تاسیسات نیوز: در آستانه ورود به سده‌ی جدید خورشیدی و الزامات ناشی از دوره پساکرونا که در حدود ۲ سال گذشته تغییرات بسیار گسترده‌ای را در عرصه‌های زیستی و سکونتی جوامع بشری وارد نمود و شیوه‌های نوینی از تعاملات اجتماعی و مدیریتی را به الگو‌های مدیریت جامعه و شهر وارد ساخت وبه عبارتی به الگوسازی وساختارسازی‌های جدیدی برای مقابله با موج‌های بحران و بیماری منجر گردید.
دبیرخانه ملی بزرگداشت روز جهانی شهرسازی ایران، متشکل از مراکز دانشگاهی، حرفه‌ای، اجرایی و مردم نهاد کشور، همگام با بزرگداشت‌های بین‌المللی و جهانی و در ادامه ۱۷ سال بزرگداشت این روز در سطح ملی و استانی، امسال نیز به پاسداشت این روز به صورت مجازی، زمینه‌ای را برای همگرایی بیشتر نهاد‌های ملی حوزه شهرسازی و هدف‌گذاری در سال اینده ایجاد کرده است که بی‌تردید همکاری فشرده و داوطلبانه کلیه تشکل‌های حاضر در دبیرخانه در سازماندهی برگزاری این بزرگداشت جای تقدیر و سپاسگزاری دارد و اعضای دبیرخانه‌امیدوار هستند این الگوی همکاری هم چنان به عنوان یکی از دست آورد‌های والای این بینش علمی و حرفه‌ای با قوت وقدرت در سالیان بعد نیز دنبال وتداوم یابد.
شعار سال ۱۳۹۹ تأکید بر یکی از مهم‌ترین وقایع دوره معاصر یعنی وقوع وشیوع بیماری کووید ۱۹ بود که گستره جهانی را به شدت از خود متأثر ساخت. شعار سال قبل یعنی «شهرسازی، سلامت عمومی و شهر سازگار با بیماری‌های پاندمیک» بستری را فراهم ساخت که نشست‌های متعدد و کارگروه‌های اجرایی مختلفی به صحنه‌اندیشیدن و سیاست‌گذاری‌های اجرایی وارد شوند و دست آورد‌های متعددی را در قلمرو دانش نظری و عملی برای حوزه شهرسازی فراهم سازند ضمن اینکه جامعه عمومی ما را نسبت به راهکار‌های قابل قبول در عرصه شهرسازی نیز حساس ساخت.
در چارچوب تغییر سیاست‌های دولت و تغییرات ایجاد شده در سیاست‌گذاری‌های کلان ملی و تأکید مجدد بر موضوع سکونت اقشار کم درآمد، دبیرخانه روز جهانی شهرسازی ایران ضمن تأکید بر محوریت‌اندیشه‌های شهرسازانه در ارتقاء ارزش‌های محیطی، عدالت و حقوق اجتماعی و شهروندی و تلاش در رفع نیاز‌های اجتماعی آحاد شهروندان، اعتقاد دارد موضوع مسکن هم چنان یکی از دغدغه‌های اساسی جامعه است و حل این نیاز نه تنها در حوزه سیاست‌گذاری‌های مالی و اعتباری و تجهیز منابع مورد نیاز بلکه در هدایت آگاهانه فرایند‌های برنامه‌ریزی ودر توامان کردن هویت مسکن در چارچوب‌اندیشه شهرسازی میسر خواهد بود.
متأسفانه روند‌های سالیان گذشته در تولید مسکن انبوه در بسیاری از موارد بر کمیت گرایی و فقدان ارزش‌های سکونتی دلالت دارد و نمی‌توان نمونه‌های زیادی در زمینه پیوند بین نظام سکونت پایدار و مسکن ایجاد شده مشاهده نمود و این خطر به وضوح وجود دارد که نوعی کمیت گرایی بی‌کیفیت و فاقد ارزش در حوزه نهضت‌های مسکن‌سازی اتفاق افتد. جامعه شهرسازی کشور ضمن پاسداشت اهمیت نهضت‌های مسکن‌سازی در تقویت عدالت اجتماعی و توزیعی، فقدان بصیرت شهرسازانه در فرایندایجاد آن را خطری سترگ برای آینده سکونت در کشور می‌داند که جدای از هدررفت سرمایه‌های اقتصادی به انحراف در ذائقه اجتماعی و فرسوده‌سازی بافت‌های جدید منجر خواهد شد.
لذا دبیرخانه هم چنان ضمن تأکید مجدد بر رئوس ومحور‌های بیانیه‌های سال‌های قبل و اهداف و شعار‌های اعلام شده به ویژه بر ضرورت تدوین قانون جامع شهرسازی و دفاع از حقوق صنفی شهرسازان و موضوع بسیار مهم حضور شهرسازان در مناصب و مشاغل مرتبط با حوزه‌های تخصصی خود، شعار سال ۱۴۰۰ خود را بر موضوع « شهرسازی، سکونت پایدار و اشتغال حرفه‌مندان» متمرکز ساخته و در چارچوب شعار سال بر موارد ذیل تأکید می‌نماید:
۱. روند‌های جهانی ومنطقه‌ای نشان می‌دهد شهر‌ها هم چنان محرک تغییر و توسعه در ساختار کلان توسعه‌ای و مرکز رفاه ملی محسوب می‌شود هرچند که چهره فقر و بی‌عدالتی در بسیاری از شهر‌های جنوب همراه با فقدان اثربخشی حکومت‌های محلی و سیطره قوانین نادرست هدایت‌گر و اسناد ناکارامدشان هم چنان تداوم دارد، لیکن نمی‌توان از نقش شهر‌ها را در چرخه ثروت ملی نادیده انگاشت. لذا دبیرخانه روز جهانی شهرسازی ایران نیز معتقد است که روند شهرگرایی وشهرنشینی هم چنان به عنوان غالب‌ترین اتفاق دوره‌ی معاصر وجود خواهد داشت ومسئولیت سیاست‌گذاران و حرفه‌مندان در درک‌اندیشمندانه مناسبات پیچیده‌ی این حوزه هم چنان از اهمیت وتأثیر بالایی برخوردار خواهد بود.
۲. مجدا یادآور می‌شویم که یکی از مهم‌ترین دلایل انحراف سیاست‌گذاری‌های تدوین شده در اسناد توسعه شهری به دلیل فقدان نهاد‌های پایش و دیده‌بان و هم چنین عدم توجه و نادیده انگاشتن ظرفیت‌سازی‌های نهادی و حرفه‌ای ناشی از نیاز‌های اجرایی طرح‌های شهری در عرصه عمل بوده است. لذا جامعه شهرسازی کشور ضرورت توجه به امر مهم کارامدی طرح‌ها در زیست پذیرتر کردن شهر‌های کشور ونه صرفاً ارایه اسناد پایه توسعه، را یاداوری کرده و‌امیدوار است این مهم واهمیت به ویژه در قلمرو نهضت ملی مسکن در اینده به عنوان یکی از وظایف اصلی دستگاه‌های اجرایی تبدیل شود و انتظار دارد وزارت راه وشهرسازی و حوزه‌های متولی و مسئول در این وزارت خانه، این مهم را در صدر اولویت‌های خود در فرایند مدیریت ساخت مسکن وتبدیل آن به سکونت پایدار قرار دهند وقطعاً دبیرخانه آماده گی هرگونه تعامل سازنده ومتقابل را در زمینه بسترسازی این موضوع دارد.
۳. در چارچوب محور‌های قبلی، شعار سال دبیرخانه یعنی موضوع شهرسازی، سکونت پایدار و اشتغال حرفه‌مندان، از نهاد‌های مشارکت‌کننده در دبیرخانه انتظار دارد از این شعار به ویژه با تأکید بر محوریت سکونت پایدار، حمایت مادی و معنوی خود را انجام داده و زمینه را برای فهم بیشتر ونقد بهتر سیاست‌های حاکم در این حوزه مهیا سازند. بی‌تردید انتظار می‌رود نهاد‌های متشکل به ویژه نهاد‌های دانشگاهی تلاش خود را در ایجاد نشست‌های تخصصی و ارایه نقد‌های علمی با مشارکت گروه‌های ذینفع و حرفه‌مندان فعال کنند. تأکید دبیرخانه مشخصاً بر جایگزینی و یا حداقل موازی انگاری ارزش محتوای‌اندیشه شهرسازی(در نظر و عمل) بر مسکن‌سازی است چرا که جدای از بحث سرپناه و مسکن‌سازی قلمرو گسترده‌تری با معنای سکونت پایدار مطرح می‌شود که می‌بایددر پروژه‌های مسکن‌سازی به دغدغه کلان‌تری هم چون فضاسازی‌های اجتماعی و عمومی و هم چنین ایجاد محیطی انسانی وتعامل گرا و به عبارتی فراتر از قلمرو مسکن صرف، توجه شود.
۴. در ادامه محور سوم، اعضای دبیرخانه اعتقاد دارند موضوع مسکن در کانون دغدغه‌های متعدد سال جاری، می طلبد که موضوع برنامه‌ریزی مسکن درطیف گسترده‌ای از‌اندیشه‌های سیاست‌گذاری- برنامه‌ریزی و اجرا وپیاده‌سازی و حتی بهره‌برداری به عنوان زنجیره‌ای از تداوم‌اندیشه تا عمل به صورت یکپارچه دیده شود تا نوعی بهره‌برداری پایدار برای ساکنین نیز اتفاق افتد. تأکید دبیرخانه در سال جاری بر این امر است که مدیریت کلان کشور ودستگاه‌های متولی، مسکن‌سازی را صرفاً امری اقتصادی وبازارگرا در نظر نگیرند و به عبارت مشخص‌تر مسکن به عنوان یک نیاز انسانی و فعالیتی مبتنی بر بازار، حتمن و الزاماً می‌باید درنگرشی فضایی نیز به عنوان یک برنامه توسعه فضایی اثر‌گذار بر برنامه توسعه ملی و محلی نیزدیده شود تا حداقل آسیب‌های اجتماعی -مکانی در این عرصه حادث شود.
۵. در راستای شعار سال، موضوع با اهمیت اشتغال پایدار فارغ التحصیلان شهرسازی و نیاز به بسترسازی لازم برای ورود آن‌ها به عرصه مسائل تخصصی کشور، یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های اصلی دبیرخانه در سالیان اخیر و به ویژه سال ۱۴۰۰ بوده وخواهد بود. لذا در جهت تعامل سازنده با نهاد‌های عمومی، جامعه شهرسازی خود را مکلف و متعهد می‌داند دانش نظری و حرفه‌ای خود را در این زمینه تقویت و هدایت نماید و تمامی نهاد‌های مسئول و همکار درخواست می‌نماید تلاش خود را برای تبیین این امر و افزایش تعامل با نهاد‌های قانونی و سیاست‌گذار در این زمینه تمرکز دهند.
۶. جامعه شهرسازی کشور مثل هر ساله، اعتلای زندگی را در گرو تهیه و اجرای طرح‌های کارآمد شهری به ویژه با جهت‌گیری‌های اخیر در طرح حوزه نگرش وروش‌های نوین در طرح‌های جامع شهری که فرایند اداری و نهادی خود را نیز طی کرده است، می داندکه با تأکید بر حوزه‌های نوینی نظیر بحث مشارکت محوری، ظرفیت محوری، سلامت محوری، عدالت محوری و افزایش تاب‌آوری وکیفیت بخشی، فصل نوینی از دگرگونی در‌اندیشه‌های سنتی برخورد با شهر‌ها را باز نماید و اعتقاد دارد نهادینه‌سازی این امر می‌تواند گامی بلند بر بروز تغییرات کیفی در اینده شهر‌هایمان باشد. این‌گذار نه تنها به درک بهتر قلمرو علمی و افزایش آگاهی‌های حرفه‌ای از این مسأله نیاز دارد بلکه هم چنین نیازمند تلاش بیشتر در افزایش آگاهی‌های عمومی و اجتماعی و همراه‌سازی نهاد‌های مدنی و حرفه‌ای بر پایه اصول بنیادین شهرسازی مشارکتی است. لذا دبیرخانه وظیفه خود می‌داند از متخصصین شهرسازی که با تلاش خود در راه اعتلای شهر‌ها و بهبود زیست شهروندان در این شرایط سخت گام برمی دارند تشکر و قدردانی نموده و آرزو نماید سال ۱۴۰۰ با عبور از بحران کرونا وبیماری کووید ۱۹، زمینه‌ای برای تمرکز بر موضوع سکونت پایدار شهروندان در بستری با کیفیت ونه صرفاً سرپناه، مهیا شود. در این راستا بی‌تردید‌اندیشمندان و حرفه‌مندان شهرسازی نقشی کلیدی را می‌توانند وباید ایفا نمایند.
دبیرخانه ملی بزرگداشت روز جهانی شهرسازی ایران
۱۸ آبان ماه ۱۴۰۰
