، الجزایر و ایران، تاثیر خود را بر اقتصاد این كشورها گذاشته‌است. براساس آمار این بانك، بحران آب در مراكش یك درصد تولید ناخالص داخلی و در الجزایر و مصر و ایران 3 درصد از تولید ناخالص داخلی را كم كرده‌است.
این گزارش پیش‌بینی كرده است كه اگر این كشورها به سرعت به فكر تغییر ساختار كشاورزی و كاهش مصرف ومدیریت آن نباشند، این خسارت اقتصادی به سرعت افزایش می‌یابد. بانك جهانی همچنین توصیه كرده‌است كه دولت‌ها باید به فكر برنامه‌ریزی برای پروژه‌های آموزشی در زمینه آب و توسعه زیرساخت‌های جدید برای آن باشند. در این گزارش به اردن و تونس به‌عنوان نمونه‌های موفق منطقه در این زمینه اشاره شده است كه عملكرد بهتری در مدیریت مصرف آب داشته‌اند. بعد از آنها مراكش در ردیف بعدی قرار دارد.
تحلیلگران و كارشناسان می‌گویند كشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا تا سال‌ها با بحران كمبود آب دست به گریبان خواهند بود و چالش اكنون این است كه كدام كشورها بهتر می‌توانند از این بحران عبور كنند. پروژه تاسیسات تبدیل مه به آب در مراكش، شاید این كشور را در منطقه از نظر مدیریت بحران آب و مقابله با این چالش، جلوتر از بقیه قرار دهد.
انتهای پیام