شکست مرز روانی 85 دلاری نفت
بازار نفت همچنان میل به کاهش دارد. روز گذشته نفت آمریکا با کاهش بیش از یک دلار به زیر 85 دلار رسید و نفت برنت نیز با کاهش حدود 50 سنت در قیمت زیر 90 دلار نوسان کرد. در این شرایط نفت WTI آمریکا کاهش قیمت بیش از یک درصد و برنت کاهش 4/0 درصدی را تجربه کرد. بر همین اساس تفاوت بهای نفت برنت و آمریکا که پیش از این به زیر 3 دلار رسیده بود، دوباره افزایش یافته و به حدود 5 دلار رسید. در این بین برخی کارشناسان یکی از دلایل مغفول را در کاهش بهای نفت تخفیف دادن اعضای اوپک به مشتریان آسیایی عنوان می‌کنند.
ماه اکتبر چهارمین ماه پیاپی است که نفت روند نزولی به خود گرفته است. کارشناسان حوزه انرژی معتقدند مهم‌ترین دلیل این کاهش قیمت وجود نفت مازاد بر تقاضا در بازار است. در واقع وجود مسائل ژئوپلیتیک در کشورهای صادرکننده نفت بود که تاکنون کاهش بهای آن را با تاخیر مواجه کرده است. حضور گروه تکفیری موسوم به داعش در عراق و بحران‌های روسیه و اوکراین از مهم‌ترین مسائل ژئوپلیتیک بود که در 6 ماه اول سال از کاهش بهای نفت جلوگیری می‌کرد. اما از سویی با کاهش نگرانی از نفوذ گروه تروریستی داعش به مناطق جنوبی کشور عراق که عمده نفت این کشور در آن قرار دارد و از سوی دیگر کاهش تنش‌های اوکراین و روسیه و کاهش احتمال تحریم روسیه توسط غرب بازار از شرایط تنش دور شد و تنها تحت تاثیر مسائل اقتصادی قرار گرفت.
با آرام شدن بازار و رفتن تنش‌ها و نگرانی‌ها از آن، نفت مازاد بر تقاضا تاثیر خود را روی بهای آن گذاشته و سیر نزولی نفت شروع شد و به نظر می‌رسد همچنان ادامه دارد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا که چند روز پیش جدیدترین گزارش خود را منتشر کرد میانگین بهای نفت برنت را با 4 دلار کاهش نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی خود 98 دلار اعلام کرد. این در حالی است که با گذشت 10 روز از ماه جاری بهای نفت برنت با پیش‌بینی EIA فاصله زیادی داشته و تحقق آن دور از انتظاربه نظر می‌رسد. یکی از دلایل کاهش بهای نفت طی چند روز اخیر بررسیهای EIA است که دورنمای چندان دلنشینی از آینده نفت نمی‌دهد. از سوی دیگر بهای آتی برنت در معاملات روز گذشته به کمترین مقدار طی 4 سال گذشته رسید که این نشان از انتظار بازار از ادامه روند نزولی نفت دارد.
در این بین نا‌هماهنگی کشورهای عضو اوپک به کاهش بهای نفت دامن زده است؛ به‌طوری که به گزارش بلومبرگ، تولید اوپک در ماه سپتامبر سقف 3 ساله خود را شکست. این سازمان که تقریبا 40 درصد نفت مصرفی جهان را تولید می‌کند در ماه سپتامبر با 402 هزار بشکه در روز افزایش، تولید روزانه خود را به 30 میلیون و 470 هزار بشکه رساند. این مقدار تولید نفت از سوی اوپک از نوامبر 2011 تاکنون بی‌سابقه بوده است. به گزارش بلومبرگ، عمده افزایش تولید اوپک از سوی کشورهای لیبی، عراق و عربستان رخ داده است. طی ماه گذشته تولید لیبی با 250 هزار و 600 بشکه به 787 هزار در روز، تولید عراق با 134 هزار و 500 بشکه افزایش به 3 میلیون و 164 هزار بشکه در روز و عربستان نیز با افزایش 107 هزار و 100 بشکه‌ای تولید روزانه خود را به 704/9 میلیون بشکه رساند.
از سویی با دورنمای کاهشی قیمت نفت و تضعیف بازارهای اصلی نفت، یعنی چین و هند، رقابت بر سر به‌دست آوردن این بازارها بین تولید‌کنندگان اصلی نفت شروع شده است؛ به‌طوری که بر اساس اخبار منتشر شده عربستان بهای نفت خود را با بیشترین تخفیف از نوامبر سال 11 20 تاکنون به مشتریان آسیایی خود پیشنهاد کرده است. به گزارش بلومبرگ، در پی این اقدام عربستان برخی دیگر از کشورهای عضو اوپک به اقدامی مشابه دست زدند به‌طوری که ایران نیز برای از دست ندادن مشتریان خود بیشترین تخفیف ظرف 6 سال گذشته را برای آنها در نظر گرفته است.
این در حالی است که به گزارش «دنیای اقتصاد»، پیش از این وزیر نفت کشورمان، بیژن‌زنگنه درباره چگونگی واکنش ایران در قبال کاهش بهای نفت توسط عربستان تلویحا از کاهش بهای نفت توسط ایران خبر داده بود. وی در این خصوص گفت: کارهای حرفه‌ای در بازرگانی نفت را همکارانم در امور بین‌الملل شرکت ملی نفت انجام می‌دهند و هر کاری که در زمینه حرفه‌ای لازم باشد در این مجموعه انجام خواهد شد. زنگنه در نشست قبلی اوپک نیز اعلام کرده بود که در صورتی که کشورهای عضو این سازمان برای نفت ایران جا باز نکنند حتی در صورت کاهش بهای نفت تا 2 دلار به افزایش تولید ادامه می‌دهد.
به نظر می‌رسد جنگ قیمتی برای تصاحب مشتریان آسیایی بین اعضای اوپک شروع شده است. تداوم کاهش بهای نفت، بهای سبد نفتی اوپک را به زیر 90 دلار رسانده است. این در حالی است که حداقل 7 عضو از اعضای این سازمان برای تحقق بودجه سال جاری خود به نفت بالای 100 دلار نیاز دارند که این خود نگرانی‌هایی را به دنبال دارد اما کشوری مثل عربستان با افزایش تولید می‌تواند کمبود بودجه خود را جبران کند اما از آنجا که ایران در شرایط تحریم به سر میبرد برای افزایش تولید و صادرات با مشکل مواجه است و این ممکن است به کمبود بودجه کشورمان در سال جاری منتهی شود.
کاهش رقابتی قیمت از سوی اعضای اوپک در حالی رخ می‌دهد که کشورهای عضو منکر رخ دادن جنگ قیمت هستند. وزیر نفت کشورمان درخصوص شروع جنگ قیمتی از سوی عربستان گفته است: جنگ کاهش قیمت نفت بحث دیگری است و معنای بازرگانی دیگری دارد. بنابراین به نوساناتی که هم اکنون در قیمت‌ها می‌بینیم جنگ کاهش قیمت نفت نمی‌گویند. از سوی دیگر یکی از مقامات نفتی عربستان گفته است این کشور با کاهش قیمت سعی در جذب برخی پالایشگاه‌های آسیایی دارد که به‌صورت کارآ و سودآور کار نمی‌کنند و این با جنگ قیمت متفاوت است.
این در حالی است که کارشناسان و تحلیلگران نفت نظر دیگری دارند. به اعتقاد تحلیلگران، جنگ قیمتی در بین اعضای اوپک شروع شده و این کشورها به وضوح در حال رقابت بر سر مشتریان آسیایی نفت هستند و انکار شروع آن از سوی کشورهای عضو به این دلیل رخ می‌دهد که این کشورها مطلعند وقوع جنگ قیمتی در دراز‌مدت به نفعشان نیست. به گفته تحلیلگران کاهش بهای نفت از سوی بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان اوپک رخ داده است و در حال حاضر بازار منتظر است طی هفته پیش رو عراق و کویت نیز بهای نفت خود را کاهش دهند. وقوع این مساله از سوی اعضای این سازمان نشان می‌دهد که قدرت اوپک رو به افول است و اعضای آن مانند گذشته اتحاد و همکاری ندارند.
روزنامه دنیای اقتصاد: خ نسیم علایی
پایان پیام /.