سازوکار فروش متری مسکن در بورس
مدیر بازارهای مالی بورس کالای ایران گفت: فروش متری مسکن در بورس در اصطلاح عامیانه به این شکل مرسوم شده؛ اما در بازار سرمایه به اوراق سلف استاندارد مسکن نامگذاری شده. در قالب این اوراق شخصی که با هر کاربری اقدام به ساخت ملکی را میکند، زمینی یا درصد پیشرفتی از پروژهای خود را در اختیار دارد و شروع به پیشفروش میکند.
به گزارش تاسیسات نیوز، جواد فلاح با بیان این مطلب گفت: در حالت سنتی مردم از طریق بنگاه املاک با این افراد آشنا میشوند و قرارداد پیشخرید یا پیشفروش را امضا میکنند و هر زمانی که واحد آماده شد، به خریدار تحویل داده میشود. در این بین مرحلهبهمرحله پیشرفت کار صورت میگیرد و پرداختها طبق قرارداد از جانب خریدار به فروشنده انجام میشود.
سه معضلی که منجربه سلب اعتبار از سازندگان شد
فلاح ادامه داد: در مدل خارج از بورس و سنتی، یکی از مشکلات موجود اجرایینشدن تعهدات فروشندگان است. در بسیاری از موارد در جریان پروندههای قضایی چون خریدار در موضع پایینتری قرار دارد، قادر به گرفتن خسارت نیست شاید هم فروشنده با حقهبازی مبالغ بالاتری را هم از خریدار دریافت کند.
وی افزود: مشکل بعدی که در این دست معاملات وجود دارد بازار ثانویه ضعیف است، یعنی اگر کسی قصد فروش واحد نیمهآماده خود را داشته باشد، بهسختی میتواند برای آن مشتری پیدا کند. همچنین واحدهای ارائه شده، باید بهصورت کامل خریداری شود و امکان خرید با مقدار کوچک برای متقاضیان در روش سنتی فراهم نیست.
ضعفهای پیشفروش به روش سنتی
فلاح با تأکید بر ضعفهای پیشفروش به روش سنتی گفت: این نواقص در کنار درخواستهای وزارت راه دولت قبل باعث شد، بورس کالا مدلی را با همکاری وزارتخانه تهیه کند. پس این طرح برای اخذ تأییدیههای لازم به متولیان بورس ارسال شد و الآن در مرحله انتظار برای صدور دستورالعمل اجرایی از جانب سازمان بورس و اوراق بهادار است. درصورت تصویب و اجرا، عملکرد مدل به صورتی است که برای پروژه ساختمانی معرفی شده جهت عرضه، ارزانترین واحد آن بهعنوان مبنای قیمتی انتخاب میشود و یک مترمربع یا حتی کمتر از آن را مبنای انتشار یک ورقه سهم قرار میدهیم. البته در پروژههای ساختمانی عوامل زیادی (شمالی جنوبی بودن، طبقات، نورگیر و…) بر قیمت تأثیر میگذارد.
به گفته این مسئول، در این طرح اگر پروژهای هزار مترمربعی ساخته شود، ۱۰ واحد ۱۰۰ متری در آن قرار دارد درواقع هزار ورقه منتشر میشود و هر کسی یک ورقه سهم بخرد مالک یک مترمربع از آن پروژه است. در امیدنامه آن پروژه هم نسبت ارزندگی واحدها به یکدیگر اعلام میشود و واحدی که مزایایی بیشتری به نسبت اوراق بیشتری برای هر متر نیاز دارد.
سه مبنا برای تحویل واحد مسکونی
وی افزود: برای تحویل واحد تکمیلشده سه مبنا قرار داده شده، ابتدا باید سازنده عدم خلافی دریافت کند و از نظر ناظر پروژه تکمیل شده باشد. مبنای دیگر پایان کار و مبنای سوم میتواند سند باشد. باتوجهبه اینکه پروژههای بزرگ سند مقداری با تأخیر صادر میشود، اگر مبنا سند نباشد و دو مبنای دیگر پاس شده باشد، در موعد تحویل قراردادی مابین فروشنده و خریدار منعقد میشود که متن آن در امیدنامه منتشر شده است.
در زمان سررسید، واحد تکمیلشده و حداقلهای آن توسط کمیته ارزیابی تأیید میشود. متقاضیان دو دستهاند افرادی که قصد تحویل دارند و افرادی که قصد تحویلگرفتن واحد ندارد. دسته دوم در بازار ثانویه اوراق خود را فروختهاند. درصورت عدم فروش هم وارد فرایند تحویل نمیشوند. ولی افرادی که قصد تحویل را دارند، به فرض اینکه ۱۰۰ ورقه حداقل مشارکت در تحویل باشد، پس از تکمیل اوراق اگر دو متقاضی برای یک واحد وجود داشته باشد وارد قرعهکشی میشوند.